Những dấu ấn đặc biệt của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV để lại dấu ấn lịch sử khi đã thông qua 34 luật, 14 nghị quyết, gắn liền với những quyết sách chiến lược được Nhân dân đánh giá cao.

Quốc hội thông qua 34 luật, 14 nghị quyết

Phát biểu bế mạc kỳ họp thứ 9, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, tại kỳ họp này, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, với nhiều nội dung hệ trọng, gắn liền với yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, tinh gọn tổ chức bộ máy, được cử tri và Nhân dân theo dõi, phấn khởi, kỳ vọng và đồng tình, thống nhất cao.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua 34 luật, chiếm 52,3% tổng số luật được ban hành tại 17 kỳ họp của nhiệm kỳ Khóa XV.

Đây là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp nhiều nhất từ trước đến nay; tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" nhưng vẫn đảm bảo nền nếp, cẩn trọng, kỷ cương, đúng quy định của pháp luật và hiệu quả.

"Quốc hội đã thông qua 34 luật, chiếm 52,3% tổng số luật được ban hành tại 17 kỳ họp của nhiệm kỳ Khóa XV; Quốc hội cũng đã thông qua 14 nghị quyết quy phạm pháp luật và cho ý kiến 6 dự án luật, hầu hết các luật, nghị quyết thông qua đều đạt được sự đồng thuận rất cao của các vị đại biểu Quốc hội", Chủ tịch Quốc hội dẫn số liệu.

Đặc biệt, Quốc hội thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp với tỷ lệ đồng thuận tuyệt đối của các vị đại biểu Quốc hội, cùng với nhiều luật, nghị quyết đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

Đánh giá về kỳ họp thứ 9, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) khẳng định: “Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đánh dấu bước chuyển mình căn bản từ lượng sang chất. Không chỉ Chính phủ mà cả Quốc hội cũng làm đêm làm ngày. Kỳ họp đã bàn thảo nhiều vấn đề mới, chưa có tiền lệ như Luật Công nghiệp công nghệ số, các nội dung triển khai Nghị quyết 57 hay về kinh tế tư nhân.

“Việc hoàn thiện thể chế tại Kỳ họp thứ 9 đã tháo gỡ một phần điểm nghẽn thể chế, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề cập. Đây là bước tháo gỡ trước mắt để đưa chính sách vào cuộc sống, thực hiện đúng tinh thần đột phá về thể chế, khoa học công nghệ. Mục tiêu là giúp kinh tế năm 2025 đạt 8% và tạo tiền đề để những năm tiếp theo tăng trưởng hai con số”, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đánh giá.

Thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Tại buổi Họp báo sáng 27/6 công bố kết quả Kỳ họp thứ 9, ông Vũ Minh Tuấn, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết kỳ họp đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra với tinh thần đổi mới, trách nhiệm và quyết tâm cao.

Điểm nhấn quan trọng nhất của kỳ họp là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung 5/120 điều của Hiến pháp. Đây là cơ sở hiến định vững chắc cho việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Cụ thể hóa chủ trương này, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Sau sắp xếp, cả nước sẽ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh (giảm 29 tỉnh) và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (giảm 6.714 đơn vị).

Để bảo đảm sự vận hành thông suốt của mô hình mới, Quốc hội đã thông qua 14 luật và 2 nghị quyết chuyên đề, đồng bộ sửa đổi các quy định về tổ chức chính quyền địa phương, ngân sách, cán bộ công chức, và các luật tố tụng... đảm bảo không ảnh hưởng đến quyền lợi người dân và doanh nghiệp.

Với mục tiêu tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo động lực mới cho tăng trưởng, Quốc hội đã ban hành các nghị quyết mang tính đột phá. Nổi bật là Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật và Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Bên cạnh đó, việc thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và các luật quan trọng (như Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Luật Năng lượng nguyên tử…) được kỳ vọng sẽ tạo ra không gian phát triển mới, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

Cùng với đó, nhiều chính sách an sinh xã hội, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh cũng được quyết nghị, như giảm thuế giá trị gia tăng, miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, miễn giảm học phí cho trẻ mầm non và học sinh phổ thông...

Ngoài ra, Quốc hội cũng thông qua chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Quy Nhơn-Pleiku, đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh; Tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, thể hiện vai trò giám sát tối cao hiệu quả.

Nhấn mạnh việc sửa Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) cho rằng, sửa luật để chuyển đúng thẩm quyền, đúng vai trò, đúng theo tinh thần phân cấp, phân quyền: “Cái gì thuộc thẩm quyền Quốc hội thì Quốc hội cho ý kiến, cái gì thuộc Chính phủ thì Chính phủ quyết định”. Đây cũng là một điểm mới đáng chú ý, khi cách làm luật đã thay đổi.

“Chuyển từ việc Quốc hội thẩm tra, tiếp thu, giải trình, bấm nút thông qua sang Chính phủ giải trình, tiếp thu, còn Quốc hội chỉ thông qua”, ông Sơn nói.

Quyết định công tác nhân sự quan trọng

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã quyết định các vấn đề quan trọng về công tác tổ chức và nhân sự.

Quốc hội thông qua Nghị quyết rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, đồng thời ấn định ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 (là Chủ nhật, ngày 15 tháng 3 năm 2026). Quốc hội đã thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn làm Chủ tịch.

Về công tác nhân sự, Quốc hội đã quyết định số lượng thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV là 20 người.

Quốc hội đã xem xét và quyết định miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đối với ông Y Thanh Hà Niê Kđăm để nhận nhiệm vụ công tác khác, bầu Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV đối với ông Lâm Văn Mẫn, ông Hoàng Duy Chinh và bầu Chủ tịch Hội đồng Dân tộc.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: “Đây là những quyết sách quan trọng, thể hiện sự chủ động, chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc bầu cử trong tháng 3/2026”.

Đồng thời, đây là dịp để đánh giá đội ngũ cán bộ, chỉ thông qua công việc, mới thực sự thể hiện năng lực, trình độ, trách nhiệm, nhất là ở những thời điểm khó khăn, bộn bề công việc của đất nước; Đảng, Nhà nước rất cần những cán bộ có tư duy đổi mới, quyết tâm hành động vì đất nước, vì Nhân dân".

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đánh giá: "Kỳ họp thứ 9 là dấu mốc quan trọng trong lịch sử lập hiến, lập pháp của Quốc hội khóa XV. Tinh thần của Hội nghị Diên Hồng năm xưa đã thể hiện tại Hội trường Diên Hồng hôm nay. Các quyết sách, đạo luật được thông qua tại kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước".