Trung Quốc ‘tăng tốc’ với công nghệ đổi pin xe điện chỉ cần 3 phút

Chỉ 3 phút đổi pin, Trung Quốc biến xe điện thành “đổ xăng kiểu mới” với 10.000 trạm đang xây dựng.

Tại một trạm đổi pin Nio - một startup xe điện của Trung Quốc, thành lập năm 2014, bên bờ sông Hoàng Phố (Thượng Hải), người lái chỉ cần ra lệnh bằng giọng nói, chiếc xe sẽ tự động tiến vào, dừng đúng vị trí. Trong vài thao tác của cánh tay robot, pin cạn được tháo ra và thay bằng pin đầy. Toàn bộ quy trình mất khoảng 3 phút, nhanh hơn cả việc tiếp nhiên liệu truyền thống.

Trung Quốc tăng tốc xây dựng hạ tầng đổi pin

Nio hiện vận hành hơn 3.000 trạm đổi pin trên khắp Trung Quốc, trở thành “kẻ khác biệt” so với phần lớn hãng xe chỉ tập trung vào sạc nhanh. Tuy nhiên, cuộc chơi đang thay đổi khi CATL – nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, tuyên bố sẽ xây dựng 1.000 trạm đổi pin cho xe du lịch ngay trong năm nay, trước khi mở rộng lên 10.000 trạm vào năm 2028, đủ phục vụ 1 triệu xe mỗi ngày.

Không chỉ dừng ở xe con, CATL còn đầu tư hệ thống đổi pin cho xe tải hạng nặng. Kế hoạch này được thực hiện cùng Sinopec – tập đoàn dầu khí quốc doanh, nhằm hình thành mạng lưới phủ khắp 150.000 km tuyến vận tải trọng điểm.

Các chuyên gia cho rằng đổi pin có lợi thế tận dụng được “giờ thấp điểm – giờ cao điểm” của giá điện, giảm áp lực cho lưới truyền tải, trong khi sạc siêu nhanh đòi hỏi đầu tư hạ tầng tốn kém. Điều này giúp hai công nghệ đổi pin và sạc nhanh có thể song hành, bổ trợ thay vì triệt tiêu nhau.

Chính phủ Trung Quốc cũng đặt mục tiêu đến năm 2027 sẽ có thêm 100.000 trạm sạc nhanh. Song song, nhiều địa phương như Thượng Hải đã tung chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi pin, với mức trợ cấp lên đến 40% chi phí đầu tư trạm.

Tham vọng định hình “chuẩn mực” xe điện toàn cầu

Với dân số tập trung tại đô thị lớn, phần đông người dân không có chỗ sạc cá nhân, công nghệ đổi pin được xem là giải pháp “trúng đích”. Người dùng cũng không cần sở hữu pin, từ đó giảm hàng nghìn USD trong giá mua xe.

CATL còn hợp tác cùng các hãng cho thuê xe như CAR và CMB Leasing để triển khai 100.000 xe điện dùng pin hoán đổi, hướng tới phổ biến mô hình này ở nhóm khách thuê dịch vụ.

Dù vậy, không ít lãnh đạo ngành, như CEO Xpeng – ông Hà Hiểu Bằng, tỏ ra dè dặt khi cho rằng, phát triển công nghệ pin tiên tiến quan trọng hơn so với đổi pin. Bài toán lớn nhất hiện nay là tính tương thích. Liệu nhiều hãng xe có chấp nhận chuẩn pin chung, hay mỗi hãng lại đi theo một hệ thống riêng biệt.

Chi phí xây dựng trạm đổi pin cũng không hề nhỏ, đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ và sự hậu thuẫn từ Nhà nước.

Tuy vậy, với đà phát triển hiện nay, các chuyên gia nhận định Trung Quốc đang tiến rất nhanh để biến đổi pin thành “chuẩn mực” mới, giống như mạng lưới xăng dầu trước đây. HSBC đánh giá, nếu đạt quy mô 30.000 trạm như mục tiêu lâu dài, CATL chẳng khác nào trở thành “ông chủ cây xăng kiểu mới” trong kỷ nguyên xe điện.

Doanh số xe điện tại Trung Quốc được dự báo vượt xe chạy xăng ngay trong năm nay. Việc đồng loạt đầu tư cả hai hướng – đổi pin và sạc nhanh – cho thấy tham vọng của Trung Quốc: không chỉ dẫn đầu thị trường trong nước, mà còn định hình tiêu chuẩn hạ tầng xe điện toàn cầu.