Thời khắc thiêng liêng Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập được tái hiện thế nào?

Nhờ công nghệ thực tế ảo (VR), người xem có thể “trở về” thời khắc thiêng liêng của dân tộc khi Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945.

GS. TSKH. Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Đại học Quốc gia Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng cố vấn chuyên môn trải nghiệm Trở về thời khắc thiêng liêng xúc động khi chứng kiến sự nỗ lực của ê-kíp tái hiện khoảnh khắc lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tỉ mỉ đến từng chi tiết

Ngay khi bắt tay vào việc, ông Giang đã ý thức được những thách thức to lớn của dự án này. Ông cho biết, đây là một dự án với rất nhiều yêu cầu khắt khe, vì nhóm thực hiện phải tái hiện lại một sự kiện lịch sử mà quá nhiều người biết, với hình ảnh được quảng bá gần như hàng năm. Vì vậy, làm sao để đáp ứng được kỳ vọng của công chúng là điều không hề đơn giản.

"Đó là chưa kể, một sản phẩm sáng tạo thì phải có nét mới, có sự hấp dẫn. Nhưng đây lại là một sự kiện đầy tính nhạy cảm, nên việc sáng tạo không dễ dàng”, ông nói.

Theo Giáo sư Giang, mọi yếu tố từ đầu đều đã được chăm chút rất tỉ mỉ, từ trang phục của quần chúng, đạo cụ trong tay, cách mỗi nhân vật hô khẩu hiệu, hay thể hiện những nét mặt khác nhau… đều được chú ý đến và rút kinh nghiệm, tinh chỉnh hơn sau mỗi lần chạy thử.

Ông kể: “Chúng tôi đã tốn rất nhiều công sức để đảm bảo từng chi tiết nhỏ đều cố gắng được đạt gần đến độ hoàn hảo".

Ngay cả việc lựa chọn đoạn trích từ Tuyên ngôn Độc lập cũng không hề đơn giản. Trong thời lượng ngắn, chọn ý nào để làm sao vừa giữ được tinh thần văn kiện, vừa tạo cảm xúc mạnh mẽ? Cuối cùng, nhóm quyết định chọn phần mở đầu và đoạn khẳng định ý chí giữ vững độc lập của dân tộc.

Theo GS Giang, câu đầu tiên - chỉ vài chục giây - nhưng đã toát lên một tuyên bố đanh thép: Người dân Việt Nam có quyền được hưởng tự do và độc lập. Đây không chỉ là ước mơ của người Việt, mà còn là giá trị nhân loại. "Bác Hồ đã trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ – một áng văn bất hủ được thế giới đề cao... cho thấy tính hội nhập quốc tế ngay từ giữa thế kỷ 20", ông nói.

Tiếp theo là đoạn nói về dân tộc Việt Nam là một dân tộc kiên cường… "Nói rõ chúng ta làm sao có độc lập, quan trọng hơn là khẳng định quyết tâm: đem tất cả những gì mình có để giữ gìn nền độc lập ấy. Tôi cho rằng, đây là thần thái quan trọng nhất trong bản tuyên ngôn, và lựa chọn như vậy là hoàn toàn hợp lý", GS. Giang phân tích.

Kết quả, sản phẩm được nghiệm thu với những phản hồi tích cực. Ở lần nghiệm thu thứ hai, ông chia sẻ, có người nói rằng họ “sởn gai ốc” khi xem, điều đó cho thấy hiệu ứng của sản phẩm rất thật, thành công.

Ký ức sống dậy trong từng lời dẫn

Với GS.TSKH. Vũ Minh Giang, đây không chỉ là một nhiệm vụ chuyên môn. Khi viết lời dẫn, ông đã gửi vào đó những hình dung sống động và cảm xúc cá nhân. Ông nhớ lại những hình ảnh thực tế được xem về sự kiện và những tưởng tượng của ông: “Cảm giác thật của tôi là từ nhiều phía bà con kéo về thì sẽ tạo ra cảnh như là đi trẩy hội. Một lễ hội vừa thiêng liêng, vừa ngập tràn niềm vui tột đỉnh – bởi người dân Việt Nam lần đầu tiên được hưởng nền độc lập, chính thức được tuyên bố không chỉ với đồng bào trong nước mà còn với toàn thế giới”.

Cũng bởi lẽ đó, ông chọn dùng cụm “trở về thời khắc thiêng liêng” thay vì “sống cùng lịch sử”. Theo ông, lịch sử là những gì đã qua, chúng ta chỉ có thể "trở về" với một thời khắc nào đó trong quá khứ. "Bản chất ở đây là chúng ta đưa mọi người trở về cách đây 80 năm. Vì vậy, ‘trở về thời khắc thiêng liêng’ là cách diễn đạt phù hợp hơn, logic hơn", ông nói.

Từ trải nghiệm cá nhân đến thông điệp cho thế hệ trẻ

Ông Giang đã sống qua hai cuộc kháng chiến. Tuổi thiếu nhi, ông lớn lên với chiến khu, còn tuổi trẻ là những năm tháng trong quân ngũ. Chính ký ức ấy đã khiến cảm xúc của ông dâng trào khi tham gia dự án.

Ông cho biết: “Khi trở về với thời khắc lịch sử này, cảm xúc trong tôi đặc biệt trào dâng. Tôi cảm nhận được những gì thiêng liêng nhất của nhất của dân tộc, tinh cốt nhất của lịch sử đất nước – được tái hiện lại trong một thời gian rất ngắn. Từ đó, tình yêu nước trong tôi như được sôi sục, bừng lên mạnh mẽ”.

Bình luận về kết hợp công nghệ hiện đại vào tái hiện một sự kiện lịch sử, ông Giang tin rằng VR chính là chiếc cầu nối giúp thế hệ trẻ cảm nhận lịch sử bằng cả trái tim lẫn giác quan.

“Nếu các bạn trẻ được trải nghiệm sản phẩm này, chắc chắn các em sẽ yêu thích… Chúng ta có thể giúp người xem ‘nhúng sâu’ vào không gian lịch sử ấy, tạo ra một hiệu ứng rất cao, chắc chắn được công chúng nhất là giới trẻ hưởng ứng”, ông nói.

Với những người đã trải qua chiến tranh như ông, đó là một hành trình “trở về” vừa lạ lẫm vừa quen thuộc. Còn với thế hệ trẻ hôm nay, đây là cơ hội để họ lần đầu tiên được đứng giữa Quảng trường Ba Đình của mùa thu năm ấy - để cảm nhận, để tự hào, và để giữ gìn những giá trị đã được vun đắp bằng máu và nước mắt của cha anh.