Nhóm dị tật rất thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua ở trẻ

Dị tật tiết niệu sinh dục là 1 trong 3 nhóm dị tật bẩm sinh thường gặp nhất ở trẻ em, cùng với dị tật thần kinh và tim mạch. Tuy nhiên, đây là nhóm dị tật dễ bị bỏ qua mặc dù tỷ lệ trẻ mắc dị tật này dao động 10%.

0:00Nữ miền Bắc24/05/2025 16:16

PGS.TS Nguyễn Việt Hoa, Trưởng khoa Phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết thông tin này trong Chương trình khám sàng lọc, siêu âm miễn phí và tư vấn phẫu thuật bệnh lý ngoại nhi được tổ chức ngày 24/5 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Theo PGS.TS Nguyễn Việt Hoa, trong ngày 24/5, có khoảng 200 trẻ đến thăm khám tại Bệnh viện. Trẻ được phụ huynh đưa đến từ nhiều tỉnh, thành phố và các trường học khu vực lân cận.

Phần lớn trẻ đến khám là để kiểm tra sức khoẻ quát và thường ở độ tuổi trung bình khoảng 5-10 tuổi. Tuy nhiên, chỉ trong 1 giờ đồng hồ thăm khám buổi sáng, các bác sĩ đã ghi nhận 10 trường hợp có chỉ định can thiệp phẫu thuật liên quan đến dị tật tiết niệu sinh dục và các bất thường ở chân, tay.

Thống kê tại khoa Phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cũng cho biết, mỗi năm đơn vị này thực hiện khoảng 2.000 ca mổ dị tật, trong đó hơn 2/3 liên quan đến hệ tiết niệu sinh dục. Trên thế giới, nhóm trẻ bị các dị tật tiết niệu bẩm sinh cũng dao động khoảng10%.

"Con số này cho thấy tỉ lệ trẻ mắc các dị tật tiết niệu sinh dục không nhỏ và nếu không được phát hiện sớm, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng sinh lý và sinh sản về sau của trẻ", PGS Nguyễn Việt Hoa khẳng định.

Các dị tật đường tiết niệu sinh dục thường gặp ở trẻ chủ yếu là những bất thường ở bộ phận sinh dục bên ngoài, tuy nhiên các dấu hiệu nhận biết bệnh không rõ ràng nên nhiều phụ huynh không để ý, thậm chí có phụ huynh nhận thấy sự bất thường ở trẻ nhưng nghĩ đơn giản, không cần phải đến bệnh viện.

Cũng có những trẻ có bất thường từ rất nhỏ, phụ huynh có nghi ngờ nhưng thường có tâm lý chần chừ. Khi đưa con đến Bệnh viện thăm khám, các dị tật mới được phát hiện. Chủ yếu là các dị tật ở bộ phận sinh dục ngoài của trẻ.

Quan niệm chưa đúng khi trẻ mắc dị tật tiết niệu sinh dục

Trước đây, nhiều người quan niệm rằng, khi phát hiện trẻ mắc các dị tật tiết niệu sinh dục, có thể chờ trẻ lớn hơn mới phẫu thuật. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định, quan niệm này chưa đúng.

Hiện nay, thông qua áp dụng các kỹ thuật phẫu thuật tiên tiến, hiện đại và trình độ của các bác sĩ gây mê hồi sức nhi khoa ngày càng được nâng cao, chúng ta hoàn toàn có thể phẫu thuật được cho trẻ từ rất nhỏ.

Nếu như trước đây, độ tuổi phẫu thuật trung bình khoảng 6 tuổi, sau đó hạ xuống 3 tuổi thì đến nay, với một số dị tật, chúng ta có thể phẫu thuật cho trẻ ngay từ khi 1 tuổi. Thậm chí, những dị tật bẩm sinh về tiết niệu được phát hiện từ rất sớm, thậm chí trong bào thai, chúng ta cũng có thể phẫu thuật ngay khi trẻ khoảng 1-2 tháng tuổi mà không ảnh hưởng đến chức năng các cơ quan.

PGS Nguyễn Việt Hoa lấy dẫn chứng đối với dị tật thận ứ nước, gây giãn đài bể thận, hiện nay, các bác sĩ có thể phẫu thuật cho trẻ từ 1-2 tháng tuổi nhằm bảo tồn chức năng thận của trẻ.

"Việc can thiệp sớm sẽ mang lại kết quả rất tốt. Vì vậy, việc phát hiện sớm các dị tật tiết niệu sinh dục có ý nghĩa quan trọng nhằm mang lại chức năng hoàn thiện cho trẻ, đặc biệt là chức năng sinh dục tiết niệu về sau này", BS Hoa cho biết.

Các dị tật tiết niệu sinh dục bẩm sinh ở trẻ như: hẹp bao quy đầu, lún dương vật, lỗ đái thấp, cong vẹo dương vật, dương vật nhỏ, thoát vị bẹn, ẩn tinh hoàn, thận ứ nước, giãn thận, giãn niệu quản, trào ngược bàng quang - niệu quản...

Để nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường về dị tật tiết niệu sinh dục ở trẻ, PGS Nguyễn Việt Hoa khuyến cáo, phụ huynh nên đưa con đi kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm, dù không có biểu hiện bất thường rõ rệt ở bộ phận sinh dục.

Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở bên ngoài ở trẻ, nên đưa con đến khám tại các bệnh viện chuyên khoa nhi khoa để bác sĩ thăm khám, kịp thời phát hiện và điều trị bệnh sớm. Đây là hình thức chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt nhất cho trẻ.