Nghiên cứu sử dụng tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương làm mặt đường giao thông nông thôn: Thay thế vật liệu xây dựng, góp phần bảo vệ môi trường

(LSO) – Mỗi năm, Nhà máy nhiệt điện Na Dương thải ra môi trường khoảng 430.000 tấn tro, xỉ. Xỉ thải của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương hiện mới chỉ được sử dụng để làm vật liệu san lấp, nếu nghiên cứu, ứng dụng thành công thì xỉ thải được tận dụng thành vật liệu hữu ích trong đời sống, góp phần vào bảo vệ môi trường…

Lượng tro, xỉ thải ra ngày càng nhiều trong khi chưa có biện pháp xử lý gây ô nhiễm môi trường, chiếm dụng diện tích đất lớn để chứa chất thải. Điều này đặt ra yêu cầu cần tìm ra giải pháp thu hồi, tái sử dụng tạo ra các sản phẩm có ích phục vụ đời sống xã hội. Chính vì vậy, nhóm nghiên cứu do kỹ sư Trịnh Tuấn Đông; Lương Xuân Trường, Hội Khoa học kỹ thuật cầu đường Lạng Sơn cùng các cộng sự triển khai đề tài nghiên cứu sử dụng tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương làm mặt đường giao thông nông thôn. Thời gian triển khai từ tháng 6/2019 đến tháng 6/2020.

Tro, xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương thải ra môi trường

Ông Lương Xuân Trường, đồng chủ nhiệm đề tài cho biết: Hiện nay, các nghiên cứu về tro xỉ từ các nhà máy nhiệt điện còn hạn chế, chính vì vậy, chúng tôi muốn nghiên cứu, thử nghiệm tro xỉ từ nhà máy nhiệt điện thay thế các vật liệu hiện có để bê tông hóa đường giao thông nông thôn. Mục tiêu của chúng tôi là tận dụng nguồn xỉ thải của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương bê tông hóa những tuyến đường liên thôn, liên xã. Nếu thành công, lượng tro, xỉ từ Nhà máy Nhiệt điện Na Dương sẽ được tận dụng vào những việc có ích.

Các nghiên cứu tại Viện Vật liệu xây dựng cho thấy, khi sử dụng tro, xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương chưa xử lý nếu gặp nước, hơi ẩm sẽ dẫn đến hiện tượng trương nở. Vì vậy có thể gây nở thể tích của bê tông. Đây là nhược điểm khiến công trình bị nứt, vỡ. Khắc phục nhược điểm này, nhóm nghiên cứu tiến hành ủ ẩm tro xỉ trong thời gian khoảng 15 ngày nhằm đảm bảo các phản ứng gây nở diễn ra hoàn toàn trước khi được sử dụng làm vật liệu xây dựng. Sau khi ủ ẩm, tro xỉ được thay thế cho cát, sỏi trong bê tông hóa đường giao thông nông thôn.

Nhóm nghiên cứu cũng đã phối hợp tiến hành một số phân tích, qua đó khẳng định tro xỉ Nhà máy Nhiệt điện Na Dương không phải chất thải nguy hại, đủ điều kiện để làm vật liệu đầu vào làm mặt đường giao thông nông thôn. Cùng với đó, triển khai một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm về các chỉ tiêu cơ lý của xi măng và mẫu nước; phối trộn giữa xi măng và xỉ sau đó thí nghiệm và thiết kế thành phần cấp phối bê tông mặt đường với 4 loại cường độ; thí nghiệm ép mẫu bê tông và độ mài mòn của bê tông. Qua đó, cho thấy các chỉ tiêu nghiên cứu đều đạt so với kế hoạch đề ra.

Qua những kết quả mà nhóm nghiên cứu đạt được, tháng 6/2019 Sở Khoa học và Công nghệ ban hành quyết định phê duyệt kết quả tuyển chọn tổ chức và cá nhân thực hiện đề tài “Nghiên cứu sử dụng tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương làm mặt đường giao thông nông thôn”. Dự kiến, trong tháng 7/2019 sẽ tiến hành bê tông thí điểm trên đoạn đường dài 1km tại thôn Khe Cảy – Khe Chòi, xã Bắc Lãng, huyện Đình Lập. Nhóm nghiên cứu thực hiện phối trộn giữa xi măng và xỉ, thiết kế thành phần cấp phối bê tông mặt đường đối với 4 loại cường độ từ M75, M100, M75 25% cát, M100 25% cát.

Toàn tỉnh có mạng lưới đường bộ dài trên 16.400 km, trong đó, quốc lộ, tỉnh lộ được cứng hóa. Riêng đường giao thông nông thôn (đường xã, đường trục thôn, đường ngõ xóm, trục chính nội đồng) mới chỉ có 4.213/13.400 km được cứng hóa, còn lại là đường đất. Hiện mỗi năm tỉnh mới chỉ bố trí kinh phí để bê tông hóa 200 km đường, trong khi Nghị quyết của HĐND tỉnh đề ra mục tiêu phấn đấu mỗi năm trung bình thực hiện 320 km. Theo tính toán chi phí để bê tông hóa 1km đường giao thông nông thôn khoảng 1 tỷ đồng, nếu sử dụng tro xỉ thay thế, chi phí sẽ giảm khoảng 40%. Việc tận dụng tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Na Dương để làm vật liệu thi công đường giao thông sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình bê tông hóa giao thông trên địa bàn tỉnh.