Né kiểm dịch, tiền mất tật mang

LSO-Nếu như trước kia muốn mua con giống, nhà nông phải ra chợ để lựa chọn, thì giờ đây chỉ cần gọi điện đặt hàng, sẽ có đầu mối cung cấp ngay. Tuy nhiên, khi các đầu mối này đi thu gom theo đơn đặt hàng, hầu hết đều phớt lờ kiểm dịch dẫn đến hậu quả “tiền mất tật mang”.

Phun khử trùng tại Trạm kiểm dịch động vật Bến Lường, xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng

Trung tuần tháng 6/2016, ông Hoàng Văn Mạnh, xã Tràng Phái, huyện Văn Quan thu gom và nhập về 144 con lợn giống (trọng lượng từ 10-20 kg) từ thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Toàn bộ số lợn giống này đều chưa qua kiểm dịch.

Chỉ 2 ngày sau khi nhập, gia đình ông Mạnh phát hiện đàn lợn giống có triệu chứng: yếu, sốt, ủ rũ, bỏ ăn, mắt đỏ, tiêu chảy, co giật. Trong vòng hơn 10 ngày đã có tới 69 con chết. Ngay sau đó, cán bộ thú y lấy các mẫu xét nghiệm. Các mẫu này được Trung tâm chẩn đoán Thú y trung ương xác định dương tính với bệnh tả.

Nhờ phát hiện sớm, cơ quan chuyên môn đã kịp thời triển khai các biện pháp khống chế, không để lây lan ra diện rộng. Riêng đàn lợn của gia đình ông Mạnh, chỉ sau nửa tháng nhập, tổng số chết và tiêu hủy đã lên đến 77 con, số còn lại đang tiếp tục được theo dõi. Về kinh tế, gia đình đã thiệt hại hơn 100 triệu đồng.

Cùng thời gian trên, thú y viên xã Tân Tác, huyện Văn Lãng phát hiện đàn lợn (7 con) của một hộ gia đình tại thôn Bản Gioòng có triệu chứng điển hình của bệnh lở mồm long móng. Qua xác minh, số lợn này được mua tại chợ Na Sầm, 7 ngày sau khi nhập chuồng thì phát bệnh.

Đến cuối tháng 6/2016, trong khi làm nhiệm vụ kiểm dịch tại chợ Na Sầm, cán bộ thú y huyện Văn Lãng tiếp tục phát hiện và xử lý thêm 4 con lợn giống có biểu hiện của bệnh lở mồm long móng. Qua xác minh, số lợn này đều được vận chuyển từ các tỉnh miền xuôi, chưa qua kiểm dịch.

Đây không phải là hiện tượng mới, bởi từ cuối năm 2015, cũng trên địa bàn huyện Văn Lãng, cơ quan thú y đã phát hiện bệnh lở mồm long móng trên đàn lợn tại 2 xã Hội Hoan và Tân Thanh. Điều tra dịch tễ sau đó cho thấy, toàn bộ số lợn mắc bệnh đều do người dân mua của các thương lái vận chuyển lợn từ các tỉnh miền xuôi lên, chưa qua kiểm dịch.

Ông Nguyễn Nam Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Thú y cho biết: hiện nay có một số thương lái vận chuyển lợn từ miền xuôi lên địa bàn tỉnh tiêu thụ. Lợn được vận chuyển nhỏ lẻ trên các xe khách, qua nhiều đường khác nhau và đa phần “né” kiểm dịch.

Các Trạm thú y vẫn thường xuyên duy trì kiểm dịch động vật tại chợ, tuy nhiên hiện nay gia súc, chủ yếu là con giống lại ít bày bán tại chợ. Để tiện lợi, các hộ chăn nuôi đặt hàng với các đầu mối và các đầu mối này sẽ thu gom tại nhiều nơi để phân phối lại. Cũng giống như gia đình ông Hoàng Văn Mạnh ở xã Tràng Phái, huyện Văn Quan, các đầu mối thu gom thường ít quan tâm đến kiểm dịch.

Các đầu mối thu gom con giống gia súc ở nhiều nơi, không có nguồn gốc rõ ràng, lại né kiểm dịch, nên nguy cơ dịch bệnh rất cao. Rất may là trong các trường hợp kể trên, cơ quan thú y đều phát hiện và triển khai các biện pháp khống chế kịp thời nên ổ bệnh không lây lan ra diện rộng.

Trên địa bàn tỉnh, thời gian qua tuy chưa để xảy ra diễn biến phức tạp về dịch bệnh, nhưng hậu quả nhãn tiền là các đầu mối thu gom và cả người chăn nuôi không quan tâm đến kiểm dịch đều bị thiệt hại về kinh tế.

Hiện nay, trên địa bàn đã có một số cơ sở, hộ gia đình tự sản xuất con giống để đáp ứng nhu cầu tại chỗ. Tuy nhiên, quy mô thường rất nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được hết nhu cầu, phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ các tỉnh khác. Trong điều kiện tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh như hiện nay thì chính các hộ chăn nuôi, những người thu gom cần chủ động lựa chọn con giống được kiểm dịch, có nguồn gốc rõ ràng, để tránh “tiền mất, tật mang”.

VŨ NHƯ PHONG