Nâng cao năng lực cho y tế cơ sở

Công tác phòng, chống dịch và phát triển kinh tế – xã hội vừa qua đã cho chúng ta nhiều bài học quý báu, trong đó những hạn chế của hệ thống y tế đã được bộc lộ. Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng cần tập trung các giải pháp nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng để không bị động, lúng túng trước những diễn biến nhanh và phức tạp của dịch bệnh.

Đánh giá lại thực trạng y tế cơ sở

Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (thành phố Hồ Chí Minh), để công tác phòng, chống dịch đạt hiệu quả hơn trong thời gian sắp tới, cần thiết phải đánh giá lại thực trạng hệ thống y tế cơ sở.

“Đây không phải lần đầu tiên nói về vấn đề y tế cơ sở. Bản thân tôi tham gia đại biểu Quốc hội đến đây là khóa thứ ba và chúng tôi nhớ trong tất cả các khóa chỉ có một chỉ tiêu 30% ngân sách dành cho y tế dự phòng, y tế cơ sở. Nhưng số địa phương thực hiện được điều này vẫn còn đếm trên đầu ngón tay, chưa kể là 30% đó cũng không đáng kể, nếu so với yêu cầu cần thiết và nhu cầu của nhân dân”, đại biểu cho biết.

Bên cạnh đó, việc phân bổ ngân sách hợp lý cho y tế cơ sở cũng cần phải được triển khai hợp lý. “Chúng ta phải có phân bổ như thế nào để thực sự đáp ứng với quy mô dân cư chứ không phải là chỉ trên vấn đề là phân chia về địa lý”, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu ý kiến.

Cùng chung quan điểm, đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định) cho rằng, trong tình hình hiện nay, việc đầu tư như thế nào cho hệ thống y tế cơ sở không chỉ là giải pháp trước mắt, mà sẽ còn mang tính chiến lược lâu dài, định hướng phát triển cho cả một giai đoạn sắp tới trong tình hình rất nhiều biến động.

Đại biểu đề nghị trong báo cáo của Chính phủ, cần phải bổ sung rõ những giải pháp để tập trung rà soát, đánh giá đúng, đầy đủ, chính xác thực trạng tình hình năng lực của hệ thống y tế cơ sở hiện nay, đồng thời có những tổng kết thận trọng, xác định rõ nhiệm vụ, chiến lược của hệ thống y tế cơ sở trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Từ đó có tính toán trong phân bổ các nguồn lực cho việc đầu tư có trọng điểm, tránh lãng phí và mang lại hiệu quả.

Tăng cường nhân lực cho y tế cơ cở

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, liên quan đến y tế cơ sở, không phải chỉ có vấn đề về tiền, mà còn vấn đề về nhân lực. Làm sao để thu hút được nguồn nhân lực có trình độ cao, có những hiểu biết đủ để hoạt động cho tốt cũng là yêu cầu quan trọng để nâng cao năng lực hệ thống y tế cơ sở.

Từ thực tiễn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đại biểu Quàng Văn Hương (Sơn La) nêu thực trạng, ở các khu vực miền núi đặc biệt khó khăn, hệ thống các trạm y tế đang còn thiếu và yếu cả về cơ sở vật chất, kinh phí, trang thiết bị, đội ngũ y, bác sĩ.

Từ đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ quan tâm, củng cố ngay hệ thống y tế cơ sở để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch, để trạm y tế xã thực sự là nguồn lực quan trọng, là cơ sở vững chắc để xây dựng xã trở thành “pháo đài” thực hiện ngay “4 tại chỗ” khi có dịch bệnh xảy ra.

Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm thực hiện điều chỉnh chế độ, chính sách đối với nhân viên y tế thôn, bản ở vùng đặc biệt khó khăn cho phù hợp, cùng với việc tổ chức lại, giao thêm nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ này, xem đây là những “cánh tay nối dài” của trạm y tế các xã vươn đến các bản làng xa xôi, mà chỉ đội ngũ này mới am hiểu địa bàn, phong tục tập quán, tình trạng bệnh tật, sức khỏe của người dân, để việc thực hiện chăm sóc y tế và phòng, chống dịch hiệu quả hơn.

“Trường hợp nếu dịch Covid-19 xảy ra ở mức cao và trên diện rộng thì cấp trên khó có đủ nguồn lực để tăng cường dập dịch ở vùng này. Mặt khác, nếu đầu tư trạm y tế xã đầy đủ, đồng bộ nhưng đội ngũ y tế thôn bản mà thiếu và yếu thì trạm y tế cũng không phát huy được tối đa hiệu quả”, đại biểu nêu kiến nghị.

Đại dịch Covid-19 cho thấy năng lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất của y tế ở cơ sở còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là nguồn nhân lực còn yếu và thiếu, bộc lộ nhiều bất cập khi đối mặt với dịch bệnh.

Trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến tình hình kinh tế – xã hội của đất nước và đời sống của nhân dân, các đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân cả nước hết sức quan tâm, mong muốn Chính phủ có đầu tư thỏa đáng cho y tế cơ sở, nhằm thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của nhân dân.

Đây cũng là một trong những vấn đề sẽ được Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long giải trình, làm rõ trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn đầu tiên tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XV diễn ra sáng nay.