Không ngoại binh, Đội tuyển Việt Nam đá thế nào?

Nếu không có Nguyễn Xuân Son tại ASEAN Cup 2024, ĐT Việt Nam chưa chắc đã vô địch thuyết phục đến như vậy. Nếu chẳng có Nguyễn Filip ở cầu môn, “Những chiến binh sao Vàng” có thể còn thua đậm Malaysia thêm nữa.

Không phủ nhận nỗ lực của những nội binh trong đội hình. Song đóng góp của họ ở giai đoạn hiện nay thực sự không thể giúp ĐT Việt Nam tự tin gặp Indonesia, Malaysia, Thái Lan hay các đội tuyển mạnh tại châu Á.

Nội binh không động lực

Chiều 14/6, Nguyễn Hoàng Đức cùng CLB Phù Đổng Ninh Bình đăng quang chức vô địch giải hạng Nhất Quốc gia. Cầu thủ này đã giữ đúng lời hứa, khi chấp nhận xuống hạng Nhất chơi bóng chỉ trong vòng 1 mùa. Điều chờ đợi tuyển thủ thuộc chất lượng hàng đầu của bóng đá Việt Nam tới đây là…

V.League, giải đấu mà anh đã dành cả thanh xuân để thi đấu cùng Thể Công Viettel. Ở tuổi 28, V.League một lần nữa vẫn là bầu trời mà Hoàng Đức có thể nghĩ tới. Với mốc tuổi như vậy, cơ hội sang nước ngoài chơi bóng đỉnh cao dành cho cầu thủ này coi như đã khép lại.

Mùa tới, Hoàng Đức sẽ có dịp đối đầu với Nguyễn Quang Hải, đội trưởng của CLB Công an Hà Nội. Từ một cầu thủ có hoài bão và từng sang chơi bóng ở châu Âu cách đây gần 3 năm, Quang Hải giờ đây đã an phận với chuyện thi đấu trong nước. Năm ngoái, hai CLB Nhật Bản từng theo dõi nhất cử nhất động của ngôi sao này.

Nhưng khi sắp bước sang tuổi 29, Quang Hải không còn nằm trong tầm ngắm của các CLB từ Thái Lan cho đến Nhật Bản, Hàn Quốc. Câu chuyện vươn mình cũng không còn diễn ra với Phạm Tuấn Hải. Ở thời điểm này 1 năm về trước, Hải “bé” khát khao sang J.League 1 lần trong sự nghiệp. CLB Hà Nội chấp nhận đưa một điều khoản đặc biệt, trong bản hợp đồng gia hạn 3 năm với Tuấn Hải. Đó là đội bóng sẽ tạo điều kiện hết sức để anh sang Nhật Bản thi đấu, nếu có CLB từ xứ sở phù tang quan tâm và đưa ra lời đề nghị “nặng đô”.

CLB Hà Nội thậm chí còn nhờ một số những đầu mối để hỗ trợ Tuấn Hải sang Nhật. Nhưng đây không phải là mùa giải hay của cầu thủ sinh năm 1998. Một đội bóng của J.League đã lắc đầu và thẳng thắn đánh giá Tuấn Hải hiện tại không đủ sức chơi hơn 1 hiệp tại giải đấu hàng đầu Nhật Bản.

Bộ ba cầu thủ hay nhất và triển vọng nhất để xuất ngoại suy cho cùng vẫn chỉ chơi ở V.League. Một loạt các tài năng khác cũng không có ý định thử thách bản thân ở môi trường đẳng cấp cao hơn ngoài phạm vi bóng đá Việt Nam. Các cầu thủ trẻ cũng không tìm thấy động lực từ đàn anh. Tất cả những gì mà họ nghĩ đến chỉ là ra sân tại hạng Nhất, Cúp Quốc gia và V.League…

Một giai đoạn luẩn quẩn

Không khó để nhìn thấy con đường phát triển của một đội tuyển dạng trung bình khá như Việt Nam, trong xu thế chung của bóng đá thế giới hiện nay. Đó là tập hợp 3 nguồn lực gồm nội binh giỏi, cầu thủ gốc gác hay và ngoại binh nhập tịch chất lượng.

Thất bại 0-4 trước Malaysia mà Việt Nam phải trải qua chỉ ra chúng ta không có cả 3 yếu tố ấy. Không Xuân Son, Việt Nam đứt gãy về nguồn ngoại binh nhập tịch. Nguyễn Filip và Cao Pendant Quang Vinh chỉ là hạt cát nếu so với dàn cầu thủ Mã kiều hùng hậu và chất lượng cao bên phía đối phương.

HLV Kim Sang-sik cũng không thể có được một chiều sâu đội hình về nội binh để xử lý với các tình huống có thể xảy ra trong trận. Ông không có tiền đạo đủ hay để thay Xuân Son. Ông chẳng có trung vệ đủ vững để trám vào vị trí của Thành Chung hay Tiến Dũng phải rời sân giữa chừng vì thể lực.

Những tinh hoa ở khu vực trung tuyến như Hoàng Đức, Quang Hải, Đức Chiến, Minh Khoa thi đấu dưới sức so với chính khả năng của họ, chứ chưa nói đến chuyện cầu thủ Malaysia trình độ cao hơn. Hàng loạt các bài báo và quan điểm trên mạng xã hội chỉ ra ĐT Việt Nam cần nhập tịch, từ ngoại binh đến cầu thủ Việt kiều. Nhưng nguồn cầu thủ thuộc cả 2 nhóm này đều không đủ chất lượng để Việt Nam tự tin cạnh tranh lại với Malaysia, Indonesia ở thời điểm 1-2 năm tới đây.

Câu chuyện quay trở về việc xây dựng nội lực. Trong đó, HLV Kim Sang-sik cần phải tiến hành trẻ hoá lực lượng nhằm hướng tới tương lai cho ĐT Việt Nam. Đáng nói hơn 1 năm trước đó, HLV Philippe Troussier đã mạnh tay xây dựng lại lực lượng, với dàn cầu thủ trẻ 22-23 tuổi cho ĐT Việt Nam. Ông thất bại.

Hàng loạt quan điểm cho rằng vị chiến lược gia này đã không coi trọng dàn cầu thủ chủ lực đang ở độ chín sự nghiệp. HLV Kim Sang-sik trở lại với sự ưu tiên cho các ngôi sao. Số lượng cầu thủ trẻ xuất hiện trên ĐT Việt Nam chỉ còn 2-3 cầu thủ. Họ cũng chỉ đóng vai kép phụ, thay vì vào đội hình chính như thời người tiền nhiệm Troussier.

ĐT Việt Nam vô địch AFF Cup 2024 cùng HLV Kim Sang-sik nhờ chiến lược dụng quân như vậy. Nhưng khi đội nhà thua toàn tập trước Malaysia với dàn cựu binh, ông Kim lại được “tư vấn” về việc phải cải cách đội hình, chọn lựa những cầu thủ trẻ mà vốn dĩ họ từng… thất bại với người tiền nhiệm Troussier cách đây 1 năm về trước! Việc sử dụng cầu thủ không thể giống như thay tướng. Tức là mỗi khi thua hoặc gặp vận rủi, các CLB lại lập tức “trảm HLV” như để tìm kiếm một điều may mắn.

Nhưng cũng từ vòng luẩn quẩn trong sách lược dụng binh của ĐT Việt Nam, vấn đề nội binh mới có thể được nhìn nhận một cách thẳng thắn và trực diện. Cần khẳng định rằng, đây không phải là giai đoạn mà bóng đá Việt Nam hay từ dàn cựu binh đến những tài năng trẻ.

Những ngôi sao của ĐT Việt Nam hiện tại thiếu khát khao để vươn tầm trình độ. Họ chấp nhận những bản hợp đồng triệu đô để ở lại V.League hay thậm chí xuống hạng Nhất chơi bóng. Trong khi đó, bóng đá trẻ không sản sinh ra những cầu thủ quái kiệt như trước kia. Sau thế hệ 1997-1999 của Quang Hải, Văn Hậu, Đình Trọng,… các tài năng của bóng đá Việt Nam đều chỉ ở mức trung bình khá.

Văn Khang, Minh Trọng, Thái Sơn, Văn Trường, Quốc Việt thực sự chỉ hay hơn so với các cầu thủ cùng thời, chứ không phải diện xuất chúng tầm Đông Nam Á! Không ngoại binh, thiếu Việt kiều, bóng đá Việt Nam quay lại với chiến lược căn cơ là xây dựng nội lực. Nhưng xem chừng, “móng nhà” giai đoạn này cũng lung lay.