AI hỗ trợ phát hiện sớm bệnh ung thư

Ung thư vẫn là gánh nặng y tế lớn, nhưng những tiến bộ trong chẩn đoán, điều trị đích đang mở ra hy vọng mới, giúp hàng nghìn bệnh nhân vượt qua "án tử".

Tại Hội nghị khoa học “Cập nhật tiến bộ trong Ung thư và Y học hạt nhân” do Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tổ chức ngày 16/8, các chuyên gia chia sẻ những bước tiến đột phá trong việc ứng dụng y học hạt nhân, mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư.

Một trong những bước tiến quan trọng nhất trong công tác phòng chống ung thư là ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào chẩn đoán.

PGS.TS Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai đang triển khai đề tài cấp nhà nước về việc sử dụng AI để phân tích hình ảnh CT, nội soi phế quản và mô bệnh học. Kết quả ban đầu cho thấy AI có khả năng đánh giá nguy cơ mắc ung thư với độ chính xác cao, giúp bác sĩ phát hiện bệnh sớm hơn.

Ngoài ra, AI cũng đang được nghiên cứu ứng dụng trong siêu âm tuyến giáp, siêu âm vú và chụp X-quang, mang lại đánh giá khách quan và chính xác hơn, góp phần hỗ trợ việc chẩn đoán sớm các bệnh lý ác tính.

Bên cạnh AI, y học hạt nhân cũng đang trở thành một mũi nhọn trong điều trị ung thư.

Bác sĩ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân - Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết Việt Nam đã tiếp cận các phương pháp điều trị chuẩn mực quốc tế như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích và miễn dịch. Đặc biệt, y học hạt nhân đang hướng đến liệu pháp "theranostic", tức là kết hợp chẩn đoán và điều trị cùng lúc.

Với các kỹ thuật tiên tiến như PET/CT, SPECT/CT, y học hạt nhân có thể đánh giá chuyển hóa tế bào ung thư ngay cả khi chưa xuất hiện tổn thương, từ đó phát hiện di căn sớm và nâng cao hiệu quả điều trị.

Nhiều dược chất phóng xạ mới như Lutetium-177, I-125 và Y-90 cũng đã được ứng dụng, giúp tiêu diệt khối u một cách chính xác mà không làm ảnh hưởng đến các mô lành xung quanh, nhờ đó giảm đáng kể tác dụng phụ.

Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, sự gia tăng số ca mắc ung thư không chỉ do dân số và tuổi thọ tăng mà còn là hệ quả của lối sống thiếu lành mạnh và môi trường sống ô nhiễm. Các yếu tố như khói bụi, hóa chất, rượu bia, và đặc biệt là thuốc lá (truyền thống và điện tử) đang tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng.

Ông Khoa cũng bày tỏ lo ngại về thực trạng độ tuổi hút thuốc ngày càng trẻ hóa, lan rộng vào môi trường học đường. Hút thuốc thụ động cũng là một mối nguy thường trực, khi khói thuốc chứa hàng trăm chất độc hại, là yếu tố thuận lợi thúc đẩy quá trình phát triển của ung thư, đặc biệt là ung thư phổi.

Mặc dù có một số trường hợp mắc ung thư do đột biến gen, nhưng tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với các nguyên nhân đến từ môi trường và lối sống. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về lối sống lành mạnh và bảo vệ môi trường để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.