Xu hướng hiện nay là phát triển chế biến, tiêu thụ nội địa sản phẩm thủy hải sản

Hơn 150 đại biểu đã về tham dự Hội thảo về phát triển thị trường tiêu thụ thuỷ sản nội địa diễn ra sáng 8/10 tại Hà Nội. Đây là một trong các hoạt động nằm trong khuôn khổ Hội chợ các sản phẩm thủy sản tại Hà Nội 2018.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quốc Toản, Quyền Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản (PTTTNS), Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) khẳng định, ngành thuỷ sản đã có nhiều kết quả tích cực trong xuất khẩu cũng như mở rộng quy mô thị trường nội địa. Mạng lưới cơ sở chế biến sâu rộng và được nhiều cấp quan tâm. Theo Cục chế biến và PTTTNS, sản lượng sản phẩm hải sản tiêu thụ nội địa năm 2017 đạt 548,16 ngàn tấn với tổng trị giá trên 4,8 tỷ đồng. Đây là những con số cho thấy thị trường nội địa đang được các doanh nghiệp tập trung quan tâm.

Ông Đào Trọng Hiếu, Phó Trưởng phòng thị trường phát triển thuỷ sản, Cục chế biến và PTTTNS cho hay, hiện nay, trước sức ép cạnh tranh ngày càng gay gắt, cùng với việc củng cố và mở rộng thị trường xuất khẩu, xu hướng quay về với thị trường nội địa đang ngày càng phổ biến, sự quan tâm của các chủ thể đối với thị trường tiêu thụ thủy sản nội địa với các hiệp hội ngành hàng, các câu lạc bộ, hợp tác xã, tổ sản xuất.

Hơn nữa, vốn đầu tư cho chế biến sản phẩm hải sản cung cấp cho thị trường nội địa không nhiều, vòng quay sản phẩm ngắn nên hiệu quả sản xuất – kinh doanh tương đối cao, trang thiết bị, máy móc đa số sản xuất được trong nước. Công nghệ chế biến đơn giản, dễ thực hiện. Hơn nữa, nguồn nguyên liệu đa dạng phong phú: khai thác, nuôi, nhập khẩu; chất lượng nguyên liệu ngày càng được cải thiện, số lượng đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ nội địa.

Cũng theo ông Đào Trọng Hiếu, hiện nay, đã triển khai xây dựng các mô hình chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản an toàn ở 63/63 tỉnh, thành phố với 1.029 chuỗi, 1.407 sản phẩm và 3.162 địa điểm bán sản phẩm đã kiểm soát theo chuỗi đồng thời cũng xây dựng chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm: nước mắm Phú Quốc, Nước mắm Phan Thiết, Mắm tôm Hậu Lộc, chả mực Hạ Long, sá sùng Vân Đồn, sò huyết Ô Loan… Song song, xây dựng thương hiệu quốc gia cho: tôm, cá tra, cá ngừ Việt Nam… Ngoài ra, phát triển nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, nâng cao chất lượng sản phẩm: tôm thẻ chân trắng, cá rô phi cũng như phát triển các sản phẩm sinh thái, hữu cơ: tôm sú.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, bên cạnh thuận lợi, còn khó khăn trong phát triển sản phẩm hải sản trong thị trường nội địa. Đó là: chất lượng sản phẩm còn thấp, không ổn định, ít được chú trọng và cải thiện; làm theo truyền thống nên ý thức đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm còn hạn chế, sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu chất lượng của người tiêu dùng cũng như khó khăn về nguyên liệu. Sản lượng khai thác ngày càng giảm, chi phí khai thác ngày một tăng lên nên tình trạng khan hiếm nguyên liệu sản xuất cho các mặt hàng này. Vùng nguyên liệu manh mún, nhỏ lẻ, chưa có vùng nguyên liệu tập trung phục vụ chế biến công nghiệp, người tiêu dùng thu nhập còn thấp nên đòi hỏi chất lượng sản phẩm chưa cao, vẫn có thói quen sử dụng sản phẩm tươi sống hoặc đã chế biến có chất lượng trung bình và thấp. Cộng với việc sản phẩm không thương hiệu, nhãn mác, không có xuất xứ; năng lực tiếp thị, quảng bá sản phẩm gặp nhiều khó khăn.

Tại Hội thảo, đại diện một số doanh nghiệp thủy hải sản trong nước đã chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động của mình, trong đó nhấn mạnh tới việc, để phát triển hiệu quả thị trường nội địa, cần kiểm soát chất lượng sản phẩm đầu vào, quản lý hiệu quả khâu sản xuất, nghiêm túc trong công tác đăng ký, kiểm tra và công bố các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, làm tốt công tác nghiên cứu cải tiến chất lượng sản phẩm và phát triển sản phẩm mới, cũng như xây dựng các kênh phân phối cũng như thực hiện tốt công tác bảo hộ thương hiệu.

Đáng chú ý là, cần rà soát lại những chính sách đang thực hiện, để bổ sung, thay thế những chính sách không còn phù hợp, nghiên cứu đề xuất thêm những chính sách mới nhằm thu hút nhà đầu tư, liên kết chuỗi sản xuất, tiêu thụ, tăng cường kiểm tra điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP); Xây dựng các tiêu chuẩn và Quy chuẩn sản phẩm về thực phẩm phù hợp; Áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng cho hoạt động của cơ sở; Áp dụng các công nghệ chế biến tiên tiến; Tuyên truyền, giáo dục tập huấn kiến thức về VSATTP… Tăng cường công tác đào tạo nghề; Tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến kiến thức về chính sách, pháp luật, về kỹ thuật sản xuất, kiến thức VSATTP, kinh doanh thị trường, tiếp thị, quảng cáo. Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ thuật cho cán bộ, công nhân, nghiên cứu nhu cầu thị trường, xúc tiến thương mại. Đẩy mạnh xúc tiến thương mại đối với các mặt hàng thủy sản của các làng nghề ở địa phương đến được các thị trường lớn. Củng cố và phát triển tốt các chợ nông thôn, hình thành các chợ đầu mối nhằm khơi thông tốt thị trường. Chú ý đẩy mạnh công tác quản lý chất lượng hàng hoá, đăng ký tiêu chuẩn chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, Cải tiến mẫu mã, bao bì; nhãn mác, thương hiệu, mã số, mã vạch. Nâng cao chất lượng nguyên liệu cho chế biến đáp ứng yêu cầu thị trường.

Thêm vào đó, phải tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và chuyển giao công nghệ vào sản xuất, trực tiếp góp phần phát triển nuôi trồng thuỷ sản và khai thác các nguồn lợi thuỷ sản. Đẩy mạnh công tác đầu tư, đổi mới công nghệ, trang thiết bị máy móc tạo ra sản phẩm chất lượng cao và ổn định. Thực hiện các nghiên cứu chế biến tạo ra sản phẩm thủy hải sản mới; cải tiến quy trình truyền thống nhằm rút ngắn thời gian sản xuất, tăng cường chất lượng sản phẩm…

Cũng theo kiến nghị của các đại biểu tại Hội thảo, riêng về phía cơ quan quản lý nhà nước, cần đưa ra các cơ chế chính sách khuyến khích phát triển, quy hoạch khu sản xuất, chế biến tập trung, làng nghề, chuỗi cung ứng sản phẩm nông sản an toàn…/.