Vang vọng khởi nghĩa Ba Tơ một sự kiện lịch sử tiêu biểu

Cách đây 80 năm, vào ngày 11/3/1945, cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ nổ ra và giành thắng lợi. Đây không chỉ là một sự kiện lịch sử tiêu biểu trong tiến trình lịch sử đấu tranh cách mạng của Việt Nam mà còn là biểu tượng của sự gắn kết, thống nhất giữa đường lối cách mạng của Đảng với sức mạnh của quần chúng nhân dân. “Thế trận lòng dân” trong Khởi nghĩa Ba Tơ là bài học quý giá trong việc khơi dậy sức mạnh của nhân dân, khai thác tiềm năng, thế mạnh, xây dựng An toàn khu Ba Tơ ngày càng phát triển.

Ba Tơ “Mảnh đất thánh” của phong trào cách mạng

Nằm về phía tây tỉnh Quảng Ngãi, huyện Ba Tơ có địa thế núi non hiểm trở. Cùng với người Kinh, Ba Tơ là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào Hrê. Với truyền thống yêu nước, ý chí đấu tranh mạnh mẽ, tinh thần quật khởi chống áp bức, bất công, Ba Tơ được mệnh danh là “mảnh đất thánh” của phong trào cách mạng khu 5.

80 năm trước, ngày 9/3/1945, trước sự kiện Nhật đảo chính Pháp tại Đông Dương, chớp ngay thời cơ, các chiến sĩ Căng an trí Ba Tơ quyết định khởi nghĩa giành chính quyền tại huyện lỵ Ba Tơ. Mặc dù chưa nhận được chỉ thị trực tiếp của Trung ương, nhưng dựa vào tinh thần Nghị quyết lần thứ 8 của Trung ương Đảng về chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, Tỉnh ủy lâm thời đã họp quyết định thành lập ban lãnh đạo khởi nghĩa Ba Tơ, gồm các đồng chí: Phạm Kiệt, Nguyễn Đôn, Nguyễn Khoách và quyết định khởi nghĩa giành chính quyền.

Đêm 11/3/1945, dưới sự chỉ huy của ban lãnh đạo khởi nghĩa, đội vũ trang phối hợp với lực lượng quần chúng bao vây đánh chiếm Nha kiểm lý, bắt sống tên kiểm lý Bùi Danh Ngũ cùng bọn nha lại, tịch thu toàn bộ vũ khí, hồ sơ tài liệu và con dấu của chính quyền địch. Sau đó, đội vũ trang cùng với lực lượng quần chúng tiếp tục chuyển sang bao vây, tấn công đánh chiếm đồn Ba Tơ, bắt sống 28 lính khố xanh, thu 17 súng, 50 hòm đạn và nhiều quân trang, quân dụng khác. Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ đã giành được thắng lợi hoàn toàn. Ban lãnh đạo khởi nghĩa tuyên bố xóa bỏ chính quyền thực dân phong kiến, thành lập chính quyền nhân dân cách mạng huyện Ba Tơ và tuyên bố thành lập Đội du kích Ba Tơ gồm 28 chiến sĩ do đồng chí Phạm Kiệt làm đội trưởng, đồng chí Nguyễn Đôn làm chính trị viên.

Giữa hùng thiêng núi rừng miền tây Quảng Ngãi, bên ngọn Cao Muôn sừng sững, dưới cờ đỏ sao vàng, các chiến sĩ Đội du kích Ba Tơ nắm chặt nắm tay giơ cao, hô vang lời thề thiêng liêng, bất tử: “Hy sinh vì Tổ quốc!”, “Nguyện chiến đấu đến cùng cho sự nghiệp cách mạng của Tổ quốc và nhân dân!”.

Ra đời từ trong phong trào cách mạng của quần chúng, Đội du kích Ba Tơ là lực lượng vũ trang nhân dân tập trung đầu tiên của Đảng ở Quảng Ngãi, tiền thân của lực lượng vũ trang Nam Trung bộ, lực lượng vũ trang Quân khu 5 và cũng là tiền thân của lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Ngãi ngày nay.

“Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ tuy quy mô không lớn, nhưng có ảnh hưởng rất sâu rộng. Đây không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là thắng lợi về chính trị, tinh thần và tổ chức cách mạng. Khởi nghĩa Ba Tơ là biểu tượng cho tinh thần đấu tranh kiên cường và khát vọng độc lập tự do của nhân dân; là minh chứng sống động cho sức mạnh đoàn kết giữa các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là sự gắn bó giữa đồng bào miền núi và miền xuôi; khẳng định khả năng tự chủ, tinh thần tự lực tự cường và lòng yêu nước nồng nàn của người dân Ba Tơ, Quảng Ngãi nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung”, Thiếu tướng Lê Ngọc Hải, Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân khu 5 nhấn mạnh.

Đồng lòng vượt khó xây dựng Ba Tơ giàu đẹp

80 năm đã qua đi, nhưng những dấu son về những trang sử hào hùng của cuộc khởi nghĩa Ba Tơ không bao giờ phai nhạt trong ký ức của cán bộ, chiến sĩ và mỗi người dân quê hương Ba Tơ anh hùng.

Kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng, ý chí quyết chiến quyết thắng của Khởi nghĩa Ba Tơ, của Đội du kích Ba Tơ, quân và dân huyện Ba Tơ đoàn kết, nỗ lực xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Từng là nơi rừng thiêng nước độc, là một huyện nghèo, giờ đây Ba Tơ đang thay da đổi thịt, đổi mới vươn lên dẫn đầu các huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi.

Phát huy thế mạnh địa phương, những năm qua, huyện Ba Tơ tập trung phát triển trồng rừng nguyên liệu theo hướng trồng rừng gỗ lớn cho năng suất cao; đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư máy móc, thiết bị để sản xuất gỗ thanh, ván lạng. Chính hướng đi đúng đắn này đã thúc đẩy người dân phát triển trồng rừng sản xuất gắn với tiêu thụ, nâng cao giá trị rừng trồng. Màu xanh của những cánh rừng trồng bao phủ, trải rộng khắp 19 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã góp phần nâng cao thu nhập và đời sống người dân.

Anh Phạm Văn Nhất, một người dân ở xã Ba Vinh bộc bạch, trên địa bàn xã nhiều gia đình có diện tích rừng trồng 20-30ha, người ít nhất 2-3ha. Nhờ thu nhập từ rừng trồng mà người dân xây được nhà cửa khang trang, có điều kiện cho con em đến trường.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ba Tơ Lữ Đình Tích, từ trồng rừng sản xuất kết hợp với chế biến nên trị sản xuất nông lâm, thủy sản trên địa bàn huyện năm 2024 đạt 1.100 tỷ đồng, tăng hơn 5,7 % trong năm 2023, góp phần giảm nhanh hộ nghèo và làm thay đổi diện mạo vùng nông thôn trên quê hương Ba Tơ anh hùng.

Cùng với phát triển trồng rừng nguyên liệu, thông qua các chương trình 30a, chương trình nông thôn mới, huyện Ba Tơ dồn nguồn lực xây dựng hạ tầng giao thông, thủy lợi đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và nguồn nước phục vụ sản xuất. Tập quán canh tác lạc hậu dần lùi xa, thay vào đó, đồng bào Hrê ở Ba Tơ đã biết ứng dụng khoa học kỹ thuật vào canh tác nên năng suất cây trồng đạt cao.

Kinh tế phát triển, với tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2021-2024 đạt 10,73%, các giá trị văn hóa địa phương được bảo tồn và phát huy, đã xóa đi những vết thương hằn in trong chiến tranh, ký ức nghèo khó, biến vùng đất Ba Tơ anh hùng ngút ngàn màu xanh ấm no và đổi mới.

Trong lần về thăm và làm việc với huyện Ba Tơ, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh: “Những thành tựu hôm nay càng thể hiện rõ tấm lòng sắt son, thủy chung đối với Đảng, với cách mạng trên vùng đất Ba Tơ anh hùng; qua đó thấy được sự bản lĩnh, đoàn kết, thống nhất, tinh thần kiên cường, vượt khó của đồng bào các dân tộc huyện Ba Tơ trong nhiều năm qua”.

Những ngày tháng 3 này, về với địa danh Ba Tơ, những trang ký ức hào hùng của cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ lại ùa về, khơi dậy trong trái tim mọi người lòng tự hào về lịch sử vẻ vang của thế hệ cha ông đi trước mang lại hòa bình, độc lập cho dân tộc.

Lời thề thiêng liêng, bất tử: “Hy sinh vì Tổ quốc!” của các chiến sĩ Đội du kích Ba Tơ năm xưa luôn vang vọng, thôi thúc Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Ba Tơ phát huy tinh thần đoàn kết, khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương, khơi dậy sức mạnh của nhân dân làm hành trang khi bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, hiện thực hóa khát vọng đưa Ba Tơ ngày càng giàu mạnh, phồn vinh.