Từ chủ trương đến hành động

- Trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Lạng Sơn đã và đang thể hiện sự quyết tâm, đồng bộ trong việc cụ thể hóa chủ trương, chỉ đạo của Trung ương bằng những hành động thiết thực, khẩn trương và nghiêm túc. Đặc biệt, việc tổ chức hệ thống chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) đang được triển khai mạnh mẽ, đánh dấu một "cuộc cách mạng" lớn nhằm xây dựng bộ máy quản trị tinh gọn, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Việc tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi một bộ máy quản trị tinh gọn, hiệu quả và hiện đại. Để thực hiện thành công, việc này đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân. Nhận thức rõ điều đó, các cấp, các ngành tại Lạng Sơn đã cụ thể hóa những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước để triển khai thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị này. 

Chủ trương lớn từ Trung ương

Chủ trương lớn về tinh gọn bộ máy, đổi mới hệ thống chính trị được khởi xướng từ Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Nghị quyết này đặt ra mục tiêu "tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân". Đây là một tầm nhìn chiến lược của Việt Nam nhằm khắc phục tình trạng cồng kềnh, tầng nấc, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ của mô hình chính quyền ba cấp trước đây, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền.

Tiếp nối tinh thần đó, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã ban hành hàng loạt các Kết luận và Công điện trong năm 2025, cụ thể hóa các nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn bộ máy và đơn vị hành chính. Các văn bản quan trọng này bao gồm Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; Kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025 về Đề án sắp xếp tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; Kết luận số 150-KL/TW ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị hướng dẫn xây dựng phương án nhân sự cấp ủy cấp tỉnh thuộc diện hợp nhất, sáp nhập và cấp xã thành lập mới; Kết luận số 155-KL/TW ngày 17/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về một số nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung thực hiện về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính từ nay đến ngày 30/6/2025; Kết luận số 160-KL/TW ngày 31/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về thực hiện nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, bảo đảm tiến độ, yêu cầu theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư... đã nhấn mạnh tính cấp bách của nhiệm vụ này. 

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của chủ trương, chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã nhanh chóng cụ thể hóa và lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp.

Đồng chí Đoàn Thị Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh nhấn mạnh: Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Thời gian qua, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai 5 nhóm việc. Trước hết là bám sát các nghị quyết, kết luận, quy định, nghị định, hướng dẫn của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các văn bản liên quan của các ban, bộ, ngành Trung ương về công tác đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã kịp thời ban hành các nghị quyết, kế hoạch, đề án. Cụ thể, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng, ban hành Kế hoạch số 234-KH/TU ngày 13/5/2025 thực hiện sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã và tổ chức hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp để lãnh đạo, chỉ đạo, phân công tổ chức thực hiện đảm đúng tiến độ, đạt mục tiêu tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. 

Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy cho biết thêm: Cùng đó là tiến hành sắp xếp 194 xã, phường, thị trấn thành 65 xã, phường; kết thúc hoạt động của các đảng bộ cấp huyện, cấp xã và các cơ quan, đơn vị cấp huyện, cấp xã. Giải pháp quan trọng nhất và phải đầu tư nhiều thời gian, công sức đó là chuẩn bị nhân sự các xã, phường, nhân sự ban chấp hành, ban thường vụ, chức danh chủ chốt của 65 xã, phường. Thời gian qua, Tỉnh ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, đảm bảo tiến độ công tác này.

Do điều kiện của Lạng Sơn còn nhiều thiếu thốn nên khi tổ chức hoạt động chính quyền cấp xã phải có sự sắp xếp, tính toán kỹ lưỡng. Theo đó, Tỉnh ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chuẩn bị tốt các điều kiện về cơ sở vật chất cho các xã, phường mới như: trụ sở, hạ tầng thông tin, thiết bị đầu cuối, liên thông các kho dữ liệu, phương tiện… Để việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và vận hành mô hình chính quyền 2 cấp trơn tru từ ngày 1/7/2025, Tỉnh ủy quyết định và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc vận hành thử nghiệm tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp đồng loạt tại 65 xã, phường trong tỉnh. 

Đảm bảo vận hành hiệu quả

Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, các cấp, ngành trong tỉnh đã vào cuộc một cách chủ động, quyết liệt, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị lớn lao này.

Theo đó, để nâng cao nhận thức, tạo sự tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, các cấp, ngành từ tỉnh đến cơ sở tại Lạng Sơn đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nội dung phong phú. Thời gian qua, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đã tham mưu xây dựng kế hoạch tuyên truyền cụ thể, rõ ràng về lộ trình và nội dung sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Đồng thời ban chủ trì đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, chủ động cung cấp thông tin chính thống, định hướng dư luận, đấu tranh phản bác và xử lý nghiêm các trường hợp thông tin xuyên tạc, sai sự thật. Các hình thức tuyên truyền đa dạng đã được áp dụng, từ tuyên truyền miệng tại các cuộc họp chi bộ, thôn, khối phố đến sử dụng hệ thống loa truyền thanh cơ sở, trang thông tin điện tử, fanpage và các mạng xã hội như Zalo, Facebook, Youtube...

Kết quả cho thấy sự nỗ lực này đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Chỉ trong 10 ngày gần đây, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đã ban hành 19 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền và tổ chức 605 cuộc tuyên truyền lồng ghép với trên 23.350 lượt người nghe. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh cũng đã ban hành 6 văn bản và tổ chức 1.338 cuộc tuyên truyền với trên 41.608 lượt người nghe. Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn liên tục đăng phát trên 25 tin, bài liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy… Qua tuyên truyền, dư luận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân cơ bản đồng tình, ủng hộ và quan tâm đến tiến độ triển khai. Nhiều ý kiến cho rằng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Nhà nước, toàn bộ hệ thống chính trị cần nỗ lực cao nhất để hoàn thành đúng tiến độ các nhiệm vụ được giao. Mặc dù nhận thức được những khó khăn, thiếu sót có thể phát sinh do thời gian triển khai ngắn và cơ sở vật chất chưa đáp ứng kịp, nhưng sự đồng thuận và tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền vẫn được duy trì.

Điều đáng mừng là trong thời gian qua, trên địa bàn tỉnh không phát hiện thông tin dư luận xã hội tiêu cực trên báo chí và mạng xã hội về nội dung thực hiện sắp xếp. Ông Bế Ngọc Khánh, Chủ tịch UBND xã Thanh Long, huyện Văn Lãng chia sẻ: Ban đầu chúng tôi cũng có nhiều băn khoăn về sự thay đổi, nhưng qua các buổi quán triệt, tuyên truyền, chúng tôi hiểu rõ hơn về ý nghĩa của việc này. Việc sắp xếp lại sẽ giúp chúng tôi làm việc hiệu quả hơn, gần dân hơn. Quan trọng hơn cả là bộ máy hành chính sẽ bớt cồng kềnh, hoạt động hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới. Từ ngày 1/7/2025, 3 xã: Thanh Long, Thụy Hùng, Trùng Khánh (huyện Văn Lãng) được sáp nhập thành xã Thụy Hùng. Ở vị trí công tác mới, tôi sẽ quyết tâm cùng tập thể cán bộ, công chức xã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, đưa xã Thụy Hùng ngày càng phát triển. 

Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã chính là điểm nhấn quan trọng trong quá trình tinh gọn bộ máy của Lạng Sơn. Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 245-KH/TU, ngày 20/3/2025, cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp và lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Trên cơ sở đó, 65 xã, phường mới đã được thành lập sau sáp nhập, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025, đảm bảo tính ổn định, thông suốt, không làm gián đoạn hoạt động quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công.

Việc sắp xếp, sáp nhập này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt, từ cơ sở vật chất, tài chính đến công tác cán bộ. Tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc bàn giao tài liệu, hồ sơ, con dấu, tài chính, tài sản, trụ sở làm việc của các đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp. Theo đó, Sở Tài chính đã và đang tích cực triển khai phương án sắp xếp, xử lý tài sản công để đảm bảo chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh đi vào hoạt động ổn định từ ngày 1/7/2025.

Ông Phan Hồng Tiến, Giám đốc Sở Tài chính Lạng Sơn cho hay: Sở đã rà soát kỹ lưỡng, đặc biệt là việc bố trí trụ sở làm việc tập trung tại các xã, phường, ưu tiên các khu vực trung tâm để thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp. Các tài sản dôi dư như xe ô tô hay máy móc thiết bị cũng đang được xử lý theo hướng tối ưu hóa, giao cho các đơn vị hành chính mới quản lý hoặc sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí và thất thoát. Theo chỉ đạo của cấp trên, Sở Tài chính cũng đã kịp thời hướng dẫn, giải đáp khó khăn và tổng hợp các kiến nghị, đề xuất, trình UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết nhằm đảm bảo sự chuẩn bị đồng bộ về tài chính, ngân sách và tài sản công cho mô hình chính quyền mới.

Một điểm nhấn quan trọng là việc sắp xếp, bố trí cán bộ. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 225-NQ/TU ngày 9/6/2025 về công tác tổ chức và cán bộ, quyết định nhân sự tham gia ban chấp hành, ban thường vụ đảng ủy, các chức danh lãnh đạo cấp ủy cấp xã nhiệm kỳ 2025 - 2030 cũng như lãnh đạo HĐND, UBND cấp xã nhiệm kỳ 2021 - 2026 của 65 xã, phường mới. Đáng chú ý, 20 đồng chí cán bộ cấp tỉnh đã được điều động về giữ các chức vụ chủ chốt tại các xã, phường mới, và 14 đồng chí được điều động, luân chuyển công tác về huyện tiếp tục giữ chức vụ chủ chốt tại các xã mới. Cơ cấu cán bộ đảm bảo các tiêu chí về cán bộ trẻ dưới 42 tuổi (34%), cán bộ nữ (31%), dân tộc thiểu số (75,9%)...

Bà Trương Thị Tốt, phố Trần Hưng Đạo, thị trấn Bình Gia, huyện Bình Gia chia sẻ: Việc bố trí cán bộ cấp tỉnh, cấp huyện về cơ sở thể hiện sự quan tâm đặc biệt của tỉnh. Tôi được biết, từ ngày 1/7/2025, khi xã Bình Gia mới đi vào hoạt động, đồng chí Chủ tịch UBND xã là cán bộ được bố trí từ tỉnh vào, có tuổi đời trên 40. Như vậy xã Bình Gia có người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đều là người được bố trí từ tỉnh về. Chúng tôi tin rằng với kinh nghiệm và năng lực của các đồng chí, công việc tại xã mới sẽ được triển khai hiệu quả hơn, đáp ứng kỳ vọng của người dân, lãnh đạo xây dựng xã Bình Gia ngày càng đổi mới và phát triển hơn.

Thời gian tới còn nhiều nhiệm vụ, giải pháp phải tiếp tục triển khai thực hiện. Cấp ủy, chính quyền tỉnh đã và đang tiếp tục bám sát các chỉ đạo của Trung ương và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh để tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tại Lạng Sơn nói riêng và cả nước nói dung được “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” theo đúng quan điểm của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm. "Sau khi chính quyền 2 cấp chính thức đi vào vận hành, Tỉnh ủy tiếp tục quan tâm, theo dõi, giúp đỡ để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc phát sinh", đồng chí Đoàn Thị Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lạng Sơn khẳng định. 

Qua đây có thể thấy, trong quá trình triển khai thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị thời gian qua, Lạng Sơn đã nhận được sự đồng thuận và ủng hộ cao từ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân. Dù còn những khó khăn, thách thức, đặc biệt là trong việc giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ dôi dư, điều kiện cơ sở vật chất và nhiều yếu tố khác nhưng với sự chỉ đạo sát sao và tinh thần chủ động, Lạng Sơn tin tưởng vận hành thành công mô hình mới – chính quyền 2 cấp.

Với những hành động quyết liệt, đồng bộ và sự đồng thuận cao, Lạng Sơn đang từng bước hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về tinh gọn bộ máy, xây dựng chính quyền hiệu lực, hiệu quả, hướng tới một tương lai phát triển bền vững, xây dựng quê hương Xứ Lạng ngày càng văn minh, giàu đẹp, hiện đại hơn.