Tìm lời giải cho bài toán y tế lớn nhất hậu Covid-19

Hậu Covid-19 và những thách thức đối với toàn cầu

Các nghiên cứu tại Hoa Kỳ, Đức và Anh cho thấy nguy cơ mắc các bệnh lý tự miễn tăng lên từ 20-50% sau khi một người nhiễm Covid-19. Theo thông tin của Đại học Oxford (Anh) vào tháng 5/2023, có khoảng 10% dân số mắc 19 loại bệnh tự miễn. Việt Nam cũng ghi nhận sự gia tăng rõ rệt số người mắc các rối loạn miễn dịch sau Covid-19, tạo ra gánh nặng bệnh tật cho bản thân người bệnh cũng như cho xã hội.

Tuy nhiên, tại Việt Nam cũng như nhiều quốc gia đang phát triển, thách thức trong điều trị các vấn đề rối loạn miễn dịch hiện nay là khoảng cách giữa nhu cầu của người bệnh và các sản phẩm điều trị.

Mặc dù có nhiều thuốc, từ ức chế miễn dịch đến điều trị sinh học (tức liệu pháp đích), nhưng mới đạt được hiệu quả giảm triệu chứng, kiểm soát bệnh ổn định chứ chưa giúp người bệnh khỏi hoàn toàn.

Ngoài ra, các thuốc sinh học hoặc thuốc điều trị đích hiện chưa có hoặc quá đắt ở Việt Nam nên khó tiếp cận với số đông. Do đó, phần lớn bệnh nhân tại Việt Nam đang sử dụng các loại thuốc cổ điển, gây nhiều tác dụng phụ như tăng nguy cơ nhiễm trùng, ảnh hưởng nhiều đến các chức năng nội tạng như gan, thận…

Nhận diện và đi tìm lời giải cho thách thức y tế quan trọng nhất giai đoạn hậu đại dịch Covid-19, đặc biệt tại những quốc gia đang phát triển, bao gồm Việt Nam, là mục tiêu của Quỹ VinFuture khi tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy miễn dịch học chính xác để điều trị các bệnh rối loạn tự miễn” vào ngày 18/12/2023.

Diễn ra trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2023, tọa đàm là dịp hiếm hoi quy tụ những nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực miễn dịch trên thế giới tề tựu tại Việt Nam.

Đó là Giáo sư Đặng Văn Chí – Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Ung thư Ludwig và Giáo sư Y khoa Ung thư Xuất sắc của Bloomberg tại Johns Hopkins (Hoa Kỳ); Giáo sư Jang-Soo Chun – Viện Khoa học và Công nghệ Gwangju và là Giám đốc Trung tâm Sáng kiến nghiên cứu sáng tạo quốc gia (Hàn Quốc) về sinh bệnh học viêm xương khớp; Giáo sư Shimon Sakaguchi – Nhà miễn dịch học và giáo sư xuất sắc tại Trung tâm Nghiên cứu miễn dịch tiên phong, Đại học Osaka (Nhật Bản).

Giáo sư Sakaguchi nổi tiếng với công trình phát hiện ra các tế bào T điều hòa (Treg cells) và thông qua liệu pháp đích sử dụng Treg để kích hoạt và tăng cường khả năng miễn dịch giúp điều trị các bệnh tự miễn và ung thư; Giáo sư Pascale Cossart – nguyên Trưởng khoa Tế bào tại Viện Pasteur (Pháp), người đã có những đóng góp đáng kể vào kho tàng tri thức y sinh của nhân loại thông qua phân tích các quá trình và cơ chế vi khuẩn lây nhiễm và tồn tại bên trong tế bào chủ.

Giáo sư Shimon Sakaguchi (Chủ nhân Giải thưởng Paul Elrich và Ludwig Darmstaedter, giải thưởng mang tên nhà miễn dịch học vĩ đại người Đức Paul Elrich (1854-1915)) sẽ chia sẻ tại tọa đàm. (Ảnh: IFReC, Đại học Osaka)

Tìm giải pháp tối ưu cho người bệnh Việt Nam

Tại tọa đàm, các diễn giả sẽ tập trung thảo luận các liệu pháp điều trị nhắm đích, bao gồm liệu pháp tế bào sử dụng lympho T điều hòa, các kháng thể đơn dòng để điều trị một số bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì… Những phương pháp điều trị theo hướng miễn dịch học chính xác này hứa hẹn có thể chữa khỏi hoàn toàn các bệnh lý tự miễn.

Đây cũng là cơ hội để các nhà lâm sàng, các nhà khoa học y sinh tại Việt Nam có thể trực tiếp lắng nghe, đặt câu hỏi và thảo luận, cập nhật các hiểu biết mới và tân tiến nhất về miễn dịch từ những chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực này trên thế giới. Từ đó, các bác sĩ và nhà khoa học Việt Nam có thể tìm ra cách tiếp cận hợp lý, lựa chọn giải pháp tối ưu cho người bệnh trong bối cảnh hiện nay.

“Với kinh nghiệm phát triển và nghiên cứu ứng dụng liệu pháp tế bào ở Vinmec cùng với nguồn nhân lực được đào tạo bài bản tại các trung tâm miễn dịch hàng đầu trên thế giới và hệ thống trang thiết bị hiện đại đã được đầu tư, Vinmec có thể và sẵn sàng tiếp nhận chuyển giao công nghệ hoặc thực hiện nghiên cứu ứng dụng liệu pháp tế bào T trong điều trị các bệnh lý tự miễn cũng như đưa ra một giải pháp tổng thể cho việc chẩn đoán và phân tầng nguy cơ sớm cho các rối loạn tự miễn để có những can thiệp phù hợp nhắm đích ngay từ đầu”, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Đĩnh, Trưởng khoa Nội, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, Giảng viên lâm sàng Viện Khoa học Sức khỏe, Trường Đại học VinUni, một trong các diễn giả tại tọa đàm, chia sẻ.

Sự tham gia ngày càng chủ động của giới nghiên cứu Việt Nam tại các diễn đàn khoa học quốc tế, như Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture, còn là dịp để giới khoa học Việt Nam khẳng định tiếng nói và những đóng góp của mình trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Giáo sư David Neil Payne, đồng chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2022, cho biết, thông qua VinFuture hình dung của ông về Việt Nam đã thay đổi rất lớn. Nhà khoa học kỳ cựu đánh giá, Việt Nam có tiềm năng trở thành một quốc gia mạnh về khoa học công nghệ với những người trẻ thông minh, có nền tảng giáo dục tốt và đặc biệt là có khát vọng.