Thực hiện Nghị quyết 21: Hiệu quả sau 5 năm triển khai

– Trong 5 năm qua, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị Trung ương 6, khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới (Nghị quyết số 21) tại Lạng Sơn đã đạt hiệu quả cao, góp phần nâng cao hiệu quả công tác dân số (DS) trên địa bàn tỉnh.

Để thực hiện Nghị quyết số 21, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 51-KH/TU ngày 26/1/2018 với mục tiêu chung là chuyển trọng tâm chính sách DS từ kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) sang DS và phát triển; giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô DS, cơ cấu DS, phân bố, chất lượng DS và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh.

Cán bộ chuyên trách dân số Trạm Y tế xã Lương Năng, huyện Văn Quan tuyên truyền các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ sinh sản cho người dân

Kế hoạch 51 đề ra mục tiêu đến năm 2025 và năm 2030 là: sớm đạt và duy trì vững chắc mức sinh thay thế 2,1 con/phụ nữ; đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên 112 bé trai/100 bé gái năm 2025 và 109 bé trai/100 bé gái năm 2030; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa DS; phân bố hợp lý, nâng cao chất lượng DS cả về thể chất, trí tuệ, tinh thần, góp phần xây dựng tỉnh Lạng Sơn phát triển toàn diện, bền vững.

Ngay sau khi Kế hoạch 51 được ban hành, 100% cấp uỷ đảng, chính quyền các cấp đã triển khai học tập, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến, tổ chức thực hiện; UBND tỉnh cũng ban hành Kế hoạch số 94 – KH/UBND ngày 25/5/2018 về thực hiện Nghị quyết 21 trên địa bàn tỉnh. Cùng đó trong giai đoạn 2017 – 2022, UBND tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện các chương trình, đề án về quy mô, cơ cấu, chất lượng DS để từng bước triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS)/KHHGĐ nâng cao chất lượng dân số.

Đồng thời, các cấp, ngành đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhằm tăng cường sự phối hợp, ủng hộ, vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc thực hiện các hoạt động về công tác DS – KHHGĐ trong tình hình mới, nâng cao nhận thức của các tầng lớp Nhân dân. Qua đó, trong 5 năm qua, các cấp, ngành liên quan đã tuyên truyền về DS-KHHGĐ đến người dân bằng nhiều hình thức đa dạng như: tuyên truyền qua hội nghị, các buổi khám sức khỏe tại trạm y tế xã, phường, thị trấn; thành lập và duy trì hoạt động các câu lạc bộ CSSKSS; tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua mạng xã hội; in ấn tờ rơi, tờ gấp, pano, khẩu hiệu… Cụ thể, các cấp, ngành đã thực hiện trên 30.000 lượt tuyên truyền về DS trên các phương tiện thông tin đại chúng; tuyên truyền trực tiếp về nội dung của Nghị quyết 21 và các chính sách DS trên 20.000 buổi cho hàng trăm nghìn lượt người nghe; tổ chức triển khai chiến dịch truyền thông vận động lồng ghép với dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ tại 200 xã, phường, thị trấn với hơn 33.900 lượt người tham dự; triển khai công tác xã hội hóa sàng lọc sơ sinh được 15 buổi với 1.050 người tham dự…

Cán bộ Trung tâm Y tế Lộc Bình lấy máu gót chân trẻ sơ sinh theo Chương trình Sàng lọc trước sinh và sơ sinh

Sau 5 năm, việc thực hiện Nghị quyết 21 đã đạt được một số kết quả quan trọng, nhận thức của cả hệ thống chính trị, đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh về công tác DS – KHHGĐ có nhiều chuyển biến tích cực. Qua đó, các giải pháp nâng cao chất lượng DS đã từng bước được thực hiện hiệu quả, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh đã giảm qua từng năm (trung bình giảm 0,6 điểm %/năm). Năm 2017, tỷ số này là 116,7 bé trai/100 bé gái đã giảm xuống còn 114,6 bé trai/100 bé gái (năm 2021), 11 tháng đầu năm 2022 giảm còn 114,1 bé trai/100 bé gái.

Huyện Văn Quan là đơn vị thực hiện tốt chỉ tiêu giảm chênh lệch giới tính khi sinh. Ông Hoàng Văn Tạ, Trưởng Phòng Dân số, Trung tâm Y tế huyện Văn Quan cho biết: Để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, chúng tôi chú trọng công tác tuyên truyền qua các mô hình, câu lạc bộ. Nhờ đó, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh trên địa bàn huyện đã giảm từ 112,1 bé trai/100 bé gái (2017) xuống còn 110 bé trai/100 bé gái vào năm 2021; trong 11 tháng đầu năm 2022, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh đã giảm còn 102,2 bé trai/100 bé gái, thấp hơn gần 12 điểm % so với mặt bằng chung của tỉnh.

Cán bộ chuyên trách dân số, Trạm Y tế thị trấn Văn Quan, huyện Văn Quan tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình cho đoàn viên, thanh niên trên địa bàn

Công tác nâng cao chất lượng dân số nhóm người cao tuổi cũng được thực hiện hiệu quả. Toàn tỉnh hiện nay có hơn 91.000 người cao tuổi (NCT), chiếm 10,92% dân số toàn tỉnh. Trên địa bàn tỉnh đã thành lập và duy trì hoạt động của 55 câu lạc bộ và 35 tổ tình nguyện viên CSSK NCT thuộc các huyện: Chi Lăng, Cao Lộc, Văn Lãng, Tràng Định, Văn Quan, Bình Gia, Bắc Sơn, Hữu Lũng… thu hút trên 2.200 lượt người tham gia. Qua đó, đã góp phần CSSK NCT, tuổi thọ trung bình tăng từ 72,2 tuổi (năm 2016) lên 72,45 tuổi (2021); số NCT được khám sức khỏe định kỳ tăng từ 36.600 lượt người năm 2017 lên gần 67.000 lượt người năm 2021; số NCT cô đơn, bị bệnh nặng được cán bộ y tế đến khám, chữa bệnh tại nhà tăng từ 582 lượt năm 2017 lên trên 800 lượt năm 2021; tỷ lệ NCT có thẻ bảo hiểm y tế đạt trên 96% (đạt chỉ tiêu đề ra)…

Ông Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Qua theo dõi, đánh giá của Sở Y tế – đơn vị thường trực Ban Chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ tỉnh, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 21, các đơn vị đã bám sát những giải pháp chủ yếu mà Kế hoạch 51 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyêt 21 đã đề ra như: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp về công tác dân số trong tình hình mới; thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền về chính sách DS; triển khai thực hiện các chính sách pháp luật về DS gắn với xây dựng gia đình hạnh phúc; kiện toàn tổ chức bộ máy, đảm bảo nguồn lực và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ DS… Qua đó, các chỉ tiêu quan trọng trong Nghị quyết số 21-NQ/TW đã được thực hiện đảm bảo theo kế hoạch.

Để hoàn thành các mục tiêu mà Nghị quyết 21 đề ra, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; tập trung đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả các hoạt động truyền thông giáo dục, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, hành động của cả hệ thống chính trị và Nhân dân về công tác DS trong tình hình mới.

TRIỆU THÀNH - DƯƠNG KIM