Thiết bị AI có thể 'dịch' giấc mơ và phát lại cho bạn

Lần đầu tiên, thế giới vô hình trong tiềm thức có thể được nhìn thấy khi công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) giúp người dùng ghi lại và “dịch” giấc mơ thành hình ảnh.

Những giấc mơ mơ hồ, khó nắm bắt nay có thể được “dịch” và phát lại một cách trực quan nhờ sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo và thiết kế sáng tạo. Studio Modem, nhóm thiết kế đến từ Hà Lan, vừa công bố dự án độc đáo mang tên Dream Recorder, thiết bị AI có khả năng ghi lại và tái hiện giấc mơ theo cách chưa từng có.

Đúng như tên gọi, Dream Recorder không đơn thuần là công cụ lưu trữ giấc mơ mà còn hoạt động như một "người phiên dịch" cho tiềm thức. Khi người dùng thức dậy sau một giấc mơ và mô tả bằng lời nói, thiết bị sẽ sử dụng mô hình AI video để chuyển những cụm từ đó thành hình ảnh động, mô phỏng lại giấc mơ bằng một video ngắn theo phong cách ấn tượng, mờ ảo, gợi cảm giác hoài niệm.

“Giấc mơ là trải nghiệm phổ quát mà ai cũng có. Đó là thế giới bí ẩn, nơi tiềm thức lên tiếng. Với sự hỗ trợ của công nghệ, lần đầu tiên chúng ta có thể hình dung được những gì vốn chỉ tồn tại trong tâm trí,” Bas van de Poel, đồng sáng lập Modem, chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Newsweek.

Thế giới ngày nay có đồng hồ thông minh và rất nhiều ứng dụng hướng đến sức khỏe, nhưng van de Poel cho biết những công cụ đó chỉ dừng lại ở việc ghi chép, trong khi Dream Recorder không chỉ ghi lại giấc mơ của bạn mà còn dịch chúng. Dream Recorder hướng đến việc “dịch” lại thế giới nội tâm, một điều vốn rất khó nắm bắt, sang hình ảnh.

Tuy nhiên, thiết bị này không được bán đại trà như các sản phẩm điện tử tiêu dùng thông thường. Người dùng phải tự tay lắp ráp với hướng dẫn có sẵn trên trang GitHub của Modem. Thiết bị được thiết kế theo dạng mã nguồn mở, vỏ ngoài in 3D và danh sách linh kiện có tổng chi phí khoảng 333 USD (8,7 triệu đồng).

Dự án cũng mở ra cho cộng đồng lập trình viên cơ hội tham gia đóng góp cải tiến thuật toán, mã AI hoặc các ý tưởng mới, nhằm phát triển Dream Recorder theo hướng tương tác mở và sáng tạo chung.

Mặc dù tận dụng công nghệ hiện đại, Dream Recorder lại không bị cuốn vào xu hướng số hóa quá mức. Ngược lại, thiết kế của thiết bị khuyến khích sự tĩnh lặng, chiêm nghiệm và kết nối lại với chính mình. Với chỉ 7 khe bộ nhớ để lưu trữ, người dùng buộc phải chọn lọc, xem xét giấc mơ nào thực sự đáng nhớ và ý nghĩa để lưu giữ.

“Chúng tôi không tạo ra một thiết bị để lưu trữ vô tận mà để khơi gợi sự suy tư. Không có quảng cáo, không có thông báo, chỉ là khoảnh khắc tĩnh lặng để đối thoại với tiềm thức", van de Poel nói.

Ý tưởng này đến vào thời điểm mà mối quan tâm về giấc mơ và sức khỏe tinh thần ngày càng tăng. Dù chỉ khoảng 11% người Mỹ thường xuyên nhớ giấc mơ của mình, các nghiên cứu vẫn chỉ ra rằng giấc mơ có thể phản ánh trạng thái tâm lý, căng thẳng, thậm chí là các rối loạn tâm thần.

Một nghiên cứu được công bố đầu năm 2025 trên tạp chí Communications Psychology phát hiện rằng những người trẻ tuổi sống ở vùng khí hậu ấm áp, có giấc ngủ nông kéo dài và thường suy nghĩ tích cực về giấc mơ sẽ có xu hướng nhớ lại nội dung giấc mơ dễ dàng hơn.

Nhóm tác giả nghiên cứu còn khẳng định rằng, việc khai thác giấc mơ, nếu được thực hiện đúng cách, có thể mang đến những hiểu biết sâu sắc về ý thức, sức khỏe tinh thần và cả cách não bộ hoạt động khi nghỉ ngơi.

Với Dream Recorder, điều từng chỉ tồn tại trong những cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng đang dần trở thành hiện thực. Đây là công cụ kết nối thế giới hữu hình với phần tiềm thức vô hình của con người. Không đơn thuần là công nghệ, nó còn là cánh cửa mở ra sự thấu hiểu bản thân, bắt đầu từ những giấc mơ.