Tết thầy: Nét đẹp truyền thống tôn sư trọng đạo

– Dân gian ta thường có câu “Mùng 1 tết cha, mùng 2 tết mẹ, mùng 3 tết thầy” là câu nói dân gian đã trở nên quen thuộc đối với mỗi người dân Việt Nam, gợi nhắc đến truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “tôn sư trọng đạo”, “nhất tự vi sư, bán tự vi sư” tốt đẹp của dân tộc ta.

Truyền thống tốt đẹp trong những ngày Tết Nguyên đán

Mỗi dịp tết đến xuân về, chúng ta thường trở về nhà đoàn viên cùng gia đình sau quãng thời gian xa cách. Không chỉ vậy, tết là dịp để chúng ta chúc tết, tỏ lòng nhớ ơn các thầy cô những người đã mang tới tri thức, hiểu biết, là hành trang quý báu nâng bước chúng ta trong cuộc sống. Vì vậy, dân gian mới có câu “Mùng 1 tết cha, mùng 2 tết mẹ, mùng 3 tết thầy”

Theo quan niệm của người Việt Nam, “cha” là đại diện của “họ hàng bên nội”. Do đó, “mùng 1 tết cha” có nghĩa là sáng ngày mồng 1 tết, vợ chồng con cái, anh em ruột thịt sẽ tập trung bên nội để cúng bái gia tiên và chúc tết ông bà, cha mẹ để tỏ lòng thành kính.

Ảnh minh hoạ

Ngày mùng 2 Tết, theo thông lệ, vợ chồng con cái sẽ “khởi hành” sang thăm hỏi và chúc tết bên nhà ngoại. Các nghi thức “tết mẹ” cũng trang trọng và thành kính như bên nhà nội. Con cháu chúc tết ông bà và nhận “lì xì” may mắn đầu năm.

Ngày mùng 3 tết, người Việt, mọi người thường rủ nhau đến chúc tết thầy cô giáo. Đây vừa là dịp thăm hỏi, tỏ lòng biết ơn thầy cô vừa là thời điểm để bạn bè có cơ hội gặp gỡ, giao lưu và chúc tụng nhau gặp nhiều điều may trong những ngày tết đến, xuân về.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Thuyết, nguyên giảng viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội từng chia sẻ: “Câu tục ngữ nhắc đến ba nhân vật quan trọng nhất đối với mỗi con người, đó là cha, mẹ, thầy cô giáo. Mỗi người đều phải đến chúc tết, thăm hỏi những người trên, đặc biệt cha, mẹ và thầy. Câu thành ngữ ấy cũng nói đến phong tục rất là đẹp của dân tộc ta, đó là sự kính trọng, quan tâm, chăm sóc đối với những người trên trong dịp tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam”.

“Tết thầy” – Tết của sự tri ân

Ở nước ta ngay từ xa xưa cho dù làm quan đến tể tướng thì ngày tết người học trò vẫn đang rùi mài kinh sử đến thăm thầy vào ngày mùng 3 tết một lòng tôn sư trọng đạo, thành kính vẫn vẹn nguyên. Ngày mồng ba Tết Nguyên đán, người đứng đầu hàng môn sinh – những người cùng học, không phân biệt tuổi tác, chức vị, vị trí xã hội, thường tụ họp ở gia đình thầy giáo, chúc tết thầy. Người cao tuổi nhất hoặc người được các bạn đồng môn tín nhiệm nhất thay mặt mọi người đứng lên trịnh trọng thưa với thầy về sự có mặt của học trò lớp mình và chúc thầy trường thọ cùng những điều tốt lành.

Mùng 3 tết, người Việt thường dành riêng đi lễ tết thầy giáo. Không chỉ có các học trò học chữ đến với thầy dạy chữ mà thầy được người Việt mở rộng nghĩa là những bậc có công dạy chữ lẫn dạy nghề, dạy cả những bộ môn nghệ thuật như: đàn, hát… Người Việt thường nói: “Không thầy đố mày làm nên” để nói về công lao dạy dỗ của các thầy, cô giáo trong cuộc đời mỗi con người.

Phong tục “Mùng 3 tết thầy” là một trong những nét đẹp truyền thống đáng trân trọng. Trong tâm thức người Việt, dù trong hoàn cảnh nào thì nhớ về thầy trong những ngày vui của tết là điều không bao giờ mất đi. Tết thầy cốt ở tấm lòng, đi tết thầy, người ta có thể đơn giản chỉ dùng đến những dòng tin nhắn, những cuộc điện thoại đầy tôn kính hay đến thăm thầy, chúc tết thầy với một tình cảm trìu mến.

TS (Tổng hợp)