Tập trung xem xét, xử lý những vấn đề được nhân dân quan tâm

Ngày 9-11, kỳ họp thứ 10, Quốc hội (QH) khóa XIV tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn.

Quyết liệt cải cách thủ tục hành chính phục vụ nhân dân

Trong ngày thứ hai QH tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn, các thành viên Chính phủ tiếp tục trả lời, giải trình và thông tin thêm nhiều vấn đề, nội dung được các đại biểu QH nêu lên.

Trong đó, quá trình, kết quả của cải cách thủ tục hành chính, tránh phiền hà cho nhân dân, doanh nghiệp được nhiều đại biểu QH đặt câu hỏi chất vấn. Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Thời gian qua, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, chúng ta đã cắt giảm hơn 3.800 điều kiện kinh doanh; cắt giảm, đơn giản hóa hơn 6.700 thủ tục kinh doanh… Tuy nhiên, thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, phức tạp, từ đó gây rào cản gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Theo chỉ đạo của Thủ tướng, các cơ quan chức năng đang tiếp tục rà soát lại. Trước hết, kiểm soát ngay từ khâu dự thảo văn bản quy định để nâng cao chất lượng các quy định pháp luật liên quan công tác này. Ngoài ra, phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để công khai hóa các thủ tục, quy định để các doanh nghiệp, người dân giám sát. Đồng thời, tiếp tục đổi mới lề lối làm việc và xử lý hồ sơ trên mạng in-tơ-nét…

Liên quan nội dung nêu trên, có đại biểu chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái về việc cán bộ công chức gây nhũng nhiễu cho người dân. Theo Tổng Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm để xảy ra tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà người dân, doanh nghiệp trước hết thuộc về người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Tình trạng gây nhũng nhiễu người dân, doanh nghiệp nổi lên ở những lĩnh vực người dân thường xuyên tiếp xúc với cán bộ, công chức thiếu rèn luyện, thiếu tinh thần trách nhiệm. Thanh tra Chính phủ đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị về giảm và chống gây phiền hà, nhũng nhiễu cho người dân, doanh nghiệp vào tháng 4-2019 và đã tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc để triển khai chỉ thị này nhằm chấn chỉnh tình trạng nhũng nhiễu.

Giải quyết tình trạng quy hoạch treo và chậm cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà

Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) và các đại biểu khác chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà về vấn đề quy hoạch treo và cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại các dự án đô thị, khu chung cư. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, quy hoạch treo ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi hợp pháp, cuộc sống của người dân, nhất là việc làm, sinh kế, xây dựng, cải tạo nhà ở, giảm hiệu quả chất lượng phát triển đô thị, lãng phí tài nguyên. Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng quy hoạch thấp; một số vấn đề chiến lược quy hoạch chưa chính xác; không xác định đủ yếu tố, điều kiện thực hiện nguồn lực đầu tư; năng lực chủ đầu tư yếu kém… Bộ trưởng nhấn mạnh: Thời gian tới, các địa phương cần phải rà soát, đánh giá thực hiện quy hoạch theo quy định; lập kế hoạch đầu tư trung hạn và hằng năm để bố trí đủ nguồn lực; bổ sung tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan quy hoạch, công cụ quản lý quy hoạch phát triển đô thị. Thực hiện đầy đủ, thực chất việc lấy ý kiến người dân, các nhà chuyên gia, khoa học trong quá trình lập và điều chỉnh quy hoạch; công khai, minh bạch thông tin về quy hoạch để người dân giám sát việc thực hiện.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết thêm: Luật Quy hoạch đã có một số quy định bảo đảm đồng bộ và loại bỏ những quy hoạch không phù hợp,… Luật Xây dựng có quy định nếu kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đã công bố ba năm không thực hiện thì người dân được cấp phép xây dựng có thời hạn về cải tạo, xây dựng mới… Trên cơ sở đó, các địa phương đã rà soát lại quy hoạch, tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật, thu hồi dựa án treo, như tại TP Hồ Chí Minh đã thu hồi 176 dự án treo, Đà Nẵng thu hồi 201 dự án treo, Quảng Ninh rà soát hơn 1.000 dự án chậm triển khai.

Về việc một số chủ đầu tư chậm thực hiện cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở cho người dân khi mua nhà, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, pháp luật đã quy định chế tài xử phạt, có thể lên đến một tỷ đồng đối với những chủ đầu tư chậm trễ việc này. Theo số liệu thống kê, số lượng tranh chấp liên quan đến tình trạng này chiếm khoảng 2% tổng số tranh chấp về nhà chung cư, nhưng số lượng hộ dân bị ảnh hưởng là rất lớn. Có thể thấy, nguyên nhân thứ nhất là do chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ các thủ tục để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở. Hai là, mặc dù có thể đã thực hiện đầy đủ các thủ tục, nhưng vẫn cố tình chậm trễ trong việc làm các thủ tục cấp quyền cho người dân. Về giải pháp nhằm tháo gỡ vấn đề này, đối với những dự án đã thực hiện xong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chây ỳ thì các địa phương tập trung xử lý nghiêm khắc bằng các hình thức xử phạt vi phạm hành chính, thậm chí nếu cần có thể áp dụng biện pháp mạnh hơn, đó là xem xét, xử lý theo quy định trong Bộ luật Hình sự. Đối với những dự án còn thiếu một số thủ tục pháp lý thì cần song song thực hiện giải quyết các thủ tục mà chủ đầu tư chưa thực hiện, đồng thời thực hiện ngay việc cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho người dân.

Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng in-tơ-nét

Một số đại biểu đặt câu hỏi về xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên mạng và việc bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng in-tơ-nét. Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng. Chính phủ đã đồng ý về nội dung và đề nghị Bộ cân nhắc thẩm quyền ban hành và dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2020. Trong đó, vấn đề bảo vệ trẻ em trên không gian mạng sẽ được lồng ghép trong bộ quy tắc ứng xử. Theo đó, đề xuất người sử dụng và nhà cung cấp dịch vụ mạng phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, trong đó có quyền trẻ em; yêu cầu người sử dụng mạng xã hội và nhà cung cấp dịch vụ mạng phải hướng dẫn, giáo dục trẻ em, trẻ vị thành niên sử dụng mạng xã hội an toàn, lành mạnh.

Ngoài ra, Bộ Thông tin và Truyền thông đã được Thủ tướng Chính phủ giao chủ trì xây dựng đề án bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác, sáng tạo và lành mạnh trên môi trường mạng giai đoạn từ năm 2020 – 2025. Đề án đưa ra những giải pháp cơ bản để giải quyết vấn đề, như: tạo đầu mối duy nhất trên không gian mạng để tiếp nhận các phản ánh về nội dung xâm hại trẻ em; ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu để phát hiện sớm và chủ động chặn lọc, gỡ bỏ các nội dung xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Đồng thời, trang bị bộ kỹ năng số cơ bản cho trẻ, bao gồm giáo dục nhận thức về môi trường mạng, kỹ năng để trẻ em có thể tự bảo vệ mình, tự nhận diện các nguy cơ trên môi trường mạng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Lưu Văn Đức (Đắk Lắk) và một số đại biểu về chuyển đổi số cho người dân ở miền núi, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ, chỗ nào càng khó khăn, chỗ đó chuyển đổi số càng phát huy hiệu quả, cho nên việc chuyển đổi số nên bắt đầu từ nơi khó. Về hạ tầng viễn thông, Bộ đang chỉ đạo phải phủ sóng để tất cả người dân vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa phải có sóng để truy cập in-tơ-nét. Trong chuyển đổi số ở vùng miền núi, sẽ ưu tiên giáo dục, nhất là giáo dục trực tuyến. Tiếp theo là y tế nhằm giúp nhân dân có thể được khám, chữa bệnh từ xa. Vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai thí điểm mô hình “xã thông minh” ở vùng sâu, vùng xa. Cuối năm 2020, Bộ sẽ tổ chức sơ kết triển khai thí điểm xã thông minh và sau đó nhân rộng.

Tại phiên chất vấn sáng hôm qua, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đã trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) về việc thời gian xây dựng, trình dự Luật Hành chính công, dịch vụ công. Về vấn đề này, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, Ủy ban Thường vụ QH và Chính phủ đã trao đổi thống nhất và thấy rằng chưa thể ban hành luật này vì các quy định về hành chính công đều đã được quy định trong từng dự án luật, trong hệ thống pháp luật. Tại dự thảo Luật mà đại biểu đã chuẩn bị thì chưa rõ đối tượng, phạm vi và nội hàm. QH, Ủy ban Thường vụ QH, Chính phủ đã tổ chức bố trí đầy đủ điều kiện để Ban soạn thảo nghiên cứu, làm việc. Tuy nhiên, vì những lý do nêu trên cho nên tới nay chưa trình QH.

Bảo đảm tốt hơn an sinh xã hội

Trả lời câu hỏi các đại biểu QH về lương hưu cho những người nghỉ hưu trước năm 1993 còn thấp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: Chúng ta có khoảng 600 nghìn người nghỉ hưu trước năm 1993, và còn 400 nghìn người nghỉ hưu ở những thời điểm khác nhau nhưng lương rất thấp, dưới ba triệu đồng/tháng, trong đó có những trường hợp như công nhân cao-su chỉ có một triệu đồng/tháng. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã tính toán phương án để có khoản bù thêm. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng tiêu cực nguồn thu của ngân sách cho nên các cơ quan có thẩm quyền đã quyết định lùi thời điểm thực hiện chính sách cải cách tiền lương. Thời gian tới, đối với những người nghỉ hưu trước năm 1993, thu nhập thấp, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục nghiên cứu phương án khả thi và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét.

Trả lời chất vấn của một số đại biểu QH về hiện tượng người bệnh khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế (BHYT) nhưng vẫn phải ra hiệu thuốc mua theo đơn của bác sĩ điều trị, Phó Thủ tướng cho biết: Nhiều ý kiến, kể cả các bác sĩ cho rằng, chính sách thanh toán của BHYT hiện nay chưa phù hợp. Trong khi chúng ta sản xuất được nhiều thuốc nhưng hơn 90% nguyên liệu vẫn phải nhập từ nước ngoài, cho nên giá thuốc theo mặt bằng quốc tế. Chúng ta đã cố gắng giảm giá thuốc rẻ hơn các nước trong ASEAN nhưng cũng chỉ rẻ hơn 10 đến 15%, vì vậy, BHYT không thể thanh toán tất cả các loại thuốc, còn những loại thuốc đắt tiền, biệt dược thì người bệnh phải bỏ tiền túi… Để khắc phục vấn đề này, Phó Thủ tướng cho rằng: Chúng ta phải tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, hiện là 90,7%, và phải tăng mệnh giá. Muốn vậy, thu nhập người dân phải tăng lên, phần ngân sách nhà nước hỗ trợ cũng phải có nguồn thu nhiều hơn. Bên cạnh đó, để minh bạch việc kê đơn, chỉ định dùng thuốc, phải ứng dụng bằng công nghệ thông tin và những năm vừa rồi đã làm rất tốt. Bộ Y tế đã tập trung thực hiện tin học hóa để đẩy nhanh hơn tiến độ việc kiểm soát công khai, minh bạch, trong đó một số việc đã hoàn thành, như: cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, nền tảng khám, chữa bệnh từ xa, từng bước công bố tất cả những thông tin liên quan quản lý ngành y tế,… Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ kết nối toàn bộ hệ thống quản lý của các cơ sở y tế, nhà thuốc, làm hóa đơn điện tử, bệnh án điện tử, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh liên thông xét nghiệm để giảm lãng phí.

Quan tâm phát triển đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi

Trả lời câu hỏi của đại biểu Vương Ngọc Hà (Hà Giang) về công tác thực hiện các chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi (DTTS, MN), Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nêu rõ: Đảng, Nhà nước ta thường xuyên đặc biệt quan tâm có những định hướng chỉ đạo về công tác dân tộc trong tình hình mới. Thời gian qua, có nhiều đầu tư nguồn lực phát triển kinh tế – xã hội (KT-XH) vùng đồng bào DTTS, MN nhưng so với nguyện vọng của đồng bào, yêu cầu thực tế thì chưa đáp ứng được. Để tiếp tục thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, nghị quyết của Trung ương Đảng, Chính phủ dự kiến trình một dự án luật về đồng bào DTTS, MN; sau đó điều chỉnh thành đề án trình QH thông qua Nghị quyết số 88/2019/QH14 phê duyệt đề án tổng thể phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS, MN giai đoạn 2021 – 2030. Trong đó, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đồng bào DTTS, MN. Các chính sách phát triển KT – XH, quốc phòng, an ninh vùng đồng bào DTTS, MN phải toàn diện, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và phát huy lợi thế, tiềm năng của vùng và tinh thần tự lực của đồng bào DTTS. Bên cạnh đó, phát huy nội lực, vượt qua khó khăn, thách thức, hòa nhập phát triển cùng với đất nước; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và lòng tin của đồng bào với Đảng và Nhà nước; phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển vùng đồng bào DTTS, MN; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc. Tập trung giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức thiết; thúc đẩy đào tạo nghề, giải quyết việc làm…

Phó Thủ tướng cho biết thêm: Dự kiến đầu tư cho đề án này hơn 100 nghìn tỷ đồng, thực hiện hai giai đoạn trong vòng 10 năm. Phó Thủ tướng khẳng định, chính sách phải đi cùng với ngân sách, nếu không sẽ không đạt mục tiêu, mặt khác với các địa phương vùng DTTS, MN, việc bổ sung nguồn lực T.Ư là điều kiện tiên quyết để đạt được các mục tiêu đề ra.

Chung quanh một số nội dung quan tâm của các đại biểu, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã trả lời bổ sung về nội dung công tác ứng phó, phòng chống thiên tai (PCTT) và cứu hộ cứu nạn. Về cơ quan PCTT chuyên trách, trước tình hình thiên tai diễn biến ngày càng nghiêm trọng, thực hiện quy định của Luật PCTT, Thủ tướng đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo T.Ư về PCTT, hiện nay do một Phó Thủ tướng làm trưởng ban, cơ quan thường trực là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng thành lập Ủy ban quốc gia về Ứng phó sự cố và Tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, do một Phó Thủ tướng làm trưởng ban và Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực. Đây là hai cơ quan rất quan trọng phối hợp liên ngành, vừa có trách nhiệm chỉ đạo trực tiếp, vừa thực hiện chức năng tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để chỉ đạo các ngành, các địa phương trong lĩnh vực PCTT. Tại địa phương có Ban Chỉ huy PCTT và tìm kiếm cứu nạn các cấp do Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp làm trưởng ban.

Về lực lượng xử lý sự cố, tìm kiếm cứu nạn, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng: Tùy tình huống sự cố cụ thể, Ban Chỉ đạo T.Ư về PCTT, Ủy ban quốc gia về Ứng phó sự cố và Tìm kiếm cứu hộ cứu nạn quyết định huy động lực lượng tham gia ứng phó, trong đó lực lượng bộ đội và công an làm nòng cốt. Bên cạnh đó, lực lượng ngành giao thông và các cơ quan liên quan, nhất là lực lượng tại chỗ ở địa phương giữ vai trò rất quan trọng…