Sắp xếp đơn vị hành chính xã vừa đồng vừa thuận

- Sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã là  nhiệm vụ chính trị quan trọng, có tác động sâu rộng đến tổ chức bộ máy, hoạt động của hệ thống chính trị và đời sống Nhân dân. Để tạo thống nhất cao trong nhận thức và hành động, các cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh đã tích cực vào cuộc, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, đảm bảo việc sắp xếp theo đúng lộ trình đề ra.

Thực hiện chỉ đạo từ Trung ương, các cấp ủy, chính quyền trên địa bàn đã chủ động thực hiện quy trình các bước trong việc xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gắn liền sắp xếp ĐVHC cấp xã. 

Chủ trương phù hợp thực tiễn

Ngày 28/3/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành Kết luận số 137 về Đề án sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tiếp đó, Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất chủ trương tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố); đồng ý sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã cả nước giảm khoảng 60 - 70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã so với hiện nay.

Đây là quyết sách chiến lược, chưa từng có, vì sự phát triển nhanh, ổn định, bền vững của đất nước, chăm lo tốt hơn đời sống Nhân dân, xây dựng bộ máy chính quyền tinh gọn, chuyển từ quản lý thụ động sang chủ động phục vụ Nhân dân, kiến tạo phát triển, đủ năng lực tổ chức triển khai có hiệu quả các chủ trương của Đảng vào thực tiễn cuộc sống trong kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng.

Bám sát định hướng của Trung ương, thời gian qua, các cấp ủy trên địa bàn tỉnh đã chủ động rà soát, thực hiện quy trình xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó tập trung vào việc sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC cấp xã. Trên cơ sở tổng hợp phương án đề xuất từ các huyện, thành phố, Ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo xây dựng phương án sắp xếp tổ chức lại ĐVHC cấp xã trong tỉnh. Theo đó, toàn tỉnh thực hiện sắp xếp 194 ĐVHC cấp xã thành 65 ĐVHC cấp xã (61 xã, 4 phường), tỷ lệ giảm 66,5%. Phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên cơ sở sự tương đồng, hài hòa các yếu tố vị trí địa lý, truyền thống văn hóa, lịch sử.

Tại Lộc Bình, huyện thực hiện sắp xếp 20 ĐVHC thành 7 ĐVHC cấp cơ sở, trong đó, các xã được sắp xếp đều có vị trí liền kề, có nét tương đồng văn hóa, lịch sử. Đơn cử như xã Yên Khoái được thành lập trên cơ sở sắp xếp 3 xã biên giới là Mẫu Sơn, Yên Khoái, Tú Mịch hay xã Xuân Dương được thành lập trên cơ sở sắp xếp 3 xã liền kề là Nam Quan, Xuân Dương, Ái Quốc...

Tương tự, huyện Chi Lăng thực hiện sắp xếp 20 ĐVHC thành 6 ĐVHC cấp cơ sở. Trong đó, khối các xã trong vùng núi đá được sắp xếp thành 2 xã là xã Vạn Linh (được thành lập từ xã Vạn Linh, Y Tịch, Hòa Bình) và xã Bằng Mạc (được thành lập từ 4 xã Gia Lộc, Bằng Mạc, Bằng Hữu, Thượng Cường) hay xã Chi Lăng được thành lập trên cơ sở 3 đơn vị liền kề nằm dọc tuyến quốc lộ 1A là thị trấn Đồng Mỏ, xã Chi Lăng, thị trấn Chi Lăng.

Nếu như trước đây mỗi giai đoạn tỉnh thực hiện sắp xếp một số xã, thì đợt này việc sắp xếp ĐVHC cấp xã gắn liền với xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, quy mô sắp xếp là toàn bộ các xã, phường, thị trấn trên địa bàn. Chủ trương sắp xếp xã phù hợp với thực tiễn và hướng tới mục tiêu tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, mở rộng không gian, tạo dư địa, tập trung nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Nhân dân đồng thuận 

Xác định rõ công tác tuyên truyền là “chìa khóa” quyết định sự thành công của quá trình sắp xếp ĐVHC vậy nên các cấp ủy, chính quyền đã tập trung thực hiện công tác này.

Bà Nông Thị Thanh Tâm, Trưởng Phòng Tuyên truyền, Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy cho biết: Bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, chúng tôi đã tham mưu ban hành hướng dẫn, công văn, định hướng về việc đẩy mạnh tuyên truyền sắp xếp tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị nói chung, sắp xếp ĐVHC cấp xã nói riêng. Công tác tuyên truyền được triển khai đồng bộ, thống nhất, triển khai đa dạng, linh hoạt dưới nhiều hình thức như qua các hội nghị, các kỳ sinh hoạt chi bộ, qua đội ngũ báo cáo viên các cấp, tuyên truyền viên cơ sở, qua các phương tiện thông tin đại chúng; qua internet, trên các nền tảng số, mạng xã hội.... Từ đó, tạo thống nhất trong nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân về chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị

Hai tuần nay, đều đặn hằng ngày hệ thống loa truyền thanh của 12 khu phố trên địa bàn thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình đều phát nội dung tuyên truyền về chủ trương sắp xếp các ĐVHC trên địa bàn huyện. Theo phương án, thị trấn Na Dương, xã Đông Quan và xã Tú Đoạn sẽ sáp nhập thành đơn vị hành chính mới lấy tên là xã Na Dương.

Ông Bùi Văn Khiêm, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Na Dương cho biết: Ngoài việc phát đều đặn thông tin về sắp xếp ĐVHC qua hệ thống loa truyền thanh, Đảng ủy, chính quyền thị trấn còn chỉ đạo các chi bộ, các khu phố, các chi hội đưa nội dung này vào các kỳ sinh hoạt, các cuộc họp để cán bộ, đảng viên, Nhân dân đều nắm được và đồng thuận. Ngày 19/4, 2.078 cử tri đại diện các hộ gia đình đã tham gia bỏ phiếu, trong đó có 2.077 cử tri bỏ phiếu đồng ý với phương án đề xuất (đạt 99,9%).

Cũng như thị trấn Na Dương, các xã, phường, thị trấn khác cũng quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền về nội dung này qua các kênh khác nhau. Cùng đó, Báo và Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh, các cơ quan báo chí thường trú trên địa bàn, các trang thông tin điện tử, trang nhóm mạng xã hội của các cơ quan, đơn vị, các huyện, thành phố cũng tích cực đăng tải các bài viết, video clip về nội dung sắp xếp ĐVHC cấp xã.

Ông Dương Văn Cò, thôn Thạch Khuyên, xã Xuất Lễ, huyện Cao Lộc cho biết: Qua nghe thông tin tuyên truyền chúng tôi hoàn toàn nhất trí với chủ trương sắp xếp các xã. Việc sắp xếp 3 xã Cao Lâu, Xuất  Lễ, Mẫu Sơn thành một xã mới là phương án hợp lý bởi người dân tại 3 xã cơ bản tương đồng văn hóa, phong tục, thậm chí quen biết hoặc có mối quan hệ họ hàng với nhau. Ngày 19/4 vừa qua, chúng tôi bỏ phiếu đồng ý với chủ trương sắp xếp 3 xã thành đơn vị xã mới, tuy nhiên về phương án tên gọi người dân trong thôn đều đề xuất lấy tên gọi xã mới là Ba Sơn (thay cho Cao Lộc 3). Bởi Ba Sơn là tên gọi quen thuộc, đây cũng là tên căn cứ địa cách mạng, nơi đội du kích Ba Sơn đã anh dũng, kiên cường trong chiến đấu, lập nhiều thành tích xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Pháp.

Từ việc triển khai quyết liệt và đồng bộ đã tạo sự thống nhất trong nhận thức và đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân trong thực hiện chủ trương này. Theo thống kê sơ bộ từ Sở Nội vụ, ngày 19/4 cử tri đại diện các hộ gia đình trên địa bàn đã bỏ phiếu về đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã của các huyện, thành phố với tỷ lệ phiếu đồng ý trung bình đạt trên 95%. Thực hiện chỉ đạo của tỉnh về việc lấy ý kiến điều chỉnh tên gọi một số xã, phường, từ ngày 23 đến ngày 25/4 một số đơn vị tiếp tục tổ chức lấy ý kiến cử tri với tỷ lệ đồng thuận, nhất trí cao.

Tin rằng với sự quyết tâm lớn của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận cao của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh sẽ là nền tảng quan trọng xây dựng chính quyền theo hướng gần dân, sát dân và đáp ứng nhanh nhất, hiệu quả nhất yêu cầu phục vụ người dân; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống người dân trên địa bàn toàn tỉnh.