"Sức mạnh mềm" của phụ nữ trong phòng, chống mua bán người

- Trước tình hình tội phạm mua bán người diễn biến phức tạp, các cấp hội phụ nữ đã chủ động xây dựng "lá chắn" vững chắc bảo vệ phụ nữ và trẻ em, đặc biệt tại các bản làng biên giới. Bằng nhiều hoạt động đa dạng từ nâng cao nhận thức đến hỗ trợ sinh kế, "sức mạnh mềm" của phụ nữ, sự kiên trì và đồng cảm đã cứu vớt nhiều phận đời, thắp lên hy vọng về một xã hội an toàn, nhân văn.

Dù đã trở về Việt Nam hơn 14 năm nhưng mỗi khi nhớ lại quãng thời gian bị lừa bán sang Trung Quốc, bà L.T.N, xã Văn Lãng vẫn không khỏi bàng hoàng. Năm năm 1995, khi đó N mới 16 tuổi đã bị một người chị trong làng dụ dỗ vượt biên với lời hứa sẽ gặp lại mẹ (đã sang Trung Quốc từ trước và bặt vô âm tín). Hoàn cảnh gia đình nghèo khó, thiếu ăn, cộng thêm mong muốn được gặp mẹ khiến cô gái mới lớn L.T.N nhẹ dạ tin theo.

Sau khi được đưa qua biên giới, N bị nhốt cùng hơn 30 phụ nữ trong một căn phòng chật hẹp, rồi được bán cho 1 người đàn ông Trung Quốc để làm vợ. Từ đó, L.T.N sống trong chuỗi ngày lao động khổ cực. Sau 3 tháng, N cùng 1 phụ nữ quê Thanh Hóa liều mình trốn vào rừng và may mắn thoát được. 

Trò chuyện với phóng viên, bà N nghẹn ngào chia sẻ: Sau khi trốn khỏi gia đình đầu tiên, tôi vẫn không biết đường về Việt Nam. Không giấy tờ, không người thân, tôi đành nghe theo lời 1 phụ nữ bản địa, lấy một người đàn ông hơn mình vài tuổi. Tôi âm thầm sống như vậy suốt 16 năm, chỉ mong một ngày được trở về quê. Năm 2011, trong một lần đi bán hàng ở chợ, tôi tình cờ nghe thấy giọng người Việt, nhìn thấy đồng hương, tôi bật khóc nức nở, như gặp lại chính mình sau bao năm lạc mất. May mắn được các chị thương tình, gom góp cho tôi ít tiền và chỉ đường trốn về. Nhờ tấm lòng của những người xa xứ ấy mà tôi mới có thể bước qua biên giới, trở về quê vào tháng 12/2011.

Sau khi trở về quê hương, được sự quan tâm của hội phụ nữ, bà N được hỗ trợ làm lại thủ tục giấy tờ tùy thân, tạo điều kiện để ổn định cuộc sống. Bà N chia sẻ thêm: Trở về quê hương với 2 bàn tay trắng, tôi được hội phụ nữ thường xuyên thăm hỏi, động viên, tặng quà vào các dịp tết. Năm 2020, khi xây nhà, tôi được các chị em hỗ trợ ngày công lao động. Ngoài ra, các chị em trong hội phụ nữ các cấp thường xuyên giới thiệu tôi làm các công việc thời vụ với thu nhập khoảng 5 đến 7 triệu đồng/tháng. Giờ đây, cuộc sống của tôi đã cơ bản ổn định, mặc dù chỉ sống một mình nhưng tôi cảm thấy rất thoải mái, vui vẻ. 

Không chỉ riêng chị N, thời gian qua, nhiều phụ nữ khác cũng trở thành nạn nhân của các đối tượng mua bán người. Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã phát hiện, điều tra và làm rõ 2 vụ với 3 đối tượng liên quan đến hành vi mua bán người, đồng thời giải cứu thành công 2 nạn nhân. Đáng chú ý, số vụ việc tăng 2 vụ so với cả năm 2024, cho thấy tội phạm mua bán người vẫn đang có những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ trong cộng đồng.

Nhằm nâng cao hiểu biết về phòng, chống mua bán người cho hội viên và Nhân dân, thời gian qua, các cấp hội phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền đa dạng. Thông qua hình thức nói chuyện trực tiếp, lồng ghép vào các buổi sinh hoạt chi hội, câu lạc bộ, hay tổ chức tọa đàm, giao lưu, diễn đàn và các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, những kiến thức về Luật Phòng, chống mua bán người cùng các thủ đoạn tinh vi của tội phạm đã được truyền tải rộng rãi. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, hơn 1.000 buổi tuyên truyền được tổ chức, qua đó tiếp cận trên 100.000 lượt cán bộ, hội viên và phụ nữ.

Chị Đường Thị Thu Thảo, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN xã Quốc Khánh cho biết: Hiện tại, xã có trên 2.200 hội viên phụ nữ, là xã biên giới nên thời gian qua, chúng tôi luôn chú trọng tuyên truyền nhằm phòng, chống mua bán người. Hằng năm chúng tôi tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền đa dạng như: tuyên truyền miệng, treo băng rôn, khẩu hiệu; phát tờ rơi; tuyên truyền lồng ghép trong các buổi sinh hoạt thôn, sinh hoạt chi bộ… Nội dung tuyên truyền tập trung vào các dấu hiệu nhận biết, thủ đoạn tinh vi của tội phạm mua bán người, cảnh báo tình trạng vượt biên trái phép và nâng cao ý thức cảnh giác cho hội viên cũng như người dân trong cộng đồng.

Thông qua công tác truyền thông về phòng, chống mua bán người, hội viên tích cực tham gia tố giác tội phạm nói chung, đặc biệt là tội phạm mua bán người được chú trọng, nhất là tại các xã vùng biên giới của tỉnh.

Cùng với tuyên truyền, từ năm 2024 đến nay, các cấp hội đã thành lập và duy trì 107 "Địa chỉ tin cậy", vượt 94% so với chỉ tiêu mà dự án đề ra. Đặc biệt trong 7 tháng đầu năm nay, các cấp hội đã tiếp tục triển khai hiệu quả nội dung của Dự án 8: “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em” (thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: 2021 - 2025). 

Cùng với các hoạt động trên, các cấp hội còn đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ sinh kế, tạo điều kiện cho phụ nữ phát triển kinh tế một cách bền vững. Thông qua các mô hình kinh tế phù hợp, hỗ trợ cho hội viên vay vốn, đào tạo nghề và kết nối tiêu thụ sản phẩm, phối hợp tổ chức tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ cây, con giống, ngày công lao động… Từ năm 2024 đến 6 tháng đầu năm 2025, các cấp hội đã đứng ra ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội cho hội viên vay vốn phát triển kinh tế với tổng dư nợ hiện là trên 1.700 tỷ đồng với hơn 24.000 hộ vay; phối hợp với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh để tổ chức các lớp tập huấn, dạy nghề, đào tạo nghề cho gần 2.000 lao động nữ. Qua đó, toàn hội có trên 80% phụ nữ có thu nhập ổn định, nâng cao vị thế trong gia đình và xã hội, giúp phụ nữ vững vàng về kinh tế, từ đó không rơi vào bẫy của các đối tượng mua bán người.

Bà Vũ Thị Huyền Trang, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh cho biết: Phát huy “sức mạnh mềm” trong công tác phòng, chống mua bán người, thời gian tới, Hội LHPN tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo các cấp hội đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho phụ nữ và người dân, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới - nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người. Đồng thời, Hội cũng sẽ kịp thời động viên, hỗ trợ các trường hợp phụ nữ là nạn nhân sớm ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng. Cùng với đó, các mô hình phòng, chống mua bán người hiệu quả sẽ tiếp tục được duy trì, nhân rộng; tăng cường công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở trong tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nhằm xây dựng mạng lưới phòng ngừa vững chắc từ cơ sở.

Có thể nói, trong cuộc chiến phòng, chống mua bán người, vai trò của phụ nữ không chỉ là đối tượng cần được bảo vệ mà còn là lực lượng tiên phong trong công tác tuyên truyền, phòng ngừa để không còn thêm những phận đời trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người.