Rút kinh nghiệm từ việc người dân đổ xô đi đổi giấy phép lái xe

Xuất phát từ tình trạng người dân các địa phương đổ xô đi đổi giấy phép lái xe (GPLX) đầu tháng 2 vừa qua, nhiều chuyên gia cho rằng, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật (TTPBPL) còn hạn chế khiến người dân không nắm rõ quy định mới, chạy theo thông tin trên mạng xã hội. Vì vậy, trong thời gian tới, trước những thay đổi về nhiệm vụ quản lý nhà nước ở một số lĩnh vực và việc nhiều quy định mới liên tiếp được ban hành, công tác TTPBPL cần được chú trọng hơn để người dân dễ nắm bắt, dễ hiểu, dễ thực hiện.

Nhớ lại những ngày đầu tháng 2 chen chân đi đổi GPLX tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính, Sở Giao thông vận tải TP Hà Nội (nay là Sở Xây dựng TP Hà Nội) tại số 16 Cao Bá Quát, quận Ba Đình, TP Hà Nội, anh Hoàng Đức Dũng ở phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội cho biết: “Lúc đấy tôi nghe thông tin từ bạn bè và trên các trang mạng là từ ngày 1-1-2025, GPLX quá hạn một ngày cũng phải thi lại lý thuyết. Hơn nữa, thấy mọi người đổ xô đi nên tôi cũng đi dù bằng lái của tôi còn 5 tháng nữa mới hết hạn”. Còn anh Trần Hồng Quang ở phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội chia sẻ: “Tôi xem mạng xã hội thì thấy từ ngày 19-2, việc cấp GPLX chuyển từ Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) sang Bộ Công an và thấy nhiều người đi đổi nên cũng đi”.

Theo dõi vấn đề này, luật sư Lê Văn Lên, Giám đốc Hãng luật Capital, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho rằng, một trong những nguyên nhân chính là do quy định mới chưa được phổ biến kịp thời, rõ ràng trên các kênh truyền thông chính thống. Vì thế, nhiều người nghe thông tin từ mạng xã hội, từ bạn bè và thấy mọi người đổ xô đi đổi GPLX... nên hiểu lầm rằng bắt buộc phải đổi GPLX ngay lập tức. Theo luật sư Lê Văn Lên, sự việc trên là lời cảnh báo về cách thức tuyên truyền chính sách pháp luật, nhất là các quy định mới liên quan trực tiếp, thiết thân đến quyền và lợi ích, nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân. Kết quả thực hiện Nghị định số 168/2024/NĐ-CP là minh chứng cụ thể cho hiệu quả tuyên truyền. Dù xây dựng và áp dụng trong thời gian rất ngắn nhưng nhờ tuyên truyền tốt, đúng nội dung trọng tâm nên người dân hiểu và chấp hành rất nghiêm. Vì thế, khi có quy định mới, điều quan trọng không chỉ là ban hành mà còn bảo đảm người dân hiểu và thực hiện đúng. “Để tránh những tình huống tương tự, các cơ quan chức năng cần chủ động áp dụng nhiều hình thức truyền thông đa dạng và sáng tạo để giúp người dân nắm bắt chính xác các chính sách mới. Trước hết là công tác TTPBPL cần đa dạng hóa hình thức, nhất là vai trò của báo chí chính thống bằng cách sử dụng hình ảnh trực quan, nội dung tóm tắt, dễ hiểu, giúp tiếp cận nhiều đối tượng khác nhau. Đồng thời, nội dung thông tin truyền đạt cần được thống nhất giữa cơ quan quản lý nhà nước với cơ quan tuyên truyền, từ Trung ương đến địa phương. Nếu mỗi nơi cung cấp một thông tin khác nhau, người dân sẽ càng bối rối hơn. Ngoài ra, các cơ quan quản lý có thể xây dựng hệ thống tra cứu trực tuyến để người dân dễ dàng kiểm tra thông tin, giúp giải đáp thắc mắc nhanh chóng, giảm tải áp lực cho bộ phận tiếp nhận trực tiếp. Bên cạnh đó, việc tổ chức tốt các buổi tuyên truyền trực tiếp tại phường, xã hoặc thông qua các hội, nhóm cộng đồng sẽ giúp người dân tiếp cận thông tin một cách chính xác, tránh hiểu lầm không đáng có”, luật sư Lê Văn Lên đề xuất.

Trong khi đó, Tiến sĩ Vũ Văn Luật, giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền đánh giá, người dân thường ít cập nhật các chính sách, quy định mới, chỉ khi nào phát sinh việc thì mới đi tìm hiểu. Do đó, việc quan trọng là giúp người dân hình thành thói quen khi nghe được thông tin về những quy định mới thì họ cần biết truy cập vào đâu để tìm hiểu, tránh chạy theo tâm lý đám đông như việc đổ xô đi đổi GPLX thời gian vừa qua. Tiến sĩ Vũ Văn Luật cho biết thêm: “Cùng với việc tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh, chính quyền các địa phương, nhất là cấp xã cần quan tâm xây dựng, cập nhật thông tin qua hội, nhóm trên mạng xã hội để người dân hình thành thói quen khi có bất kỳ một sự thay đổi hay chính sách, quy định mới nào thì họ sẽ tiếp cận thông tin ở đâu. Đó là cách tiếp cận gần nhất, hiệu quả nhất. Còn tiếp cận xa hơn thì các bộ, ngành cũng cần xây dựng kênh thông tin tương tự để người dân tìm hiểu; cán bộ thực thi biết cập nhật ở đâu, hướng dẫn người dân thế nào...”.