Phấn đấu hoàn thành thắng lợi sứ mệnh của ngành Ngoại giao trong kỷ nguyên mới

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Ngoại giao (28/8/1945 - 28/8/2025), Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường có bài viết với tiêu đề: “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng ủy Bộ Ngoại giao, phấn đấu hoàn thành thắng lợi sứ mệnh của ngành Ngoại giao trong kỷ nguyên mới”.

Cổng TTĐT Chính phủ xin trân trọng giới thiệu nội dung bài viết:

Kỷ nguyên mới, sứ mệnh mới

Thế giới đang trong thời kỳ thay đổi có tính thời đại, từ nay đến năm 2030 là giai đoạn quan trọng nhất để xác lập trật tự thế giới mới. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIVcủa Đảng sẽ đánh dấu thời điểm đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc. Đất nước ta cũng đang triển khai những quyết sách chiến lược mang tính cách mạng đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới cao hơn.

Bước sang nhiệm kỳ 2025-2030, nhiệm kỳ đánh dấu bước chuyển quan trọng với chức năng lãnh đạo toàn diện, Đảng bộ Bộ Ngoại giao xác định mục tiêu bao trùm là: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ; xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp; phát huy vai trò tiên phong, trọng yếu, thường xuyên của đối ngoại và hội nhập quốc tế, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới”.

Là Đảng bộ cấp trên cơ sở với quy mô 12.000 đảng viên, sinh hoạt tại gần 600 chi bộ trực thuộc ở trong nước và nước ngoài, để hoàn thành thắng lợi sứ mệnh của đối ngoại trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng ủy Bộ trong tình hình mới là yêu cầu cấp thiết.

Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng - mệnh lệnh của thực tiễn

Trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, Đảng ta rất coi trọng và đã ban hành nhiều nghị quyết về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) nêu rõ Đảng ta là “Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức, kiểm tra, giám sát và bằng hành động gương mẫu của đảng viên”.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định:“Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thông suốt, kịp thời, đúng đắn của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; phát huy vai trò nêu gương… Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành nghị quyết của Đảng… Đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Đảng. Tiếp tục tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trong điều kiện mới [Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập 1. Nhà xuất bản chính trị quốc gia sự thật, Tr.198-199]”. Có thể nói, đổi mới đồng bộ phương thức và nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

Bên cạnh đổi mới phương thức lãnh đạo, có thể hiểu nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng là sự tập trung phát triển một cách toàn diện các yếu tố cần thiết cho sự lãnh đạo của Đảng, bao gồm từ năng lực định hướng đường lối, chiến lược; năng lực đề ra chủ trương, chính sách; năng lực tổ chức và chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, giám sát công việc của Đảng; năng lực đánh giá, rút ra những bài học kinh nghiệm và điều chỉnh kịp thời, hiệu quả.

Một số giải pháp đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng ủy Bộ Ngoại giao

Với hơn 70% tổ chức đảng trực thuộc ở nước ngoài, Đảng bộ Bộ Ngoại giao có những đặc thù hoạt động riêng. Các tổ chức đảng ngoài nước ở xa Trung ương, hoạt động trong điều kiện hoàn cảnh môi trường sở tại phần lớn là khó khăn, phức tạp. Thành phần đảng viên đa dạng, không chỉ bao gồm các cán bộ, đảng viên trong ngành Ngoại giao mà cả cán bộ, đảng viên của các ban, bộ, ngành và 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang công tác, học tập và lao động ở nước ngoài, thường xuyên biến động (trung bình 30%/năm) và chịu sự chi phối của pháp luật sở tại và tác động của nhiều luồng thông tin, là đối tượng lôi kéo của các thế lực thù địch.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực nhiều biến động, đất nước đang trong giai đoạn chuyển mình mang tính lịch sử, từ những yêu cầu nhiệm vụ nêu trên, đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng ủy Bộ Ngoại giao trong tình hình mới cần tập trung vào một số giải pháp như sau.

Một là , nâng cao năng lực lãnh đạo về chính trị; đổi mới phương thức, nâng cao năng lực ra quyết định của Đảng ủy Bộ thông qua việc ban hành nghị quyết, kết luận, văn bản lãnh đạo.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đảng cũng như thân thể một con người, mệnh lệnh và nghị quyết cũng như mạch máu. Mạch máu chạy đi khắp thân thể thì người mạnh khỏe. Mạch máu dừng lại ở đâu, không chạy thì chỗ đó tê liệt, sinh bệnh. Mệnh lệnh và nghị quyết đi mau, đi suốt từ trên đến dưới, công tác mau chóng, việc gì cũng xong xuôi. Nó ngừng lại cấp nào, từ cấp đó trở xuống là tê liệt” [Hồ Chí Minh – Toàn tập. Tập 5. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, H. 2011, Tr. 299].

Với mục tiêu đổi mới, nâng cao chất lượng ban hành và tổ chức thực hiện đạt hiệu quả cao nhất các chủ trương, đường lối của Đảng, mọi chủ trương, nghị quyết phải thực sự mang tính bao trùm, đột phá, dẫn dắt, mở đường cho nhân tố mới phát triển, mang tính hành động cao và hướng tới hiệu quả cụ thể. Vì vậy, cần xây dựng, ban hành nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng ủy Bộ một cách ngắn gọn, súc tích với nội dung sâu sắc, sát với thực tiễn và theo hướng hành động để thực hiện.

Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy chế làm việc của Đảng ủy và tổ chức đảng các cấp, quy định chặt chẽ nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác, khắc phục tình trạng bao biện, làm thay hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng. Chuẩn hóa lề lối, phương thức, quy trình trên toàn diện các mặt công tác. Đối với công tác xây dựng Đảng, cần hệ thống hóa, cập nhật các quy định mới của Trung ương theo hướng “dễ hiểu, dễ thực hiện”, ứng dụng công nghệ thông tin để các cấp ủy trong và ngoài nước dễ dàng tiếp cận và sử dụng.

Trên cơ sở Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Ngoại giao lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng ủy Bộ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết và lãnh đạo các tổ chức đảng và đảng viên tổ chức thực hiện. Bên cạnh chương trình công tác hàng năm, hàng quý, hàng tháng, căn cứ tình hình thực tiễn triển khai công tác, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ sẽ chú trọng ban hành kịp thời các nghị quyết chuyên đề, kết luận để lãnh đạo toàn diện. Phát huy mạnh mẽ vai trò và hiệu quả hoạt động của các ban tham mưu, giúp việc Đảng ủy Bộ.

Hai là , đẩy mạnh xây dựng Đảng về tư tưởng, lý luận. Không ngừng đổi mới phương thức tuyên truyền, quán triệt các chủ trương, đường lối, nghị quyết, kết luận của Đảng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tiếp tục hoàn thiện lý luận về đối ngoại Việt Nam và vai trò của đối ngoại trong kỷ nguyên mới.

Đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng; nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục trong tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng. Gắn việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Duy trì nền nếp và nâng cao chất lượng bồi dưỡng lý luận. Nâng cao chất lượng hoạt động trao đổi lý luận với các đảng cộng sản và các chính đảng trên thế giới.

Triển khai mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương và Đảng ủy Bộ bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến để tạo điều kiện cho toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ngành Ngoại giao trong và ngoài nước tham gia học tập.

Chỉ đạo các cấp ủy, Bí thư cấp ủy tăng cường công tác tư tưởng, nắm bắt tâm tư, tình cảm, diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên để kịp thời phát hiện đấu tranh, ngăn chặn từ sớm, từ xa các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Chú trọng nâng cao ý thức “tự đề kháng”, “tự miễn dịch” của đội ngũ cấp ủy nói riêng và đảng viên ở nước ngoài nói chung trong điều kiện hoạt động ở nước ngoài và trước những diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế, âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Tiếp tục tăng cường công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng với nhiều hình thức đổi mới. Thông qua triển khai các cuộc thi chính luận về “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” của Trung ương để quy tụ thế hệ trẻ, lưu học sinh, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và sự hưởng ứng của bạn bè quốc tế góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Tiếp tục hoàn thiện lý luận về đối ngoại Việt Nam và sứ mệnh của đối ngoại Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế, như Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 59-NQ/TW, ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới...

Ba là , đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng thông qua công tác cán bộ. Bảo đảm công tác cán bộ tiếp tục là công tác then chốt trong công tác xây dựng Đảng bộ Bộ Ngoại giao.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo về công tác nhân sự đại hội đảng các cấp: “Đội ngũ cán bộ đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới phải là những cá nhân thực sự tiêu biểu, nổi trội về phẩm chất, trí tuệ, có bản lĩnh chính trị, có năng lực lãnh đạo, trình bộ chuyên môn và uy tín, có tính chiến đấu, tính kỷ luật cao, có sự gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết”. Đối với cán bộ đối ngoại, Tổng Bí thư Tô Lâm đã căn dặn, cán bộ đối ngoại phải “là những con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa tiêu biểu nhất, văn hoá nhất, thông tuệ nhất về luật pháp quốc tế, truyền thống, phong tục, văn hoá, luật pháp sở tại, nguyên tắc đối ngoại và hợp tác quốc tế” [Phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Bộ Ngoại giao (29/8/2024)]. Để làm được điều đó, công tác cán bộ phải tiếp tục là “then chốt của then chốt” trong nhiệm vụ xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao thời gian tới.

Với đặc thù Đảng bộ Bộ Ngoại giao có biến động nhân sự thường xuyên, cần quan tâm, làm tốt công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, cấp ủy theo hướng dẫn của Trung ương. Chú trọng bảo đảm nguồn quy hoạch nhất là đối với nhân sự tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ. Phê duyệt quy hoạch nhân sự cấp ủy trực thuộc ở trong nước để tạo nguồn kiện toàn khi khuyết thiếu. Kịp thời chỉ định, chuẩn y cấp ủy, Ủy ban kiểm tra các đảng ủy trực thuộc ở nước ngoài để bảo đảm sự lãnh đạo liên tục đối với hệ thống tổ chức đảng ngoài nước.

Tiếp tục phát huy vai trò động lực của công tác cán bộ, nhất là công tác thẩm định, đánh giá cán bộ, sử dụng quản lý cán bộ hiệu quả. Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài, khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung làm động lực cho sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Bộ đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới, xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao vừa “hồng”, vừa “chuyên”,góp phần xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp phù hợp với Chiến lược xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao đến năm 2030.

Coi trọng và thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo đảm đoàn kết, nhất trí và sự trong sạch, vững mạnh của Đảng.Giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong công tác cán bộ.

Bốn là , đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát để phòng ngừa vi phạm từ sớm từ xa. Phát huy vai trò trách nhiệm của cấp ủy và người đứng đầu, vai trò tham mưu của Ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở và chi ủy viên phụ trách công tác kiểm tra, giám sát ở chi bộ để tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng.

Phấn đấu đạt và vượt mục tiêu về công tác kiểm tra, giám sát đã đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025-2030 là giám sát thường xuyên 100% tổ chức đảng trực thuộc; kiểm tra, giám sát chuyên đề tối thiểu 80%, phấn đấu đạt 100% đối với đảng bộ, chi bộ trực thuộc ở trong nước; kiểm tra, giám sát chuyên đề tối thiểu 30%, phấn đấu đạt 50% đối với đảng bộ, chi bộ trực thuộc ở ngoài nước. 100% các đảng bộ, chi bộ trực thuộc tiến hành tự kiểm tra, giám sát.

Về nội dung kiểm tra, giám sát, cần chú trọng: (i) việc ban hành và tổ chức thực hiện quy chế làm việc, chương trình công tác; (ii) việc chấp hành những chủ trương, chính sách của Đảng, như Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, các văn bản, nghị quyết quan trọng của Trung ương về phát triển đất nước; (iii) tăng cường giám sát những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh sai phạm để phòng ngừa vi phạm từ sớm, từ xa; (iv) coi trọng giám sát việc thực hiện các kết luận sau kiểm tra, giám sát. Trong triển khai, cần phân công thực hiện “rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ kết quả”.

Chú trọng quán triệt những văn bản quan trọng của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.

Xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp trong Đảng bộ tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Phấn đấu để đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp trong Đảng bộ thực sự bản lĩnh,liêm chính, chuyên nghiệp, có trình độ và năng lực ngang tầm nhiệm vụ được giao.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng theo kế hoạch, hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Đảng ủy Chính phủ, hướng tới “giám sát trên dữ liệu, kiểm tra trên dữ liệu”.

Năm là , phát huy mạnh mẽ phương pháp lãnh đạo thông qua nêu gương, trước hết là ở tập thể Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Đảng ủy Bộ và cá nhân từng đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành, Bí thư cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị.

Chú trọng nguyên tắc đảng viên có chức vụ càng cao thì càng phải gương mẫu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, để từ đó, làm gương cho cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ và trong Bộ Ngoại giao. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn các cấp ủy, tổ chức đảng thực hiện nghiêm túc các quy định của Trung ương về nêu gương.

Cá nhân từng đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành, Bí thư cấp ủy, người đứng đầu thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình, tránh tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm; nêu cao trách nhiệm đảng viên trong công tác và sinh hoạt.

Từng đồng chí Bí thư cấp ủy, Thủ trưởng các đơn vị trong và ngoài nước phải là những tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, hạt nhân tập hợp đoàn kết, để từ đó lãnh đạo, chỉ đạo các đảng viên trong toàn đảng bộ, chi bộ noi theo và hoàn thành xuất sắc chức trách, nhiệm vụ được giao.

Quyết tâm hoàn thành thắng lợi sứ mệnh của ngành Ngoại giao

Đất nước ta đang trong những ngày tháng 8 lịch sử. Năm 2025 đặc biệt hơn khi đồng bào cả nước phấn khởi hướng tới Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) - những sự kiện có quy mô lớn, mang ý nghĩa chính trị - lịch sử vô cùng sâu sắc của toàn dân tộc. Trongniềm tự hào chung của dân tộc, ngành Ngoại giao vui mừng hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025). Trên nền tảng vững vàng của 80 năm lịch sử đồng hành cùng đất nước, Đảng ủy Bộ Ngoại giao nhận thức sâu sắc và sẽ tập trung cao độ hoàn thành tốt sứ mệnh của ngành Ngoại giao trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, phát huy vai trò tiên phong, chủ động, tích cực, sáng tạo của ngành Ngoại giao để duy trì môi trường hòa bình, ổn định, kiến tạo không gian chiến lược và điều kiện thuận lợi phục vụ các lợi ích chiến lược của đất nước trong kỷ nguyên mới. Để hiện thực hóa sứ mệnh đó, đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo không là công việc riêng của Đảng ủy Bộ Ngoại giao mà cần sự chung tay của gần 600 chi bộ trực thuộc ở trong nước và nước ngoài. Thời gian tới, Đảng ủy Bộ và cấp ủy các cấp cần phát huy mạnh mẽ vai trò lãnh đạo để các giải pháp nêu trên sớm đi vào cuộc sống.

Đảng ủy Bộ Ngoại giao tin tưởng mạnh mẽ rằng, dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, Đảng bộ Bộ Ngoại giao sẽ đoàn kết, chung sức, đồng lòng quyết tâm hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, thiết thực kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và tầm nhìn đến năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.