Ninh Bình dự kiến sẽ thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng

Ninh Bình đã hoàn thiện nội dung dự án thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại Kim Bảng theo ý kiến của các sở, ngành, địa phương; của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình vừa báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, liên quan đến thông tin phản ánh của Báo Điện tử VietnamPlus trong loạt bài “Kiến thiết không gian bảo tồn: Mệnh lệnh sống còn, trách nhiệm với tương lai;” trong đó nhấn mạnh Sở này sẽ hoàn thành thẩm định hồ sơ dự án thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại Kim Bảng; trình chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định thành lập khu bảo tồn theo quy định tại 9 Nghị định 156/2018/NP-CP.

Nội dung báo cáo do Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình Trương Quốc Bảo ký, cũng nhấn mạnh sau khi khu bảo tồn trên được phê duyệt, Sở Nội vụ phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan, đơn vị liên quan sẽ tham mưu Uỷ ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình ban hành quyết định thành lập tổ chức quản lý khu bảo tồn theo quy định.

Về việc thực hiện dự án thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại Kim Bảng, tỉnh Hà Nam (nay là phường Tam Chúc và phường Lý Thường Kiệt, tỉnh Ninh Bình), theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình, năm 2016, các nhà khoa học Việt Nam và tổ chức bảo tồn động thực vật hoang dã thế giới (FFI) đã tiến hành điều tra Voọc mông trắng tại rừng Kim Bảng và ghi nhận được 7 đàn với tổng số 40 cá thể.

Từ 40 cá thể trên (năm 2016), số lượng quần thể Voọc mông trắng không ngừng tăng lên qua các năm. Đến nay đã có 128 cá thể.

Trong thời gian qua, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng về bảo tồn loài Voọc mông trắng huyện Kim Bảng, tại văn bản số 6026/VPCP-KGVX ngày 24/7/2020 của Văn phòng Chính phủ; Văn bản số 823/TCLN-ĐDPH ngày 19/6/2020 và văn bản số 1628/BNN-TCLN ngày 18/3/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về Dự án Thành lập khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voọc mông trắng tại huyện Kim Bảng - Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình) đã giao Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) thực hiện Dự án thành lập khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại huyện Kim Bảng.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Hà Nam cũng đã tham mưu Ủy ban Nhân nhân dân tỉnh Hà Nam xin ý kiến của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng và hoàn thiện dự án trình ủy ban nhân dân tỉnh xác định ranh giới Khu bảo tồn với diện tích là 3.182ha (trong đó Thị trấn Ba Sao là 698,62 ha; xã Thanh Sơn là 844,04 ha; Liên Sơn là 1.349,72 ha; xã Khả Phong là 231,16 ha; xã Tân Sơn là 37,43 ha; xã Thi Sơn là 21,03 ha).

Cùng với đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Hà Nam đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương, rà soát, thống nhất phạm vi, ranh giới, tọa độ, diện tích khu bảo tồn tránh chồng lấn với các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư; hoàn thiện báo cáo thành lập Khu bảo tồn tích hợp vào Quy hoạch tỉnh Hà Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Quyết định số 1686/QĐ-TTg ngày 26/12/2023 Thủ tướng Chính phủ.

“Đến nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã hoàn thiện nội dung của dự án theo ý kiến tham gia các sở, ngành, địa phương, ý kiến của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng,” báo cáo nêu rõ.

Về quản lý hoạt động khoáng sản, báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình cho biết đối với các mỏ nằm trong khu vực Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Voọc mông trắng tại huyện Kim Bảng đã được rà soát đưa ra khỏi ranh giới khu bảo tồn. Theo kế hoạch, các dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn phường Tân Sơn, phường Tượng Lĩnh, phường Ba Sao, xã Liên Sơn thuộc thị xã Kim Bảng (nay là phường Tam Chúc và phường Lý Thường Kiệt) sẽ kết thúc hoạt động trước ngày 31/12/2025.

Các dự án cũng sẽ thực hiện cải tạo phục hồi môi trường đất đai; bàn giao diện tích đất của dự án cho địa phương để thực hiện các dự án phát triển xanh, bền vững theo Quy hoạch tỉnh Hà Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1686/QĐ-TTg ngày 26/12/2023.

Trước đó, liên tiếp trong các ngày 29-31/7, Báo Điện tử VietnamPlus đã đăng tải loạt bài viết “Kiến thiết không gian bảo tồn: Mệnh lệnh sống còn, trách nhiệm với tương lai” bao gồm 5 bài viết, trong đó phản ánh hoạt động nổ mìn khai thác đá, sản xuất ximăng, vận chuyển vật liệu xây dựng tại khu vực Kim Bảng và Thanh Liêm của tỉnh Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình) trong nhiều năm qua đã gây ô nhiễm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của hàng nghìn người dân sinh sống quanh khu vực.

Ngoài ra, các hoạt động nổ mìn khai thác đá, sản xuất ximăng, cũng tác động xấu tới đa dạng sinh học, nhất là các loài hoang dã đặc hữu quý, hiếm (đặc biệt là các quần thể Voọc mông trắng hay còn gọi là Voọc quần đùi trắng được xem là “báu vật toàn cầu” chỉ duy nhất có ở Việt Nam, hiện đang nằm trong số 25 loài nguy cấp nhất trên thế giới cần được bảo vệ).

Ngay sau khi loạt bài trên được đăng tải, được dư luận đặc biệt quan tâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đã liên tiếp có 2 văn bản gửi Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình, đề nghị làm rõ thông tin Báo Điện tử VietnamPlus phản ánh; triển khai các biện pháp khắc phục trước mắt và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở hoạt động khai thác khoáng sản, sản xuất ximăng trên địa bàn tỉnh.

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, cần ưu tiên loại bỏ các khu vực khai thác ảnh hưởng đến sinh cảnh loài nguy cấp, bảo vệ cảnh quan và phục hồi môi trường tại các mỏ đã hoặc sắp đóng cửa./.