Một thoáng Hà Nội ở Paris

Những ngày này, người Hà Nội như tôi tự hào biết mấy khi có mặt ở thủ đô Paris (Pháp) để được tham gia giới thiệu về thành phố nghìn năm tuổi của mình với người dân Pháp và du khách quốc tế đến xem triển lãm “Hà Nội 1010-2010: 1000 năm lịch sử”. Được trưng bày tại một địa điểm lịch sử nổi tiếng thế giới – Cung điện Invalides, những hình ảnh về đất và người Hà Nội trở nên rực rỡ, trang trọng biết bao.

Triển lãm nằm trong chùm hoạt động kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội tại Pháp, bao gồm cả hội thảo quốc tế về Hà Nội và biểu diễn âm nhạc Việt Nam. Hơn 100 bức ảnh và ghi chú về Hà Nội của nhiếp ảnh gia người Pháp Michel Klein ấm áp trong không gian cổ kính của Cung điện Invalides, như mời gọi người xem một chuyến viễn du khám phá thành phố Hà Nội trên ba phương diện: Hà Nội với vai trò Thủ đô qua các giai đoạn lịch sử; Hà Nội ngày nay; Hà Nội với những ảnh hưởng của văn hóa và kiến trúc Pháp.

Những dấu ấn trong lịch sử của Hà Nội qua 1000 năm hiện lên rõ nét, từ những hình ảnh, tư liệu mô phỏng sự kiện vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long, hình ảnh Hà Nội thời Pháp thuộc với vai trò trung tâm chính trị và hành chính của Đông Dương, nét oai hùng của Hà Nội trong chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ với tư cách là biểu tượng của cuộc đấu tranh vì độc lập. Ở đây, phần trưng bày “Hà Nội của những người anh hùng” khá nổi bật. Thủ đô nước Việt, nền văn hóa và lịch sử Việt Nam hiện lên qua tên phố – tên anh hùng dân tộc, danh nhân, những câu chuyện về Hai Bà Trưng, Nguyễn Trãi, Hoàng Hoa Thám, Tổng đốc Nguyễn Tri Phương, người nổi danh khí tiết thà chết chứ không chịu đầu hàng trong cuộc chiến bảo vệ thành Hà Nội.

Nhiếp ảnh Michel Klein đem đến những bức ảnh màu về Thủ đô ngày nay từ nhiều góc nhìn. Có những cảnh phố cổ nhộn nhịp, những không gian thơ mộng và yên tĩnh tại Công viên Bách Thảo, Hồ Tây, các di tích lịch sử – văn hóa như đền Quán Thánh, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long… Tác giả lột tả sinh động cảnh sinh hoạt thường ngày rất đỗi thân thuộc của người Hà Nội… Tất cả cho phép người xem hình dung về một thành phố năng động, giàu truyền thống.

Bên cạnh đó là dấu vết của một thời quá khứ quãng hơn một trăm năm Hà Nội chịu ảnh hưởng của kiến trúc và văn hóa Pháp. Dấu xưa lưu lại ở nhiều công trình, ở thắng cảnh của thành phố này, đến với người xem qua những tác phẩm của nhiếp ảnh gia người Pháp. Ông miêu tả sự thay đổi tích cực và cả những điều chưa phù hợp của Hà Nội dưới thời Pháp thuộc qua hình ảnh về các công trình xây dựng thời ấy còn tồn tại cho đến ngày nay, từ các tòa nhà, đường phố, hệ thống cống thoát nước… Giữa những công trình mang đậm dấu ấn của các kiến trúc sư người Pháp là nỗi niềm của người Việt khi phải chứng kiến nhiều công trình văn hóa thuần Việt bị mất đi. Các bức ảnh màu được trưng bày xen kẽ với hình đen trắng, cảnh Hà Nội xưa xen lẫn ngày nay, chúng mang lại cho người xem một sự khám phá và so sánh thú vị. Theo Michel Klein: “Người Việt Nam đã cố gắng gìn giữ dấu xưa dù họ phải nếm trải nhiều biến cố lịch sử. Sức mạnh của văn hóa Việt là ở chỗ biết tiếp thu. Dù rất khác nhau nhưng thật đáng ngạc nhiên là hai nền văn hóa Việt – Pháp lại có nhiều đặc tính gần gũi”.

Ông Philippe Dumont, Tổng Biên tập tạp chí “Sổ tay Việt Nam”, một khách thăm triển lãm đã vui vẻ thốt lên rằng: “Tôi đã đến thăm Việt Nam nhiều lần và thấy cuộc triển lãm này rất thú vị. Tôi nghĩ nó đem nhiều thông tin mới và gây sự tò mò cho người xem, làm họ muốn biết thêm và muốn đến thăm Việt Nam”.

Theo Ban tổ chức, họ quyết định tổ chức triển lãm bởi Hà Nội là “một trong những thủ đô diễm lệ và thân thiện nhất Đông Nam Á”. Cuộc trưng bày này chỉ mới hé “một thoáng Hà Nội”, nhưng để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng người xem về một thành phố có lịch sử trải dài qua 1000 năm, từng đối mặt với biết bao thử thách.

Triển lãm mở đến hết tháng 1-2011.