Lành mạnh hóa thị trường tài chính tín dụng

Nếu ví thị trường tài chính - tiền tệ, tín dụng như môi trường của các hoạt động sản xuất, kinh doanh thì nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD) có thể coi như chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường đó. Nợ xấu là tất yếu khách quan phát sinh trong quan hệ giữa người cho vay - các ngân hàng thương mại, các TCTD phi ngân hàng và người đi vay - các doanh nghiệp, các tổ chức và các cá nhân, hộ gia đình.

Tuy nhiên, theo thông lệ quốc tế, khi tỷ lệ nợ xấu vượt quá 3% tổng dư nợ tín dụng cho vay thì nợ xấu trở thành nguy cơ đầu độc không chỉ môi trường tài chính tín dụng mà còn cả nền kinh tế. Vì vậy, nỗ lực xử lý nợ xấu đã trở thành nhiệm vụ không chỉ của các TCTD, của ngành ngân hàng mà còn của toàn bộ hệ thống kinh tế – tài chính.

Mặc dù hàng loạt cơ chế chính sách đã được ban hành, từ Quyết định số 254/2012/QĐ-TTg, Quyết định số 339/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến Nghị quyết số 01/2015/NQ-CP và nhất là thành lập Công ty quản lý tài sản của các TCTD (VAMC),… song kết quả xử lý nợ xấu vẫn rất hạn chế do thiếu biện pháp xử lý dứt điểm, kịp thời và thông suốt. Nợ xấu có nguy cơ tăng cao trở lại, đầu độc môi trường tài chính tín dụng là do nợ xấu mới chủ yếu được “chôn lấp” chứ chưa được xử lý hữu hiệu để làm trong sạch môi trường, tạo điều kiện khơi thông dòng tín dụng với lãi suất phù hợp. Nghị quyết xử lý nợ xấu tại các TCTD mà Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ ba này sẽ là phương thuốc xử lý cơ bản vấn đề nợ xấu cho đến hiện tại và tạo tiền đề xử lý nợ xấu trong tương lai.

Đối tượng xử lý theo dự thảo Nghị quyết lần này là toàn bộ số nợ xấu đã phát sinh trước ngày 31-12-2016 và thời gian để xử lý là không quá 5 năm kể từ ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành. Khối lượng nợ xấu tồn đọng tại các TCTD và tại VAMC đã lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng có cơ hội sớm được giải tỏa dứt điểm, đồng thời các biện pháp xử lý nợ xấu theo Nghị quyết của Quốc hội sẽ tạo cơ sở và tiền đề xây dựng hệ thống công cụ xử lý nợ xấu một cách căn bản, phù hợp với thực tế và tiến trình hội nhập kinh tế – tài chính của nước ta trong tương lai xa hơn.

Những vướng mắc về pháp lý và thực thi trong xử lý tài sản bảo đảm, tài sản thế chấp liên quan đến nợ xấu cũng sẽ được giải quyết theo hướng công nhận và khẳng định quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ hợp pháp của người cho vay trong khi vẫn bảo đảm quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ hợp pháp của người đi vay nhằm tạo hành lang pháp lý xử lý các khoản nợ xấu có tài sản thế chấp chủ yếu là bất động sản. Cơ chế cho phép người cho vay thu hồi, nắm giữ và xử lý tài sản thế chấp để giải quyết nợ xấu sẽ khơi thông những ách tắc trong quá trình xử lý nợ xấu hiện nay, đồng thời giảm bớt gánh nặng lên các cơ quan pháp luật đối với những vụ việc liên quan.

Theo dự thảo Nghị quyết xử lý nợ xấu, thị trường mua bán nợ xấu sẽ được tạo dựng, có sự tham gia của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài với định giá các khoản nợ xấu theo cơ chế thị trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh. Theo đó, người bán nợ xấu có quyền định giá khoản nợ xấu theo nguyên tắc thị trường mà không bị ràng buộc bởi giá trị sổ sách của các khoản nợ đó cũng như không phải chịu trách nhiệm nếu giá bán khoản nợ xấu nào đó dưới giá trị sổ sách. Người mua khoản nợ xấu cũng an tâm khi không còn bị quy trách nhiệm tiếp tay làm thất thoát tài sản của TCTD, thậm chí của Nhà nước.

Việc ban hành một văn bản chuyên ngành về xử lý nợ xấu dưới hình thức Nghị quyết của Quốc hội được kỳ vọng trở thành công cụ hữu hiệu làm lành mạnh hóa thị trường tài chính tín dụng của nước ta không chỉ trong tương lai gần mà còn tạo tiền đề cho cả các năm sau.

Theo Nhandan