Sản xuất ván bóc ở Hữu Lũng: Cần tăng cường liên kết sản xuất - tiêu thụ

- Trên địa bàn huyện Hữu Lũng hiện có 7 doanh nghiệp và 65 cơ sở hoạt động chế biến lâm sản. Từ tháng 5/2025 đến nay, do việc tiêu thụ sản phẩm ván bóc gặp nhiều khó khăn nên nhiều cơ sở chế biến lâm sản, nhất là các cơ sở sản xuất ván bóc tại huyện Hữu Lũng hoạt động cầm chừng do sản lượng tiêu thụ giảm 30 - 40% so với thời điểm đầu năm 2025.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, trung bình mỗi tháng cơ sở sản xuất ván bóc Thảo Định (thôn Cã Ngoài, xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng) sản xuất và tiêu thụ được trên 350 m3/tháng nhưng từ tháng 5 đến nay, xưởng Thảo Định chỉ tiêu thụ được khoảng 200 m3/tháng.

Chị Nguyễn Thị Thảo, chủ cơ sở sản xuất ván bóc Thảo Định chia sẻ, năm 2024 và 4 tháng đầu năm 2025, hoạt động tiêu thụ sản phẩm gỗ bóc của gia đình thuận lợi. Tuy nhiên từ tháng 5/2025 đến nay, việc tiêu thụ sản phẩm chậm hẳn. Hiện gia đình chỉ sản xuất cầm chừng vì nếu sản xuất nhiều không tiêu thụ được thì sản phẩm mốc, khi đó chỉ bỏ đi.

Qua tìm hiểu của phóng viên, ngoài cơ sở sản xuất ván bóc Thảo Định thì sản lượng ván bóc tiêu thụ từ thời điểm tháng 5/2025 đến nay của hầu hết các cơ sở sản xuất ván bóc tại Hữu Lũng đều giảm khá mạnh.

Anh Nguyễn Quốc Huy, chủ cơ sở sản xuất ván bóc ở thôn Cã Ngoài, xã Minh Sơn cho biết: Những năm trước, thời điểm này trung bình mỗi tháng cơ sở của gia đình tôi tiêu thụ được từ 200 - 300 m3 nhưng nay sản lượng tiêu thụ chỉ đạt hơn 150 m3. Hiện cơ sở phải giảm công nhân và chỉ sản xuất khi có đơn hàng chứ không dám nhập nhiều nguyên liệu sản xuất như thời điểm tháng 3, tháng 4/2025.

Theo chia sẻ của chị Thảo, anh Huy và một số chủ cơ sở sản xuất ván bóc khác tại huyện Hữu Lũng, thì 100% sản lượng ván bóc của các cơ sở đều được xuất bán cho các doanh nghiệp thu mua để xuất sang thị trường Trung Quốc.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, sản lượng thu mua ván bóc của các doanh nghiệp giảm trong hơn 2 tháng nay là do các doanh nghiệp phía Trung Quốc giảm lượng ván bóc nhập khẩu, vì thế các doanh nghiệp phía Việt Nam cũng giảm nhập hàng từ các cơ sở sản xuất tư nhân.

Hơn nữa, thời gian gần đây, giá bán ván bóc cũng giảm so với thời điểm đầu năm 2025. Hiện giá bán là 1,2 - 1,4 triệu đồng/m3, trong khi thời điểm đầu năm là 1,8 - 1,9 triệu đồng/m3.

Trong khi sản lượng tiêu thụ và giá bán giảm thì hiện nay, các cơ sở sản xuất ván bóc tại Hữu Lũng còn phải đối mặt với chi phí sản xuất tăng. Cụ thể, hiện giá thuê nhân công/ngày đã tăng hơn 50.000 đồng so với năm trước (khoảng 250.000 - 270.000 đồng/người/ngày) và giá nhiên liệu xăng dầu cũng tăng. 

Trao đổi với lãnh đạo một số doanh nghiệp như: Công ty TNHH phát triển dịch vụ và thương mại Thành An (thôn Cã Trong, xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng), Công ty TNHH Lâm sản Thành An Lạng Sơn (thôn Tân Thành, xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng), Công ty TNHH Tập đoàn gỗ Hương Sơn (thôn Bến Lường, xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng, Công ty Cổ phần Great Wood (thôn Tân Thành, xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng), chúng tôi biết rằng, thời gian vừa qua, những chính sách thuế mới ở ngoài nước (việc Mỹ tăng % thuế nhập khẩu các mặt hàng của Việt Nam), cùng đó là những xung đột về kinh tế tại các nước trong khu vực, cũng như những thay đổi trong chính sách nhập khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ, đặc biệt là sản phẩm dăm gỗ và sản phẩm ván bóc của Trung Quốc… đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu đồ nội thất, ngoại thất, nhất là các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu ván công nghiệp trên toàn quốc, nhất là việc xuất khẩu các loại ván công nghiệp gặp khó nên các doanh nghiệp đã giảm sản lượng nhập ván bóc từ các cơ sở sản xuất ván bóc trên địa bàn. Do đó, ván bóc của các cơ sở sản xuất ván bóc tư nhân tại huyện Hữu Lũng sản xuất ra giảm mạnh.

Thực tế tình hình tiêu thụ sản phẩm gỗ, nhất là sản phẩm ván bóc của các cơ sở sản xuất tư nhân tại huyện Hữu Lũng trong nhiều qua cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất ván bóc tư nhân có quy mô nhỏ, hoạt động theo thời vụ, sản phẩm đầu ra ở dạng thô với giá trị kinh tế không cao, thị trường tiêu thụ bấp bênh, chủ yếu phụ thuộc vào các đơn đặt hàng của các doanh nghiệp thu mua để xuất khẩu sang Trung Quốc. Khi Trung Quốc siết chặt các biện pháp quản lý đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ thì các cơ sở sản xuất ván bóc tư nhân đều gặp khó.

Về vấn đề nay, bà Trần Hoài Trang, Trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị huyện Hữu Lũng cho biết: Nhằm tháo gỡ những khó khăn hiện tại cho các cơ sở sản xuất ván bóc, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo huyện, phòng đã và đang kết nối một số doanh nghiệp hoạt động chế biến lâm sản lớn tại một số địa phương khác để xúc tiến tiêu thụ sản phẩm ván bóc, qua đó bước đầu giúp đẩy mạnh khâu tiêu thụ cho các cơ sở sản xuất ván bóc. Bên cạnh đó, phòng cũng tổ chức hướng dẫn cho các cơ sở sản xuất về thực hiện liên kết giữa các cơ sở sản xuất, giữa cơ sở sản xuất với doanh nghiệp sản xuất gỗ lớn trong nước nhằm đảm bảo ổn định việc tiêu thụ sản phẩm đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm ván bóc sản xuất ra.

Theo lãnh đạo phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị huyện, về lâu dài, để giải quyết khâu tiêu thụ ván bóc ổn định, không còn cách nào khác, các cơ sở sản xuất ván bóc phải nâng cấp quy mô sản xuất bằng việc đầu tư hệ thống máy móc, áp dụng công nghệ mới vào sản xuất ván bóc để sản xuất ra những sản phẩm chất lượng. Đồng thời phải đa dạng hóa thị trường tiêu thụ cả trong nước và xuất khẩu để không phụ thuộc vào một thị trường... 

Hữu Lũng là huyện không chỉ có số lượng cơ sở sản xuất, chế biến lâm sản (chủ yếu là sản xuất ván bóc) nhiều nhất so với các huyện khác trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn mà còn là huyện có nhiều tiềm năng phát triển ngành chế biến lâm sản. Tuy nhiên, hiện các cơ sở sản xuất trên địa bàn huyện chủ yếu “mạnh ai người ấy làm”, thiếu liên kết trong sản xuất và tiêu thụ đã khiến hoạt động chế biến lâm sản tại địa phương chưa tương xứng với tiềm năng và hoạt động không ổn định do thường xuyên gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm. 

Để hoạt động sản xuất chế biến lâm sản tại huyện Hữu Lũng phát triển bền vững thì các cơ sở sản xuất phải chủ động đầu tư, nâng cấp hệ thống máy móc, đồng thời chủ động xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất chế biến lâm sản, khi đó vừa đảm bảo khâu tiêu thụ ổn định, vừa nâng cao giá trị của sản phẩm ván bóc.