"HorusEyes": Sản phẩm hỗ trợ người bị tai biến giao tiếp bằng mắt

- Một sản phẩm mang tên HorusEyes, được sáng tạo bởi em Nguyễn Huy Hoàng, học sinh Trường THPT chuyên Chu Văn An đã mở ra một phương thức giao tiếp mới cho những người bị tai biến hoặc suy giảm vận động bằng cách cho phép họ điều khiển các chức năng chỉ bằng cử động mắt.

HorusEyes là một sản phẩm được tạo ra với mục đích hỗ trợ những người gặp khó khăn trong việc phát âm và cử động tay chân trong giao tiếp hằng ngày. Ý tưởng của sản phẩm xuất phát từ thực tế những người bị bại liệt, suy giảm vận động thường gặp khó khăn khi diễn đạt ý nghĩ và nhu cầu của mình, gây nên sự bất tiện và ảnh hưởng lớn đến đời sống của họ. Tuy nhiên, em Nguyễn Huy Hoàng nhận thấy các bộ phận được kiểm soát bằng dây thần kinh sọ, đặc biệt là mắt, thường ít bị ảnh hưởng bởi những di chứng này. Do đó, em đã lựa chọn cử động mắt để tạo tín hiệu điều khiển cho sản phẩm.

HorusEyes hoạt động bằng cách sử dụng camera (máy ảnh) của thiết bị để nhận diện khuôn mặt và vùng mắt của người dùng. Sản phẩm sử dụng mô hình MediaPipe Face Mesh của Google để ước tính 468 điểm mốc khuôn mặt 3D theo thời gian thực. Sau khi nhận diện các điểm quanh vùng mắt, sản phẩm sẽ tính toán khoảng cách giữa chúng bằng công thức Eye Aspect Ratio (EAR) để xác định trạng thái mắt nhắm hay mở. Thời gian nhắm mắt được ghi lại và dùng làm tín hiệu để bật/tắt các chế độ, chuyển đổi giữa các nội dung hoặc chữ cái. HorusEyes có hai tính năng chính: Tính năng "chọn", cho phép người dùng lựa chọn các câu nói có sẵn để diễn đạt nhu cầu cơ bản với người thân, người chăm sóc và tính năng "đánh chữ", giúp người dùng chọn từng chữ cái để tạo lời nhắn ngắn. Sản phẩm được xây dựng bằng các ngôn ngữ lập trình HTML, CSS, JavaScript và có thể hoạt động trên cả ứng dụng web và ứng dụng di động.

Chia sẻ về hành trình thực hiện sản phẩm, em Nguyễn Huy Hoàng cho biết: Trong quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm, em gặp một  khó khăn như: việc điều khiển bằng cử động mắt còn khó tiếp cận với người mới, vì vậy em đã tối ưu bằng cách chỉ sử dụng thao tác nhắm mắt để đơn giản hóa các thao tác chính; do hình dáng mắt mỗi người khác nhau nên việc nhận diện trạng thái nhắm, mở không đồng nhất, em đã cải tiến công thức tính bằng cách kết hợp nhiều điểm quanh mắt thay vì chỉ dựa vào khoảng cách giữa mi trên và mi dưới, giúp hệ thống nhận diện chính xác hơn và phù hợp với nhiều đối tượng người dùng.

Chia sẻ thêm với chúng tôi về kỉ niệm đáng nhớ trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện sản phẩm, Hoàng cho biết thêm: Khoảnh khắc sản phẩm lần đầu tiên nhận diện được mắt nhắm, mở và thực sự phát ra câu nói qua loa. Khi đó em thấy ý tưởng không chỉ nằm trên giấy mà đã thành hiện thực, có thể giúp người khuyết tật giao tiếp dễ dàng hơn. Đối với dự án này em nghiên cứu hoàn toàn độc lập, không có giáo viên hướng dẫn nên em phải tự tìm hiểu, mày mò các kỹ thuật lập trình nâng cao, các công nghệ mới, các kiến thức toán học và sinh học để phục vụ việc định hướng, đánh giá và phát triển sản phẩm. Nhưng em cũng thấy nó là cơ hội để mình phát triển đa kĩ năng của bản thân hơn, có thể linh hoạt trong nhiều lĩnh vực hơn.

Để đánh giá hiệu quả thực tế, HorusEyes đã được thử nghiệm với 5 người dùng ở độ tuổi từ 50 đến 60. Hầu hết những người tham gia đều gặp khó khăn trong giao tiếp do di chứng của các bệnh lý. Sau quá trình trải nghiệm, ông Nguyễn Văn Công (65 tuổi), xã Hữu Lũng chia sẻ: Lúc đầu tôi hơi khó làm quen, nhưng sau vài lần thử, tôi đã có thể chọn được câu nói mình muốn. Tôi thấy sản phẩm này giúp tôi nói được những điều mình nghĩ một cách nhanh chóng, không làm người khác phải đoán ý.

Sản phẩm HorusEyes đã đạt được những thành công bước đầu, trong đó sản phẩm đã đoạt giải Nhì cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Lạng Sơn năm 2025 và giải Ba hội thi Tin học trẻ toàn quốc lần thứ XXXI năm 2025. Với hiệu quả và tiềm năng ứng dụng rộng rãi, HorusEyes đang hứa hẹn trở thành một sản phẩm hỗ trợ giao tiếp hiệu quả cho những người bệnh, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và tinh thần của họ.