HLV Troussier và tâm thế mới của tuyển Việt Nam

Tranh cãi vì… kết quả?

Màn trình diễn của tuyển Việt Nam trước Iraq gây tranh cãi phần nhiều vì kết quả. Nếu Đặng Văn Lâm không thủng lưới đúng vào phút bù giờ cuối cùng, tuyển Việt Nam sẽ có trận hòa đầy thuyết phục tại sân vận động Mỹ Đình. Thế nhưng, chúng ta đã thua, và nhiều người nhanh chóng lật lại vấn đề: liệu tuyển Việt Nam hiện tại có khác gì đội bóng mà HLV Park Hang-seo xây dựng trong quá khứ.

Dưới thời HLV Park Hang-seo, U23 Việt Nam và tuyển Việt Nam cũng từng thua phút chót trước tuyển Iraq. Ở thời điểm đó, HLV người Hàn Quốc thành công với chiến thuật phòng ngự phản công, và tất cả đều cảm thấy đội bóng áo đỏ có thể thi đấu sòng phẳng với đối thủ mạnh tầm khá như Iraq.

Lật lại vấn đề, tuyển Việt Nam của HLV Troussier đang chơi tốt lên từng ngày, nhưng màn trình diễn của họ trước các đối thủ lớn có khác gì thời HLV Park Hang-seo. Đến hiện tại, khác biệt là rất ít. Ngay cả trước đối thủ mạnh ở mức độ 2 như Iraq (mức độ 1 bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Iran, Saudi Arabia…), tuyển Việt Nam hoàn toàn không thể tấn công.

Tại sân vận động Mỹ Đình, tuyển Việt Nam có thể thủng lưới sớm và thua đậm hơn nếu các tiền đạo Iraq nắn nót hơn trong các cơ hội ở hiệp 1. Trước khi Mohanad Ali đánh đầu tung lưới tuyển Việt Nam, các thành viên của tuyển Iraq đã chạy từ băng ghế kỹ thuật ra sân để ăn mừng. Nhiều người hâm mộ Việt Nam có mặt tại sân chứng kiến điều này, cho thấy tuyển Iraq rất tự tin vào khả năng ghi bàn của họ khi đưa bóng được xuống đáy biên.

Cũng theo một người thân cận với tuyển Iraq trong chuyến đi này, một ngôi sao Iraq tuyên bố họ sẽ đánh bại tuyển Việt Nam 5-0 ở trận lượt về, khi họ chơi trên sân nhà. Đó có thể là những câu chuyện phiếm, nhưng phần nào cho thấy đẳng cấp chênh lệch giữa hai đội nhiều hơn người ta tưởng.

Những người lạc quan nhìn vào cách Đặng Văn Lâm và hàng thủ áo đỏ chiến đấu lăn xả, phòng ngự đến cùng. Những người thực tế hơn nhìn vào thông số: tuyển Việt Nam không có bất cứ pha dứt điểm nào trước Iraq, cho dù chỉ là sút cầu may. Đó là con số thấp đáng kinh ngạc khi đội bóng áo đỏ có lợi thế sân nhà, được hàng vạn cổ động viên tiếp thêm động lực. Các đường tấn công hiếm hoi của tuyển Việt Nam đã sáng sủa hơn khi các nhân tố trẻ như Nguyễn Đình Bắc, Thanh Nhàn và Khuất Văn Khang vào sân ở hiệp 2, nhưng tất cả chỉ dừng lại ở “cảm xúc”.

Cũng vì thua trận, quyết định loại Hoàng Đức và một số cầu thủ kỳ cựu như Hùng Dũng, Văn Quyết của HLV Troussier lại thổi bùng lên cuộc tranh cãi khác. Sẽ rất khó để nói đúng sai ở thời điểm này, bởi lẽ vẫn chưa ai hiểu rõ ý đồ của HLV người Pháp. Ông loại Hoàng Đức vì tiền vệ này chưa đáp ứng yêu cầu, vì chưa đóng góp cho tập thể nhiều như mong đợi. Nếu không phải người trong cuộc, không ai hiểu được HLV Troussier thực sự muốn gì, và liệu Hoàng Đức đã cố gắng đáp ứng tất cả hay chưa. Các tranh cãi đó sẽ còn tiếp tục cho đến đầu năm sau, khi tuyển Việt Nam tập trung tham dự Asian Cup 2023 tại Qatar.

Tâm thế mới của tuyển Việt Nam

Gạt qua những tranh cãi nói trên, có một điều mà tuyển Việt Nam đã thể hiện tốt trong trận thua Iraq. Đó là tâm thế dám chơi bóng. Các thông số tấn công không cho thấy điều đó, nhưng các chỉ số chuyền bóng, kiểm soát bóng phần nào thể hiện tuyển Việt Nam không hề lép vế. Giống như trận thắng Philippines, các cầu thủ áo đỏ đã dám cầm bóng, chuyền bóng ngay từ hàng thủ. Họ cũng dám lao lên, áp sát tích cực ngay bên phần sân đối thủ.

Đó không phải tâm thế phòng ngự chặt để chờ đợi đối thủ sai lầm, mà là tự mình tìm kiếm cơ hội. Thể hình, thể lực yếu hơn đáng kể khiến tuyển Việt Nam thất thế trong các cuộc tranh chấp tay đôi với Iraq. Những điều đó không thể ngăn cản các học trò của HLV Troussier triển khai chiến thuật mà ông mong muốn. Sự di chuyển đồng nhất, các đường chuyền và cách áp sát đều khớp cho đến phút chót.

Đó có thể xem là tâm thế mới của tuyển Việt Nam. Các phát biểu của HLV Troussier về triết lý kiểm soát bóng có vẻ như cũng đang bị hiểu lầm. HLV người Pháp đơn giản muốn các cầu thủ Việt Nam thay đổi tư duy và tâm thế chơi bóng, khi có bóng và khi không có bóng ra sao. Ông rõ ràng không yêu cầu các học trò kiểm soát bóng bằng mọi giá, mà muốn họ thi đấu kỷ luật, chủ động và bài bản hơn.

Trong thế giới bóng đá luôn có 2 trường phái riêng biệt: xây dựng đội hình xung quanh một ngôi sao và dựa vào khả năng tỏa sáng cá nhân của họ, hoặc xây dựng tập thể các cầu thủ ở đẳng cấp tương đồng, biết cách cùng nhau tạo ra thế trận. Bóng đá Việt Nam hiện tại chưa có ngôi sao nào vượt trội đến mức có thể giúp đội bóng thay đổi cục diện. Quang Hải từng làm được điều này ở cấp độ trẻ, hoặc ở đẳng cấp Đông Nam Á, nhưng không thể làm gì khi bước ra châu lục. Hoàng Đức cũng vậy. Chính vì thế, HLV Troussier không sai khi cố gắng xây dựng tập thể mới cho tuyển Việt Nam, những người có thể cùng tiến, cùng lùi và chấp nhận hy sinh cái tôi cho triết lý chung của toàn đội.