Hiệp định Khung ASEAN về Kinh tế số: Bước chuyển vào kỷ nguyên bền vững

Trong bối cảnh công nghệ số đang định hình lại mọi mặt của nền kinh tế toàn cầu, ASEAN chủ động bước vào cuộc chơi với sáng kiến đầy tham vọng.

Hiệp định Khung về Kinh tế số (DEFA) đang trong quá trình đàm phán, được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng cho sự hội nhập kinh tế số sâu rộng trong khu vực, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững thông qua các công cụ số hiện đại.

Không đơn thuần là một hiệp định thương mại số, DEFA còn được định vị là một thỏa thuận bền vững, góp phần thực hiện chương trình nghị sự phát triển bền vững của ASEAN. Bằng việc áp dụng các giải pháp số có khả năng tương tác cao, hiệp định này kỳ vọng sẽ giảm thiểu tác động môi trường của các hoạt động thương mại; Tăng cường tính minh bạch trong chuỗi cung ứng; Thúc đẩy đổi mới xanh trong nhiều lĩnh vực, từ nông nghiệp đến logistics.

Các ứng dụng cụ thể như hải quan không giấy tờ, hóa đơn điện tử, nông nghiệp thông minh hay vận tải thân thiện với môi trường là minh chứng rõ nét cho định hướng xanh – số mà DEFA đang theo đuổi.

Hiệp định DEFA được xây dựng trên nhiều trụ cột nội dung trọng yếu, phản ánh toàn diện các khía cạnh của một nền kinh tế số hiện đại và hội nhập bao gồm:

Thương mại số nhằm thúc đẩy giao dịch điện tử xuyên biên giới bằng cách số hóa tài liệu và chuẩn hóa các quy trình có khả năng tương tác giữa các quốc gia thành viên. Thương mại điện tử xuyên biên giới nhằm tạo ra một môi trường công bằng và hiệu quả cho hoạt động mua bán hàng hóa, dịch vụ số, phá bỏ rào cản địa lý. Định danh số và xác thực điện tử để xây dựng một hệ thống định danh số có thể nhận diện và tương tác lẫn nhau giữa các nước ASEAN, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Tăng cường hợp tác để xây dựng một môi trường mạng an toàn, cởi mở và đáng tin cậy. Thúc đẩy cạnh tranh công bằng trong không gian số, hạn chế độc quyền và tạo điều kiện cho tăng trưởng bao trùm. Cung cấp giải pháp thanh toán và hóa đơn điện tử xuyên biên giới, hỗ trợ sự liên thông kỹ thuật và khuyến khích đổi mới tài chính. Đồng thời thiết lập khuôn khổ cho việc luân chuyển dữ liệu an toàn, bao gồm:

Cấm các hạn chế lưu trữ dữ liệu trong nước; Hài hòa quy trình và định dạng dữ liệu chuyển tiếp; Bảo vệ dữ liệu cá nhân và khai mở dữ liệu chính phủ một cách minh bạch.

Tạo cơ chế cập nhật và phối hợp quy định đối với các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm bắt kịp tốc độ đổi mới. Thúc đẩy sự lưu chuyển nhân tài giữa các nước ASEAN, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế số linh hoạt và toàn diện.

Hiệp định DEFA không chỉ góp phần chuẩn hóa các nguyên tắc, tiêu chuẩn trong nền kinh tế số ASEAN, mà còn đóng vai trò chiến lược trong việc tăng cường năng lực cạnh tranh toàn cầu của khu vực. Khi hoàn tất, DEFA sẽ là hiệp định kinh tế số đa khu vực đầu tiên của ASEAN, thể hiện cam kết mạnh mẽ của các quốc gia thành viên trong việc cùng nhau xây dựng một khu vực số mở – an toàn – bền vững – sáng tạo.