Hải quan ASEAN tăng cường hợp tác ngoài khu vực

Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33 là sự kiện thường niên và quan trọng nhất trong cơ chế hợp tác Hải quan ASEAN, vừa bế mạc tại thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Trên cương vị Chủ tịch Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33, Hải quan Việt Nam đang tích cực thúc đẩy, giữ vai trò kết nối các nước thành viên để tiếp tục triển khai và hoàn thành các kế hoạch, chương trình đã được thông qua tại hội nghị.

Phóng viên Báo Nhân Dân đã phỏng vấn các đại biểu dự hội nghị về một số sáng kiến hợp tác, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ưu tiên của Hải quan ASEAN với một số đối tác quan trọng.

Bà Sahoko Shiga, Vụ trưởng Hợp tác quốc tế (Tổng cục Hải quan Nhật Bản): Tăng cường triển khai hải quan thông minh

Hải quan Nhật Bản đã áp dụng một thiết bị gọi là kính thông minh để kiểm tra hàng hóa nghi ngờ. Công chức kiểm tra sẽ chia sẻ thông tin và hình ảnh liên tục 24/7 với trụ sở hải quan cách xa hàng trăm km để nhận chỉ thị và hướng dẫn kiểm tra hàng hóa.

Sáng kiến Hải quan Thông minh được Hải quan Nhật Bản giới thiệu từ năm 2020, gồm cả kế hoạch trung hạn và dài hạn và Hải quan Nhật Bản đang hiện thực hóa sáng kiến này.

Đến nay, bối cảnh đã thay đổi đáng kể do đại dịch Covid-19, do sự chuyển đổi hạ tầng, cả trong và ngoài nước. Thí dụ như các bạn có thể thấy sự gia tăng về thương mại điện tử qua biên giới, và khối lượng nhập khẩu gia tăng; các hiệp định thương mại cũng gia tăng...

Những thay đổi đó tác động tới thương mại quốc tế và ngành tiếp vận logistics. Các bạn cũng có thể thấy xu hướng gia tăng mạnh mẽ của chuyển đổi số, tác động tới cả nền kinh tế, xã hội và khu vực tư nhân, bên cạnh đó các yếu tố an ninh nổi lên cần được xử lý.

Hải quan Nhật Bản đã cập nhật các biện pháp để đáp ứng sự biến đổi nhanh chóng của môi trường như kết hợp Kế hoạch Hành động 2024 vào Sáng kiến Hải quan Thông minh. Hải quan Nhật Bản sẽ tiếp tục thực hiện Hải quan thông minh trên cơ sở đánh giá sự thay đổi của bối cảnh, kịp thời xây dựng lại các biện pháp thực thi kịp thời.

Về kế hoạch tương lai của Sáng kiến Hải quan Thông minh, Hải quan Nhật Bản sẽ sử dụng hệ thống máy soi sử dụng công nghệ AI tự động nhận diện hình ảnh và xác định danh mục hàng hóa; chú trọng vào phân tích dữ liệu lớn với AI để xác định dễ dàng hơn các doanh nghiệp có nghi ngờ để thực hiện kiểm tra sau thông quan tại chỗ; hoặc áp dụng AI trong xác định hành khách rủi ro cao.

Hải quan Nhật Bản cũng thúc đẩy chuyển đổi số, tăng cường đối thoại với doanh nghiệp, các chuyên gia trong nước và ngoài nước để tăng độ tinh vi và hiệu quả của các hoạt động hải quan.

Ông Micheal Cymbalista, Tham tán của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Australia tại Khu vực Mê Kông: Thúc đẩy chương trình doanh nghiệp ưu tiên

Tôi rất hân hạnh thay mặt Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Australia (ABF) chia sẻ về Chương trình Doanh nghiệp ưu tiên, được biết đến là Chương trình Doanh nghiệp tin cậy (ATT) của ABF.

Chúng tôi hiện có hơn 1000 ATT và đây là một chương trình rất thành công, được ABF xây dựng trên cơ sở Khung Tiêu chuẩn bảo đảm an toàn và tạo thuận lợi cho thương mại của WCO (WCO SAFE) và cũng bổ sung thêm một số tiêu chí liên quan đến tuân thủ.

Chương trình mở ra đối với tất cả các đối tượng là các doanh nghiệp hoạt động trong chuỗi dây chuyền cung ứng quốc tế. Để được công nhận là một ATT, doanh nghiệp sẽ được thẩm định, phê duyệt bởi các công chức được đào tạo hơn 18 tháng.

Do đó, trong quá trình thẩm định và phê duyệt, chúng tôi xem xét tất cả các tiêu chuẩn của WCO SAFE, chúng tôi cũng xem xét các yếu tố tuân thủ pháp luật, chất lượng thông tin, khía cạnh an ninh, về hỗ trợ tài chính, chương trình an ninh nhân viên của doanh nghiệp bên cạnh tiêu chí tuân thủ pháp luật thương mại và luật hải quan. Và chúng tôi cũng sẵn sàng hợp tác và trao đổi thông tin quốc tế vì an ninh an toàn của cả dây chuyền cung ứng quốc tế.

Về kế hoạch trong tương lai, phù hợp với WCO SAFE chúng tôi dự kiến tăng cường một số tiêu chí, xem xét tăng cường trao đổi dữ liệu, tăng cường áp dụng công nghệ vào chương trình, kế thừa tiêu chí tuân thủ quy trình Hải quan xanh cũng rất quan trọng.

Liên quan tới doanh nghiệp vừa và nhỏ được công nhận là ATT, những quy định về ATT ban đầu được quy định tại Luật Hải quan. Nhưng bản thân Luật Hải quan không có quy định cụ thể về Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) chúng tôi dựa vào quy định của Luật Thuế, theo đó các doanh nghiệp có doanh thu dưới 10 triệu đô-la Australia thì được coi là Doanh nghiệp nhỏ.

Một nửa doanh nghiệp được công nhận là ATT là doanh nghiệp nhỏ. Một điều quan trọng là chúng tôi phân biệt doanh nghiệp lớn và nhỏ đều dựa trên quy định của WCO SAFE tuy nhiên chúng tôi cũng dựa vào quy định của pháp luật thuế; tuy nhiên ATT là chương trình áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, không phân biệt doanh nghiệp nhỏ hay lớn; chương trình nhằm vào các doanh nghiệp trong dây chuyền cung ứng quốc tế.

Tôi chia sẻ thêm thông tin về việc thẩm định một doanh nghiệp ATT, một trong các trụ cột của ATT là an ninh, trong đó các yếu tố liên quan tới an ninh thông tin như thông tin đó được lưu giữ không, vì yếu tố an ninh có thể bị phá vỡ bởi các yếu tố đơn lẻ; các doanh nghiệp có đáp ứng tiêu chuẩn của ngành không…

Trong hệ thống ATT chúng tôi có các doanh nghiệp không đạt được tiêu chí an ninh. Một yếu tố quan ngại lớn là an ninh nhân sự, tức là một doanh nghiệp nào đó có thể vi phạm trong dây chuyền cung ứng quốc tế.

Chúng tôi xem xét các yếu tố an ninh thực thể đối với các doanh nghiệp tiềm năng của ATT; chúng tôi đánh giá các yếu tố an ninh mềm đang gia tăng; như hôm nay chúng ta đã thấy tại phiên tham vấn rằng tất cả nước thành viên ASEAN đều quan tâm tới yếu tố an ninh mềm và các doanh nghiệp nhìn nhận rằng yếu tố an ninh mềm là tiêu chí để giúp doanh nghiệp tồn tại; cuối cùng là dây chuyền cung ứng quốc tế, yếu tố an ninh đặt ra đối với doanh nghiệp cụ thể nhìn từ khía cạnh bảo đảm an ninh dây chuyền cung ứng quốc tế.

Hợp tác giữa ABF và Hải quan Việt Nam được tăng cường, chúng tôi nhìn nhận Việt Nam là một đối tác chiến lược toàn diện, chúng ta có nền tảng là quan hệ hợp tác giữa Chính phủ hai nước. Cao ủy AFB Michael Outram đã thăm Hải quan Việt Nam vào tháng 5 vừa qua, đã làm việc với Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn thảo luận về các hoạt động hợp tác, ký kết một văn kiện hợp tác cấp MOU về trao đổi thông tin và hợp tác chống buôn lậu. ABF rất hân hạnh hợp tác với Hải quan Việt Nam để đạt được kết quả tốt đẹp như thế.

ABF cũng đã đã nhận thấy tầm quan trọng của quan hệ hợp tác với Hải quan Việt Nam nên gần đây đã cử đại diện với chức danh Bí thư thứ nhất tại Đại sứ quán Australia và đầu mối này đã có nhiều nỗ lực phối hợp Hải quan Việt Nam triển khai các hoạt động hợp tác.

Hội nghị lần thứ 33 này được tổ chức rất thành công, các đoàn đại biểu Hải quan ASEAN, ABF cũng được mời đến tham dự với tư cách là đối tác đối thoại. Hải quan Việt Nam đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc, không chỉ là nội dung mà còn các hoạt động bên lề Hội nghị.