Dự kiến sẽ sắp xếp cấp xã trước khi cấp huyện kết thúc sứ mệnh chính trị

Khi cấp huyện kết thúc sứ mệnh chính trị thì huyện cũng phải hoàn thành việc sắp xếp các xã thế nào để huyện trình lên cho tỉnh.

Tại phiên họp lần thứ nhất Ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp ngày 13/3, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, hiện có nhiều phương án về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.

Có ý kiến cho rằng, nên làm đồng thời cả tỉnh, cả huyện và xã nhưng nếu làm đồng thời thì sẽ có những bất cập. Vì vậy, phương án tối ưu là sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trước khi kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện.

“Huyện là nơi nắm rõ các xã nhất, biết rõ xã nào, xã nào cho nên khi còn tồn tại cấp huyện thì giao nhiệm vụ cho các địa phương mà trực tiếp là tỉnh ủy, huyện ủy quyết định. 3 xã hay 5 xã nhập lại, địa giới đến đâu… Huyện sẽ có ý kiến xác đáng.

Khi cấp huyện kết thúc sứ mệnh chính trị thì huyện cũng phải hoàn thành việc sắp xếp các xã thế nào để huyện trình lên cho tỉnh. Tinh thần là việc sắp xếp các xã phải giao cho đơn vị cụ thể. Cơ quan gần nhất, thuận lợi nhất chính là huyện. Do đó, không thể kết thúc hoạt động của huyện ngay cùng với xã. Chúng tôi rất cân nhắc câu chuyện này”, ông Nguyễn Hòa Bình nói.

Cũng tại phiên họp này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, hiện nay trên toàn quốc, cấp xã có 10.035 đơn vị, dự kiến sẽ tổ chức lại chỉ còn khoảng 2.000 - "gần như là một huyện nhỏ". Việc này thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có thể làm ngay sau Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương (dự kiến vào trung tuần tháng 4/2025).

Chiều 14/3, phát biểu bế mạc Phiên họp 43, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, nửa cuối tháng 4/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ họp liên tục để điều chỉnh địa giới cấp xã, sắp xếp khoảng 60-70% cấp xã.

Trước đó, Bộ Nội vụ đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc rà soát, báo cáo số lượng và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã.

Văn bản nêu rõ, Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, báo cáo về số lượng, chất lượng cán bộ, công chức cấp xã (tính đến ngày 31/12/2024). Do yêu cầu nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gửi về Bộ Nội vụ (qua Vụ Chính quyền địa phương) trước ngày 10/3/2025 để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền.

Tại Kết luận 127 – KL/TW, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và các cơ quan liên quan chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.

Với cấp xã, Kết luận 127 - KL/TW nêu rõ: cần xác định rõ các mô hình chính quyền địa phương cấp xã đối với khu vực đô thị, nông thôn, miền núi, đồng bằng, hải đảo, quy mô dân số, diện tích, lịch sử, văn hóa, các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, dân tộc, tôn giáo... Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, định biên của chính quyền địa phương cấp xã.

Cùng với đó, làm rõ mối quan hệ công tác giữa các cấp chính quyền địa phương (giữa cấp tỉnh và cấp xã); mối quan hệ công tác theo ngành dọc từ Trung ương đến cấp xã; xác định rõ các điều kiện bảo đảm để chính quyền cấp xã hoạt động hiệu quả trước, trong và sau khi sắp xếp.