Đi xe của người khác có bị phạt lỗi 'không chính chủ'?

Hiện nay, một quan niệm phổ biến nhưng chưa đúng và chi tiết, đó là việc sử dụng "xe không chính chủ" có thể bị phạt.

Việc xử phạt liên quan đến "xe không chính chủ" không hẳn nhắm vào tất cả trường hợp mượn xe của người khác để sử dụng. Luật quy định rõ ràng rằng việc xử phạt lỗi "không chính chủ" chỉ áp dụng khi có vi phạm cần xác minh chủ xe, chẳng hạn khi xe liên quan đến tai nạn giao thông hoặc vi phạm trật tự giao thông thông qua hình ảnh (phạt nguội).

Theo đó, điểm a khoản 3 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, nhà chức trách sẽ phạt tiền từ 800.000 đồng đến một triệu đồng đối với cá nhân, từ 1,6 triệu đồng đến 2 triệu đồng với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, các loại xe tương tự xe gắn máy không làm thủ tục cấp chứng nhận đăng ký xe trong trường hợp thay đổi chủ xe theo quy định.

Theo khoản 7 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức phạt từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng áp dụng với cá nhân, từ 8 triệu đồng đến 12 triệu đồng với tổ chức là chủ ôtô (kể cả rơ moóc và sơ mi rơ moóc), xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự xe ôtô mà không làm thủ tục cấp chứng nhận đăng ký xe trong trường hợp thay đổi chủ xe theo quy định.

Theo khoản 10 Điều 47 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, việc xác minh để phát hiện hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3, điểm h khoản 7 Điều 32 của Nghị định này được thực hiện thông qua công tác điều tra, giải quyết vụ tai nạn giao thông; qua công tác đăng ký xe; qua công tác xử lý vụ việc vi phạm hành chính tại trụ sở đơn vị.

Căn cứ các quy định nêu trên thì Nghị định 168/2024/NĐ-CP cho phép xử phạt lỗi "xe không chính chủ" (chủ xe không làm thủ tục cấp chứng nhận đăng ký xe sang đứng tên của mình) và việc xử phạt này chỉ được thực hiện thông qua công tác điều tra, giải quyết vụ tai nạn giao thông; qua công tác đăng ký xe; qua công tác xử lý vụ việc vi phạm hành chính tại trụ sở đơn vị.

Nghị định 168/2024/NĐ-CP không xử phạt đối với hành vi lái "xe không chính chủ". Do đó, trường hợp mượn xe của người khác để tham gia giao thông thì không bị xử phạt lỗi "xe không chính chủ".

Nhiều người lái xe hiện nay có sự hiểu lầm là bất kỳ khi nào điều khiển xe không đăng ký tên của mình đều có thể bị phạt. Sự hiểu lầm này xuất phát từ việc thông tin chưa được truyền tải một cách chính xác và đầy đủ. Thực tế là lỗi "không chính chủ" nhằm mục đích đảm bảo việc xác minh và quản lý chủ sở hữu phương tiện trong các tình huống cần thiết, không phải để kiểm soát việc mượn xe giữa cá nhân.

Để phòng tránh rủi ro khi lái "xe không chính chủ" thì người tham gia giao thông, dù là người sở hữu hay chỉ mượn, bạn cần luôn có các giấy tờ bản gốc hoặc bản sao công chứng như đăng ký xe, giấy tờ bảo hiểm và giấy phép lái xe hợp lệ khi điều khiển phương tiện.

Nếu xe bị dính vi phạm qua hình ảnh, hãy biết rõ quy trình khiếu nại và xác minh. Chủ xe cần cùng người mượn phối hợp giải quyết, cung cấp thông tin một cách chính xác. Khi cho ai đó mượn xe, nên có giấy tờ hoặc thỏa thuận ghi lại để phòng tình huống xấu nhất hoặc có vi phạm xảy ra. Luôn nhận biết các điều chỉnh của pháp luật để tránh vô tình vi phạm.

Lỗi "xe không chính chủ" không nhắm đến việc kiểm soát tất cả hành vi mượn xe của người khác, mà để giải quyết những tình huống cần xác minh chủ xe một cách chính xác. Hiểu rõ và tuân thủ đúng các quy định này sẽ giúp bạn tránh khỏi những rắc rối pháp lý không cần thiết. Hãy luôn tuân thủ luật giao thông và cập nhật thông tin mới nhất để tham gia giao thông an toàn, hiệu quả.