Đề xuất một số chính sách về y tế nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần

Bộ Y tế đang đề xuất xây dựng Luật Phòng bệnh theo hướng kế thừa, sửa đổi, trên cơ sở các quy định hiện hành và bổ sung các quy định về phòng bệnh không lây nhiễm, phòng các rối loạn sức khoẻ tâm thần...

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế - đơn vị "chắp bút" xây dựng Luật Phòng bệnh, việc xây dựng dự án này là rất cần thiết nhằm nâng cao sức khoẻ cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Cụ thể, thời gian qua, chất lượng sống của người dân còn hạn chế do bệnh tật. Người Việt Nam có tuổi thọ tương đối cao nếu so với các quốc gia có cùng mức sống, nhưng lại có số năm sống với bệnh tật nhiều hơn.

Nguyên nhân là do chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý dẫn đến hạn chế phát triển thể lực, tầm vóc người Việt cũng như gia tăng bệnh không lây nhiễm liên quan đến dinh dưỡng. Sự gia tăng nhanh của các bệnh không lây nhiễm và gánh nặng bệnh tật là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, chiếm tới 81,4% tổng số tử vong toàn quốc...

Các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau sang chấn, nghiện rượu và chất kích thích cũng ngày càng gia tăng, đặc biệt sau đại dịch COVID-19, do tác động của mất mát, khó khăn kinh tế và áp lực cuộc sống, làm tăng nhu cầu chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Để khắc phục các tồn tại, bất cập trên cũng như thể chế hóa các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 và giải quyết các vấn đề về thực tiễn phát sinh chưa có cơ sở pháp lý trong tình hình mới, Bộ Y tế đề xuất xây dựng Luật Phòng bệnh theo hướng kế thừa, chỉnh lý, sửa đổi, bổ sung trên cơ sở các quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm hiện hành.

Đồng thời, bổ sung các quy định về phòng, chống bệnh không lây nhiễm; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh; phòng bệnh trước tác động của các yếu tố nguy cơ khác như phòng bệnh trong các cơ sở giáo dục, trong cung cấp nước sạch, bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu, dự phòng thương tích và sơ cấp cứu tại cộng đồng; các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.

Theo lãnh đạo Cục Y tế dự phòng, đây là các quy định lần đầu tiên được đề xuất điều chỉnh ở cấp độ luật, để bảo đảm các hoạt động này được thực hiện ổn định, lâu dài và là hướng đi mới đối với công tác phòng bệnh, nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Dinh dưỡng là nền tảng sức khoẻ

Các chính sách này có mục tiêu riêng là phòng các bệnh theo từng lĩnh vực, hoàn toàn phù hợp với mô hình và gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, giữa các chính sách có mối liên kết chặt chẽ mang tính nhân quả như: việc thực hiện tốt chính sách dinh dưỡng sẽ góp phần đạt được mục tiêu chính sách về phòng, chống bệnh không lây nhiễm cũng như bệnh truyền nhiễm vì dinh dưỡng là nền tảng sức khỏe.

Nếu bị suy dinh dưỡng thì nguy cơ rất dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, viêm phổi và ngược lại, nếu dinh dưỡng không hợp lý thì nguy cơ bị thừa cân, béo phì và mắc các bệnh mãn tính không lây nhiễm liên quan đến dinh dưỡng như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường...

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, có tới 60 - 75% các bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường bắt nguồn từ chế độ dinh dưỡng không hợp lý, trên 35% số ca mắc ung thư có liên quan đến chế độ ăn uống, dinh dưỡng và lối sống. Việc phòng tránh không để mắc các bệnh truyền nhiễm, nhiễm khuẩn mạn tính trong quá khứ sẽ góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm về sau này.

Mới đây, ngày 12/2, Bộ trưởng Bộ Y tế đã trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo về việc tiếp thu, giải trình kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của Thành viên Chính phủ và kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật Phòng bệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025.

Theo đó, Bộ Y tế cho rằng, việc xây dựng Luật Phòng bệnh là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và xu hướng phát triển của xã hội. Vì vậy, Bộ Y tế tiếp tục đề xuất bổ sung dự án Luật Phòng bệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 để sớm được Quốc hội xem xét và ban hành.