Cuộc khủng hoảng chính phủ ở Bỉ chưa có hồi kết

Tháng 8-2010, đảng Liên minh Flemish Mới (N-VA) của cộng đồng người Bỉ nói tiếng Hà Lan đã giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Quốc hội (QH) ở Bỉ. Đây là thắng lợi chưa từng có tiền lệ ở Bỉ khi lần đầu một phong trào theo chủ nghĩa dân tộc Flemish vượt qua các chính đảng truyền thống, để có thể đứng ra thành lập một chính phủ liên hiệp. Theo đó, N-VA trở thành đảng lớn nhất trong QH Bỉ, với gần 30 ghế trong Hạ viện gồm 150 ghế. Tuy nhiên, kết quả này đã khiến N-VA không thể thành lập ngay lập tức chính phủ do chế độ bầu cử ở Bỉ yêu cầu liên minh cầm quyền phải gồm ít nhất bốn đảng. Kết quả này đã khiến liên minh cánh tả của cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp lo ngại, bởi vì N-VA luôn theo đuổi chủ trương chia tách đất nước. Nước Bỉ được phân chia thành vùng Phlan-đơ ở miền bắc nói tiếng Hà Lan, vùng Oa-lô-ni ở miền nam nói tiếng Pháp và vùng Brúc-xen A-lơ Vin-oóc-đơ nói cả hai tiếng Pháp và Hà Lan, gồm Thủ đô Brúc-xen và hơn 20 thành phố chung quanh. Những tranh cãi về ngôn ngữ và sự chênh lệch về mức sống giữa miền bắc và miền nam từ nửa thế kỷ nay vẫn thường xuyên chi phối đời sống chính trị ở Bỉ. N-VA là đảng mạnh nhất ở vùng Phlan-đơ, luôn muốn tách quốc gia đã tồn tại 180 năm này thành hai thực thể riêng rẽ, một của cộng đồng nói tiếng Hà Lan và một của cộng đồng nói tiếng Pháp.

Bảy tháng qua, nước Bỉ như 'nhà không nóc', vì Thủ tướng mãn nhiệm Y.Lơ-téc-mơ chỉ duy trì các công việc thường nhật trong khi chờ đợi thành lập chính phủ mới. Chính phủ tạm quyền hoạt động với những quyền lực hạn chế, nhất là không được thực hiện những sáng kiến mới như đưa ra dự thảo ngân sách hằng năm. Về kinh tế, tuy những thống kê của năm 2010 không phải là đáng báo động, nhưng về lâu dài, sự bất ổn chính trị làm nản lòng các nhà đầu tư. Từ vị thế một nước giàu trong khu vực

Tây-Bắc Ấu, Bỉ đang bị cuốn vào vòng xoáy của cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Ấu. Năm 2010, thâm hụt ngân sách của Bỉ là 4,8% (so với mức trần 3% theo quy định của EU); nợ công vượt mức 100% GDP, mức cao thứ ba ở châu Ấu, chỉ sau Hy Lạp và I-ta-li-a. Mới đây, Bỉ đã bị công ty xếp hạng tín nhiệm Standards and Poors' đe dọa hạ thấp điểm nếu cuộc khủng hoảng chính trị tiếp tục kéo dài. Để sớm chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị, Nhà Vua Bỉ An-be Đệ nhị đã lần lượt chỉ định Chủ tịch đảng N-VA G.Giăm-bon, Chủ tịch đảng Xã hội (PS) Ê.Ru-pô và cựu Phó Thủ tướng G.V.La-nốt làm người đứng ra thăm dò khả năng thành lập chính phủ liên minh. Tuy vậy, các nỗ lực này đều thất bại, khi người được chỉ định không thể thành lập chính phủ do vấp phải sự phản đối quyết liệt của phe đối lập. Ông La-nốt đã phải đệ đơn từ chức lên Nhà Vua An-be Đệ nhị với lý do các chính đảng không sẵn sàng trở lại bàn đàm phán, nhất là đảng N-VA đã thẳng thừng từ chối đề xuất mới của ông, bất chấp đề xuất này đáp ứng các yêu cầu của N-VA.

Người dân Bỉ đã quá chán nản với cuộc khủng hoảng chính phủ chưa biết đến hồi kết ở nước này. Ngày 23-1 vừa qua, từ 20 nghìn đến 30 nghìn người đã tham gia biểu tình và tuần hành tại Thủ đô Brúc-xen, kêu gọi đoàn kết dân tộc và yêu cầu các chính đảng gạt bỏ mâu thuẫn, sớm thành lập liên minh cầm quyền để ổn định đất nước. Cuộc biểu tình và tuần hành do một nhóm sinh viên các trường đại học phát động để thúc ép các đảng phái chính trị chấm dứt bế tắc chính trị kéo dài bảy tháng qua.

Với tình hình hiện nay, không loại trừ khả năng Bỉ sẽ lại phải tiến hành một cuộc bầu cử QH mới. Dù kịch bản nào xảy ra, người dân Bỉ vẫn mong muốn sớm thành lập được một chính phủ liên hiệp và đoàn kết dân tộc, để chấm dứt cảnh con thuyền Bỉ vắng bóng người cầm lái trong bối cảnh nguy cơ khủng hoảng nợ công đang tới gần.