Công tác kiểm tra, giám sát phải chủ động, thường xuyên, toàn diện, chặt chẽ; lấy phòng ngừa, lấy xây là chính

(Bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng) Thưa các vị đại biểu, Thưa các đồng chí, Nhân dịp kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm tra của Ðảng, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, tôi xin gửi đến các vị đại biểu, các đồng chí, cùng toàn thể cán bộ, công chức, nhân viên ngành Kiểm tra qua các thời kỳ lời thăm hỏi thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Như các đồng chí đã biết, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, cùng với việc xây dựng Ðảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, Ðảng ta đã rất quan tâm công tác kiểm tra, giữ gìn kỷ luật của Ðảng, coi đây là một nhân tố quan trọng bảo đảm cho mục tiêu, lý tưởng, Cương lĩnh chính trị, Ðiều lệ Ðảng được thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Ðảng; giữ gìn sự trong sạch về phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên, ngăn chặn và đẩy lùi những biểu hiện suy thoái, tiêu cực; củng cố niềm tin của nhân dân đối với Ðảng. Ðảng ta khẳng định, kiểm tra là một chức năng lãnh đạo của Ðảng, là nhiệm vụ của toàn Ðảng; lãnh đạo mà không kiểm tra coi như không lãnh đạo.

Cách đây 65 năm, ngày 16-10-1948, Ban Thường vụ Trung ương Ðảng đã quyết định thành lập Ban Kiểm tra Trung ương – Cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Ðảng. Ðây là một sự kiện hết sức quan trọng đối với công tác kiểm tra của Ðảng và công tác xây dựng Ðảng nói chung. Trải qua các thời kỳ cách mạng, cùng với sự phát triển của Ðảng, cơ quan kiểm tra các cấp được thành lập, từng bước được kiện toàn, bổ sung hoàn chỉnh, đến nay đã trở thành hệ thống ngành Kiểm tra từ Trung ương đến cơ sở với đội ngũ ngày càng đông về số lượng, không ngừng nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu hoạt động lãnh đạo của Ðảng và công tác xây dựng Ðảng.

Suốt 65 năm qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ủy ban kiểm tra các cấp và đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra của Ðảng luôn kiên định lập trường, quan điểm, vượt qua khó khăn, bền bỉ hoạt động, không ngừng phấn đấu, trưởng thành, phục vụ đắc lực nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Ðảng; luôn tỏ rõ bản lĩnh chính trị, tuyệt đối trung thành với Ðảng, đoàn kết, nhất trí, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao; góp phần thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, làm trong sạch và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Ðảng. Nhiều tổ chức, cá nhân đã được ghi công, biểu dương, khen thưởng xứng đáng. Ðặc biệt, Ðảng và Nhà nước đã tặng thưởng Huân chương Sao vàng – huân chương cao nhất của nước ta cho ngành Kiểm tra nhân kỷ niệm 55 năm thành lập và cho Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhân kỷ niệm 60 năm thành lập. Ðó là sự ghi nhận, đánh giá cao công lao, thành tích và sự đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ kiểm tra đối với sự nghiệp cách mạng của Ðảng, của dân tộc.

Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, tôi nhiệt liệt biểu dương thành tích và những tiến bộ của ngành Kiểm tra, của các tập thể và cá nhân thuộc các thế hệ cán bộ kiểm tra của Ðảng từ Trung ương đến cơ sở trong 65 năm qua.

Thưa các đồng chí,

Cách mạng nước ta đã bước sang thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mở cửa hội nhập quốc tế, nhằm xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Sự nghiệp đó vô cùng khó khăn, phức tạp, đòi hỏi Ðảng ta phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, tăng cường công tác xây dựng Ðảng, làm cho Ðảng thật sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ mới.

Thực hiện Cương lĩnh chính trị, Nghị quyết Ðại hội đại biểu toàn quốc của Ðảng và các chủ trương, nghị quyết của Trung ương, công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng những năm qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Ðảng không ngừng được nâng cao; phương thức lãnh đạo của Ðảng từng bước được đổi mới; vai trò lãnh đạo của Ðảng được giữ vững; niềm tin của nhân dân với Ðảng được củng cố; đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã có bước trưởng thành về nhiều mặt. Với sự kiên trì phấn đấu và rèn luyện, đa số cán bộ, đảng viên đã kiên định mục tiêu lý tưởng, có ý thức rèn luyện và giữ gìn, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có ý thức phục vụ nhân dân, được nhân dân tin tưởng; nhiều tổ chức đảng đã giữ vững kỷ cương, năng động, sáng tạo, lãnh đạo địa phương, đơn vị đạt những thành tích quan trọng trong xây dựng và bảo vệ Ðảng cũng như trong phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và công tác đối ngoại.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác xây dựng Ðảng cũng còn không ít hạn chế, yếu kém. Ðáng chú ý là có một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa, địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tuỳ tiện, vô nguyên tắc. Một số tổ chức đảng yếu kém, thiếu chăm lo quản lý và giáo dục đảng viên, buông lỏng kỷ luật, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, nội bộ mất đoàn kết, giảm sút tính chiến đấu, quan liêu, xa dân, không làm tròn vai trò hạt nhân lãnh đạo. Thực tiễn đó đòi hỏi Ðảng ta phải không ngừng đổi mới, tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, giữ gìn kỷ luật của Ðảng.

Thực hiện Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã ban hành Nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay” với 3 nội dung chủ yếu: Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là ở cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị. Ðảng ta xác định phải tiếp tục tiến hành xây dựng, chỉnh đốn Ðảng với tinh thần kiên quyết hơn, mạnh mẽ hơn, nhằm tạo ra một bước chuyển biến mới trên các mặt, ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái, củng cố sự kiên định về mục tiêu, lý tưởng cách mạng; tăng cường sự thống nhất ý chí và hành động. Cùng với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị khóa XI về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, công tác củng cố, chỉnh đốn Ðảng từ sau Ðại hội lần thứ XI, nhất là từ sau triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 đến nay, đã đạt được những kết quả bước đầu rất quan trọng. Các cấp ủy, tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở và đội ngũ cán bộ, đảng viên đã nhận thức đầy đủ hơn, sâu sắc hơn tính cấp bách và sự cần thiết phải tiếp tục đổi mới, chỉnh đốn Ðảng; thấy rõ hơn trách nhiệm của mình đối với vận mệnh của Ðảng, của dân tộc. Qua kiểm điểm tự phê bình và phê bình đã tạo được một số chuyển biến tích cực, siết lại kỷ luật, kỷ cương, có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe và ngăn chặn hành vi tiêu cực. Ðội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và đảng viên đã bước đầu nhận ra và tự sửa chữa hạn chế, khuyết điểm, tự điều chỉnh hành vi và các hoạt động trong công tác và trong cuộc sống hằng ngày của mình cũng như của gia đình và người thân. Ðã nhận dạng rõ hơn, sâu sắc hơn tình trạng và những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, công tác củng cố, chỉnh đốn Ðảng với những chuyển biến trên đã góp phần thúc đẩy thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế – xã hội; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững trật tự an toàn xã hội; chủ động hội nhập, nâng cao uy tín, vị thế quốc tế của đất nước.

Những kết quả đó phản ánh sự cố gắng của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân, trong đó có đóng góp rất quan trọng của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và ủy ban kiểm tra các cấp. Các đồng chí đã chủ động tham mưu, giúp Trung ương và các cấp ủy đảng trong việc xây dựng các đề án thực hiện chương trình công tác hằng năm, nhất là việc ban hành các quy định về công tác kiểm tra, giám sát trong Ðảng để cụ thể hóa Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, các chủ trương, nghị quyết của Trung ương, của cấp ủy cấp mình. Ban Chấp hành Trung ương khóa XI lần đầu tiên đã ban hành Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng; Quy định về những điều đảng viên không được làm. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều quy định tạo cơ sở cho việc đổi mới trong sinh hoạt đảng, sinh hoạt cấp ủy, trong việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên, trong công tác kiểm tra, giám sát và xem xét thi hành kỷ luật đảng, như: Quy chế giám sát trong Ðảng; Hướng dẫn về chất vấn tại các kỳ họp Ban Chấp hành Trung ương và ban chấp hành đảng bộ các cấp; Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm (sửa đổi)… Các đồng chí đã chủ động, tích cực tham mưu, giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy đảng trong việc tổ chức đợt sinh hoạt tự phê bình và phê bình vừa qua, từ quá trình chuẩn bị gợi ý kiểm điểm đến theo dõi kiểm điểm, kiểm tra, giám sát việc thực hiện; tập trung chỉ đạo, kiên quyết xử lý, xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với các vụ việc phức tạp, nổi cộm hoặc đơn, thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo mà dư luận quan tâm. Gần đây là tham mưu và trực tiếp tham gia kiểm tra thực hiện các kết luận sau kiểm điểm tự phê bình, phê bình ở các tổ chức đảng. Ðồng thời, các đồng chí cũng đã rất nghiêm túc, tự giác, trách nhiệm trong việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình.

Từ đầu nhiệm kỳ khóa XI đến nay, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kịp thời hướng dẫn thực hiện các quy chế, quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng; đồng thời làm tốt công tác tham mưu để hằng năm Bộ Chính trị, Ban Bí thư xây dựng chương trình, kế hoạch và chỉ đạo thực hiện có kết quả nhiều cuộc kiểm tra với nội dung sát thực tiễn hơn, như: về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; về thực hiện Quy định 51 của Ban Bí thư khóa X về nhiệm vụ và quan hệ công tác của thường trực tỉnh ủy, thành ủy; về thực hiện Chỉ thị 15 của Bộ Chính trị khóa X về sự lãnh đạo của Ðảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án và công tác bảo vệ Ðảng; về thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Ðảng gắn với việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị khóa XI về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, so với yêu cầu nhiệm vụ, công tác kiểm tra, giám sát, giữ gìn kỷ luật của Ðảng ở nhiều nơi vẫn chưa ráo riết, quyết liệt; đấu tranh với những vi phạm vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, không nghiêm túc. Công tác kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy viên cùng cấp, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt chưa mạnh mẽ. Tổ chức bộ máy làm công tác kiểm tra từ Trung ương đến cơ sở chưa thật đồng bộ, chậm đổi mới. Cán bộ kiểm tra chuyên trách còn thiếu về số lượng, một bộ phận yếu năng lực, phương pháp công tác. Công tác nghiên cứu về kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng chưa giải đáp được nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra.

Thưa các đồng chí,

Công tác kiểm tra, giám sát là nhiệm vụ của toàn Ðảng, của các cấp ủy đảng từ Trung ương đến cơ sở, trong đó Ủy ban kiểm tra các cấp là nòng cốt. Trong thời gian tới, các cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu cần thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo và đích thân thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Có chương trình, kế hoạch chủ động kiểm tra, giám sát hằng năm. Tập trung kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ðảng, trong đó đưa nội dung kiểm tra, giám sát thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Ðảng gắn với việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị khóa XI về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên. Ðảng ta là đảng cầm quyền, cho nên phải rất coi trọng kiểm tra, giám sát việc lãnh đạo, chỉ đạo thể chế hóa nghị quyết của Ðảng thành quy định của pháp luật để cả hệ thống chính trị và toàn dân thực hiện. Nhiều nghị quyết của Ðảng ban hành vừa qua là đúng đắn, hợp lòng dân, nhưng kết quả thực hiện còn hạn chế; một số chủ trương, định hướng chưa trở thành hiện thực, phần lớn là do khâu tổ chức thực hiện thiếu cụ thể, thiếu thể chế hóa thành chương trình, đề án, cơ chế, chính sách. Thực tế cũng cho thấy, mọi vi phạm của tổ chức và đảng viên, nhất là đảng viên là cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý, hầu hết có nguyên nhân là do thiếu kiểm tra, giám sát; nếu được kiểm tra, giám sát sớm hơn, thường xuyên hơn thì hậu quả vi phạm sẽ ít nghiêm trọng hơn hoặc có thể sẽ không xảy ra vi phạm. Chúng ta cần nhận thức sâu sắc rằng, công tác kiểm tra, giám sát phải được tiến hành một cách chủ động, thường xuyên, toàn diện và chặt chẽ; trong đó lấy phòng ngừa, lấy xây là chính; không chỉ làm rõ những ưu điểm, khuyết điểm và xử lý vi phạm mà còn phát hiện, cổ vũ những nhân tố mới, phát huy sự năng động sáng tạo của tổ chức đảng, đảng viên và đóng góp cho việc lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng, Nhà nước. Khi có vụ việc vi phạm được phát hiện, phải kịp thời xem xét và xử lý nghiêm minh. Ủy ban Kiểm tra Trung ương cần tiếp tục chủ trì hoặc phối hợp với các cơ quan hữu quan thực hiện các đề án còn lại về triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 theo Kế hoạch 08 của Bộ Chính trị.

Các cấp ủy đảng phải thường xuyên quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy và tăng cường cán bộ kiểm tra, bảo đảm tương xứng với chức năng, nhiệm vụ được giao; phát huy đầy đủ vai trò của Ủy ban kiểm tra trong tham mưu, giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác kiểm tra, giám sát; chỉ đạo sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất giữa công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng với công tác thanh tra, điều tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội. Các cấp ủy, đứng đầu là bí thư cấp ủy, cần dành nhiều thời gian hơn cho công tác kiểm tra, trực tiếp triển khai các nhiệm vụ về kiểm tra; tạo điều kiện thuận lợi và làm chỗ dựa vững chắc để Ủy ban kiểm tra các cấp thực hiện có kết quả nhiệm vụ do Ðiều lệ Ðảng quy định và cấp ủy giao.

Vừa qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành một số chính sách đối với cán bộ kiểm tra chuyên trách. Tuy về vật chất không nhiều và còn bất cập, nhưng điều đó đã phần nào thể hiện sự quan tâm của Ðảng tới các đồng chí, mong muốn các đồng chí có trách nhiệm với Ðảng nhiều hơn, công tác hiệu quả hơn. Cán bộ kiểm tra là cán bộ làm công tác xây dựng Ðảng, xây dựng tổ chức và con người, rất khó khăn và phức tạp, đòi hỏi phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, có lối sống lành mạnh, phẩm chất đạo đức trong sáng, đồng thời lại phải có hiểu biết rộng, có kiến thức chuyên môn sâu. Ðặc biệt, phải có tính chiến đấu cao thì mới dám đấu tranh với những hành vi sai trái, vi phạm. Hơn ai hết, những người làm công tác kiểm tra của Ðảng phải thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ: cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Không liêm, không chính thì không nói được người khác, càng không thể đấu tranh được với người khác. Nhiều khi còn phải đấu tranh với chính bản thân mình, giữa mặt tích cực và tiêu cực trong con người mình; phải hy sinh lợi ích cá nhân của mình để bảo vệ và giữ gìn kỷ luật và sự trong sạch. Do vậy, tôi đề nghị các cấp ủy đảng hết sức chăm lo tới việc xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra, từ khâu tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đến khâu luân chuyển, sử dụng, đãi ngộ, tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ kiểm tra phấn khởi, yên tâm công tác.

Thưa các đồng chí,

Kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm tra của Ðảng là một dịp tốt để chúng ta ôn lại và tự hào về những thành tích vẻ vang mà chúng ta đã đạt trong thời gian qua; đồng thời quyết tâm thúc đẩy công tác kiểm tra của Ðảng tiến lên một bước mới, mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, làm cho Ðảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin yêu của nhân dân.

Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn.

(*) Ðầu đề là của Báo Nhân Dân.

Theo Nhandan.vn