Về thôn thông minh Quán Thanh

- Trên địa bàn tỉnh, thôn Quán Thanh, xã Chi Lăng là một trong những thôn dẫn đầu về chuyển đổi số. Tại đây, công nghệ số được ứng dụng ở mọi mặt trong đời sống, sản xuất, từ bán nông sản qua mạng xã hội, thanh toán không dùng tiền mặt đến điều khiển hệ thống tưới cây, điện chiếu sáng từ xa… Chuyển đổi số tạo ra những thay đổi tích cực trong thói quen sinh hoạt cũng như cách nghĩ, cách làm của người dân nơi đây.

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi khi đến thôn Quán Thanh, xã Chi Lăng là sự sạch đẹp, ngăn nắp từ đường làng, ngõ xóm đến từng nhà dân. Hàng cây chuỗi ngọc xanh mướt cắt tỉa gọn gàng chạy dọc hai bên đường từ cổng chào đến các cụm dân cư trong thôn. Mỗi cụm dân cư hay ngã ba đều có hệ thống đèn chiếu sáng thông minh và camera an ninh. Tháng 8 cũng là thời điểm na vào vụ thu hoạch rộ, tại các hộ gia đình, bà con vừa nhanh tay xếp na vào các thùng xốp để chuyển đi, vừa bận rộn nhận điện thoại đặt hàng từ tiểu thương các tỉnh, thành phố.

Ông Nguyễn Văn Cường, Bí thư chi bộ, trưởng thôn Quán Thanh hồ hởi cho biết: Chuyển đổi số đã mang lại những thay đổi tích cực trong đời sống cũng như sản xuất. Chỉ riêng trong sản xuất, kinh doanh, toàn thôn có 134 hộ dân với 569 nhân khẩu thì có đến 80% số hộ là trồng cây na. Những năm gần đây bà con đã biết sử dụng mạng xã hội facebook, zalo để quảng bá sản phẩm, tiếp cận với người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Khi đến mùa thu hoạch na, khách hàng chỉ cần gọi điện, nhắn tin là các hộ thu hái, đóng hộp gửi xe khách giao đến tay người tiêu dùng ngay trong ngày; tiền hàng được chuyển về qua các tài khoản thanh toán điện tử rất thuận tiện. Chính vì vậy, quả na được tiêu thụ khắp nơi, giá thành luôn ổn định, mang lại cho người dân thu nhập đáng kể.

Không chỉ ứng dụng công nghệ số trong quảng bá sản phẩm, kinh doanh, người dân trong thôn còn chủ động ứng dụng vào chăm sóc na, cây ăn quả. Hiện toàn thôn có 3 hộ trồng cây ăn quả sử dụng hệ thống tưới phun sương điều khiển qua ứng dụng trên điện thoại thông minh, 6 hộ sử dụng hệ thống tưới điều khiển từ xa. Đây là một trong những thôn đầu tiên của tỉnh ứng dụng công nghệ số để chăm sóc vườn cây ăn quả. 

 Anh Nguyễn Văn Dũng, người dân trong thôn cho biết: Năm 2022, được nhà nước hỗ trợ tôi đã đầu tư hệ thống tưới phun sương điều khiển qua ứng dụng trên điện thoại thông minh cho vườn bưởi hơn 100 cây của gia đình với tổng số tiền hơn 30 triệu đồng. Với hệ thống này, khi cần tưới nước, tôi chỉ cần mở ứng dụng trên điện thoại thông minh là có thể điều chỉnh lượng nước tưới, thời gian tưới nước cho cây. Cách làm này không chỉ giúp tôi chủ động trong khâu chăm sóc vườn cây ngay cả khi không có mặt tại đó, mà còn tiết kiệm được khoảng 50% nước tưới.

Công nghệ số cũng được người dân nơi đây đưa vào các hoạt động của đời sống. Hiện nay 98% số hộ trong thôn có điện thoại thông minh, 78% số hộ, sở hữu tài khoản thanh toán điện tử, hầu hết điện thoại thông minh được cài đặt ứng dụng VNeID, nền tảng Công dân số Xứ Lạng. Nhờ đó, dù ở bất cứ đâu trong thôn, người dân đều nắm bắt được thông tin thời sự, học tập kinh nghiệm trong sản xuất, kinh doanh cũng như thực hiện các thủ tục hành chính, thanh toán tiền điện, nước, nộp tiền học cho con, mua sắm... Nhờ các ứng dụng trên điện thoại thông minh, trưởng thôn nhanh chóng kết nối với các hộ gia đình để truyền tải những thông tin cần thiết như lịch tiêm phòng, thông báo khẩn về thiên tai, dịch bệnh hay lấy ý kiến người dân trong thôn về những vấn đề chung thay vì phải đến từng hộ thông báo họp thôn như trước đây.

Ở những thôn khác, việc kiểm soát an ninh còn gặp khó khăn do thiết bị giám sát thì ở thôn Quán Thanh công tác này được triển khai hiệu quả nhờ 4 camera an ninh chung được lắp đặt tại các điểm trung tâm, ngã ba và cùng với hàng chục camera của các hộ gia đình (khoảng 40% số hộ). Nhờ đó, nhiều thông tin, hình ảnh về những vụ việc vi phạm, tình trạng mất an ninh trật tự trên địa bàn được ghi nhận, thông báo kịp thời đến lực lượng chức năng. Ngoài ra, toàn bộ hệ thống đèn chiếu sáng đường giao thông với 80 bóng cũng được ứng dụng công nghệ để tự động bật, tắt theo giờ cài đặt. Nhờ đó, hệ thống chiếu sáng được vận hành khoa học, giảm sức lao động, đảm bảo an toàn cho người dân khi đi lại vào ban đêm. 

Ông Nguyễn Đức Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Chi Lăng cho biết: Từ năm 2022 đến nay, thôn Quán Thanh đã đẩy mạnh việc đưa các thiết bị điện tử, ứng dụng số vào các lĩnh vực của đời sống, sản xuất. Người dân đã biết khai thác các ứng dụng số để quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, sử dụng công nghệ trong điều hành, sản xuất, kinh doanh, đảm bảo an ninh trật tự. Những thay đổi này góp phần tích cực trong việc nâng cao hiệu quả lao động, từng bước hình thành thói quen sinh hoạt mới, văn minh, hiện đại hơn. 

Những đổi thay ở thôn Quán Thanh là hình mẫu về chuyển đổi số ở nông thôn, được nhiều địa phương trong tỉnh tham quan, học tập. Việc áp dụng công nghệ số giúp người dân giảm công sức lao động, tăng năng suất, mở ra cơ hội phát triển kinh tế và cải thiện đời sống. Đây là minh chứng cho thấy, chuyển đổi số không chỉ mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân mà còn thu hẹp khoảng cách giữa thành thị với nông thôn.