Chính sách mở đường

Chính quyền Mỹ vừa công bố chính sách mới dành cho những người nhập cư không có giấy tờ ở nước này trong nhiều năm nhưng đã kết hôn với công dân xứ cờ hoa.

Megan, một nhân viên xã hội đến từ bang Wisconsin, gặp chồng mình, Juan, cách đây hai thập kỷ, khi họ làm việc tại một nhà hàng trong kỳ nghỉ hè thời đại học. Không lâu sau, hai người cùng nhau xây dựng tổ ấm và có hai cô con gái. Nhưng vấn đề bất cập là gia đình Juan di cư từ Mexico và đang sống bất hợp pháp tại Mỹ từ đời ông nội anh. Riêng ở Wisconsin, luật pháp bang còn không cấp giấy phép lái xe cho những người nhập cư không có tư cách pháp nhân. Vì thế, cặp đôi luôn “sống trong sợ hãi” vì lo lắng rằng một ngày nào đó, Juan có thể bị cảnh sát chặn lại và trục xuất về Mexico.

Tuy nhiên, một “cánh cửa” sẽ mở ra đối với những trường hợp như Juan. Theo Reuters, chính sách mới của Tổng thống Joe Biden dự kiến cho phép vợ/chồng và con cái của công dân Mỹ nộp đơn xin thường trú mà không cần rời khỏi Mỹ, qua đó loại bỏ quy trình kéo dài và sự chia ly gia đình. Nếu được cấp quy chế thường trú nhân (thẻ xanh), họ có thể tiếp tục nộp đơn xin quốc tịch Mỹ sau đó. Những người bị xem là mối đe dọa cho an ninh công cộng hoặc có tiểu sử phạm tội hình sự sẽ không đủ tiêu chuẩn. Việc thực thi sẽ bắt đầu trong những tháng tới và đa số cá nhân hưởng lợi sẽ là người gốc Mexico. Theo luật hiện hành, những người này muốn có tư cách pháp nhân, trước hết phải rời khỏi nước Mỹ và chờ được xử lý. Quy trình đó có thể phải mất nhiều năm.

Reuters dẫn thống kê cho biết, như vậy, khoảng 500.000 người không có giấy tờ hợp pháp đã sống ở Mỹ ít nhất 10 năm tính đến ngày 17-6 sẽ không bị trục xuất và được mở đường trở thành công dân Mỹ cũng như có thể làm việc hợp pháp tại nước này. Cùng với đó, khoảng 50.000 người dưới 21 tuổi có cha hoặc mẹ là công dân Mỹ cũng sẽ đủ điều kiện để áp dụng chính sách này. Theo FWD.us, một nhóm vận động cho người nhập cư, 1,1 triệu người nhập cư không có giấy tờ đã kết hôn với công dân Mỹ, nhưng không phải tất cả họ đều đủ điều kiện tham gia chương trình.

Đây là một trong những chính sách mạnh mẽ nhất của Tổng thống Biden nhằm bảo vệ người nhập cư trong hơn một thập kỷ qua, đồng thời đánh dấu 12 năm triển khai Chương trình bảo vệ những người di cư đến Mỹ từ khi còn nhỏ khỏi bị trục xuất (DACA). Vì vậy, chính sách mới có thể giúp củng cố thông điệp từ chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden về việc ủng hộ một hệ thống nhập cư nhân đạo hơn, từ đó thu hút khối cử tri Mỹ Latin ở các bang chiến trường, đóng vai trò quan trọng đối với cơ hội tái đắc cử của ông. Mặt khác, động thái này còn nhằm xoa dịu những chỉ trích gay gắt đối với chính quyền liên bang về một loạt biện pháp hạn chế nhập cư trước đó. Mới đây nhất, Tổng thống Biden vào đầu tháng này ký sắc lệnh tạm ngừng xét duyệt đơn xin tị nạn nếu số lượng người di cư vượt qua biên giới vào Mỹ trung bình mỗi ngày vượt quá 2.500 người. Theo các nhóm ủng hộ người nhập cư, sắc lệnh này cấm hầu hết người di cư vượt biên giới Mỹ-Mexico trái phép xin tị nạn. Fox News dẫn báo cáo của Viện Nghiên cứu về di cư quốc gia Mexico (INM) ước tính, 1,4 triệu người từ 177 quốc gia trên thế giới đã đi qua nước này để tìm cách nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Lâu nay, nhập cư trở thành một vấn đề chính trị trọng tâm và gây chia rẽ trong nội bộ nước Mỹ. Cựu Tổng thống Donald Trump-đối thủ từ Đảng Cộng hòa của “ông chủ” thứ 46 của Nhà Trắng trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024-lại luôn nhấn mạnh quan điểm cứng rắn đối với chính sách siết chặt cả nhập cư hợp pháp và bất hợp pháp. Do đó, bài toán nhập cư nhiều khả năng tiếp tục là một trong những chủ đề chính tại cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa hai ứng cử viên vào cuối tháng này.