Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm: Tạo dựng môi trường học tập thân thiện

- Những năm qua, với mong muốn tạo dựng một môi trường giáo dục thân thiện, phù hợp với sự phát triển toàn diện của trẻ, các trường mầm non trên địa bàn tỉnh đã tích cực đổi mới, sáng tạo để hiện thực hóa phương châm "lấy trẻ làm trung tâm", giúp trẻ học tập, vui chơi trong môi trường học tập thân thiện.

Từ năm 2016, ngành giáo dục tỉnh triển khai chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm" nhằm tạo dựng môi trường giáo dục giúp trẻ phát huy tối đa khả năng sáng tạo thông qua vui chơi, khám phá. Thực hiện chuyên đề này, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã lựa chọn 5 trường mầm non làm mô hình điểm cấp tỉnh giai đoạn 2016-2020. Đến năm 2021, chuyên đề tiếp tục được mở rộng với 45 cơ sở giáo dục mầm non thực hiện điểm giai đoạn 2021-2025, trong đó có 5 cơ sở thực hiện mô hình điểm cấp tỉnh và 40 cơ sở thực hiện điểm cấp huyện. Đồng thời, các trường mầm non trên toàn tỉnh từng bước đưa chuyên đề “Lấy trẻ làm trung tâm” vào nhiệm vụ giáo dục của nhà trường.

Bà Nguyễn Ngọc, Phó Trưởng Phòng Giáo dục Mầm non - Tiểu học, Sở GD&ĐT cho biết: Thực hiện chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm, hiện nay, mạng lưới trường mầm non trên toàn tỉnh đã được rà soát, sắp xếp phù hợp với 231 trường, đảm bảo quy mô, đáp ứng yêu cầu dạy học. Đặc biệt, 100% trường đã xây dựng bộ quy tắc ứng xử, triển khai đến toàn thể cán bộ, giáo viên, phụ huynh, qua đó giúp trẻ cảm thấy an tâm, vui vẻ khi đến trường, còn phụ huynh cũng thêm tin tưởng khi gửi gắm con em mình.

Một trong những điểm sáng của chuyên đề "Lấy trẻ làm trung tâm" là việc đưa các hoạt động trải nghiệm thực tế vào chương trình giảng dạy. Nếu như trước đây, trẻ chủ yếu học qua sách vở, tranh ảnh, thì nay các em được trực tiếp tham gia vào những hoạt động như: trồng rau, chăm sóc vật nuôi, làm bánh, tham quan bảo tàng, thăm doanh trại bộ đội... Những hoạt động này không chỉ là những giờ học thú vị mà còn giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết, phát triển kỹ năng sống và tư duy độc lập.

Đơn cử như tại Trường Mầm non Bằng Mạc (huyện Chi Lăng), giáo viên linh hoạt xây dựng các bài giảng để trẻ phát huy tính chủ động, sáng tạo, đặc biệt môi trường giáo dục ngoài lớp học được mở rộng tối đa. Khuôn viên trường được thiết kế sáng, xanh, sạch, đẹp, được trang bị đầy đủ đồ chơi và thiết bị học tập, tạo điều kiện thuận lợi để trẻ "học mà chơi, chơi mà học". Cô Hoàng Thị Huế, Tổ trưởng Tổ chuyên môn lớp 5 tuổi chia sẻ: "Chúng tôi tận dụng tối đa không gian ngoài trời để trẻ vừa học, vừa chơi, vừa trải nghiệm thiên nhiên. Những đổi mới này đã góp phần tạo nên sự gắn kết giữa trẻ với môi trường xung quanh".

Hằng năm, các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn tỉnh đều chủ động rà soát, tham mưu UBND các cấp đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, mua sắm bổ sung học liệu, trang thiết bị, đồ chơi trong lớp và khu vui chơi ngoài trời. Cùng với đó, các trường tận dụng nguyên vật liệu sẵn có để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ; xây dựng các góc trải nghiệm như: "góc thiên nhiên", "vườn cổ tích", "khu chợ quê"... nhằm tạo điều kiện để trẻ khám phá, học hỏi một cách sinh động, hấp dẫn.

Nhiều năm học qua, phong trào tự làm đồ dùng, đồ chơi tại Trường Mầm non Bình Phúc (huyện Văn Quan) đã trở thành một hoạt động sôi nổi. Cô Mông Thị Len, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Ngay từ đầu năm học, giáo viên được giao nhiệm vụ sáng tạo ít nhất một bộ đồ chơi mỗi tháng. Những sản phẩm này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn kích thích trí tưởng tượng của trẻ, giúp các em có những giờ học hứng thú hơn."

Nhìn nhận về sự thay đổi này, chị Hoàng Thị Huệ (xã Hoàng Đồng, thành phố Lạng Sơn), một phụ huynh có con theo học tại Trường Mầm non Hoa Hướng Dương bày tỏ: "Trước đây, con tôi nhút nhát, ít nói, nhưng từ khi tham gia các hoạt động tại trường, bé dạn dĩ hơn hẳn. Bé kể cho tôi nghe về những lần cùng bạn gieo hạt, làm đồ chơi hay thi vẽ tranh. Tôi cảm nhận được con mình đang lớn lên không chỉ về thể chất mà còn cả về tâm hồn."

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT, các cơ sở mầm non trên địa bàn tỉnh đều xây dựng được môi trường giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế, lấy trẻ làm trung tâm; đội ngũ giáo viên nắm vững quy trình, phương pháp đánh giá sự phát triển của trẻ và tổ chức các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục phù hợp với khả năng, nhu cầu của trẻ. Qua đó, chất lượng giáo dục mầm non ngày càng được nâng cao. Ghi nhận trong năm học 2023-2024 vừa qua, 100% các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn tỉnh hoàn thành kế hoạch giáo dục, hoàn thành chương trình giáo dục mầm non; tỷ lệ trẻ đạt yêu cầu chiếm trên 98%; 100% trẻ 5 tuổi hoàn thành chương trình giáo dục mầm non; tỉnh tiếp tục duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi.