Bức tường thuế quan mới và cái giá người tiêu dùng Mỹ phải trả

Sự "leo thang" thuế quan được dự báo sẽ dẫn đến giá cả tăng cao, khiến các hộ gia đình tại Mỹ phải chi thêm trung bình 2.400 USD mỗi năm.

Theo tờ The Washington Post ngày 8/8, người dân Mỹ đang phải trả nhiều tiền hơn cho các thiết bị gia dụng, đồ nội thất gia đình, đồ chơi và giày dép so với vài tháng trước và họ có thể sớm phải đối mặt với mức giá cao hơn cho nhiều hàng hóa khác khi đợt áp thuế quan mạnh tay mới nhất của chính quyền Tổng thống Trump có hiệu lực.

Đợt áp thuế mới nhất có hiệu lực từ 7/8, nâng mức thuế quan trung bình của Mỹ lên mức cao nhất kể từ cuộc Đại suy thoái.

Động thái này củng cố chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump sau nhiều tháng đàm phán, đồng nghĩa với việc nhiều nhà sản xuất và nhà bán lẻ dự kiến sẽ sớm bắt đầu tăng giá.

"Thuế quan đã chuyển từ tạm thời sang vĩnh viễn và điều đó sẽ thay đổi cách các doanh nghiệp Mỹ phản ứng," Justin Wolfers, Giáo sư chính sách công và kinh tế tại Đại học Michigan, cho biết.

"Bạn sẽ bắt đầu thấy giá cả tăng cao ngay khi các doanh nghiệp tin rằng mức thuế này sẽ được duy trì, và thời hạn áp dụng bắt đầu từ hôm nay."

Mức thuế quan cao hơn mà các doanh nghiệp - chứ không phải các quốc gia - phải trả cho chính phủ liên bang Mỹ để nhập khẩu hàng hóa, có thể lên tới 50% đối với Brazil và Ấn Độ, nhưng chỉ 15% đối với Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản.

Theo ước tính của Phòng thí nghiệm Ngân sách tại Đại học Yale, đối với người tiêu dùng, sự leo thang này được dự báo sẽ dẫn đến giá cả tăng cao, khiến các hộ gia đình phải chi thêm trung bình 2.400 USD mỗi năm.

Trung tâm nghiên cứu này cho biết người Mỹ có khả năng sẽ phải đối mặt với mức tăng giá 39% đối với giày và túi xách, cùng mức tăng 37% đối với quần áo.

Ngay cả sau khi có những điều chỉnh dài hạn về chuỗi cung ứng và thay đổi thói quen mua sắm, giá cả vẫn có thể duy trì ở mức cao hơn gần 20%.

Trong khi đó, giá thực phẩm có thể tăng hơn 3%, còn giá rau quả tươi có thể tăng 7% do tác động từ các mức thuế của chính quyền Trump.

Trung tâm này cũng dự báo giá ôtô - vốn thường phụ thuộc vào các linh kiện từ nhiều quốc gia - sẽ tăng 12%, làm giá trung bình của một chiếc xe mới tăng thêm khoảng 6.000 USD.

Theo các nhà phân tích, mặc dù cho đến nay các doanh nghiệp đã gánh chịu phần lớn tác động từ các mức thuế mới - bằng cách tự chi trả chi phí tăng thêm hoặc dựa vào lượng hàng tồn kho tích trữ từ trước để duy trì hoạt động - nhưng tình hình này đang nhanh chóng thay đổi.

Các nhà bán lẻ lớn, bao gồm Costco, Williams-Sonoma và Target, vốn đã nhập nhiều hàng từ đầu năm, hiện đang bắt đầu cạn kiệt lượng dự trữ đó.

“Người tiêu dùng sẽ phải trả giá, bắt đầu từ tách càphê buổi sáng của họ,” Robert Blecker, Giáo sư kinh tế tại Đại học American nói, ám chỉ mức thuế 50% áp lên cà phê nhập khẩu từ Brazil.

“Mặc dù có vẻ như nhiều công ty đã chấp nhận gánh một phần thuế quan bằng cách cắt giảm biên lợi nhuận và giữ nguyên giá bán, nhưng điều đó không thể kéo dài mãi mãi.”

Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất nước Mỹ, đã bắt đầu tăng giá các mặt hàng dành cho trẻ sơ sinh, đồ dùng nhà bếp và đồ chơi.

Nike đang nâng giá một số mẫu giày của mình, và nhiều công ty khác cũng bắt đầu cảnh báo người tiêu dùng rằng các đợt tăng giá đang đến gần.

Procter & Gamble, nhà sản xuất bột giặt Tide, tã Pampers và bàn chải đánh răng Oral-B, cho biết sẽ bắt đầu tăng giá một số sản phẩm vào tháng 8/2025 khoảng 2,5% để bù đắp 1 tỷ USD chi phí thuế quan trong năm nay.

Sharon Azula, chủ một công ty kinh doanh thú nhồi bông và sách, đã có đủ hàng tồn kho để đáp ứng đơn đặt hàng trong phần lớn thời gian của năm nay.

Tuy nhiên, hiện bà đang chuẩn bị nhập hàng cho mùa lễ, đồng nghĩa với việc sẽ phải trả thêm 30% cho các mặt hàng nhập từ Trung Quốc, dẫn đến việc tăng giá bán cho khách hàng. Thêm vào đó là yếu tố bất định: các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc.

“Chúng tôi biết rằng sẽ phải tăng giá vào một thời điểm nào đó,” bà Azula, người cùng chồng sáng lập công ty Tooth Brigade vào năm 2019, cho biết.

“Nếu món thú nhồi bông giá 16 USD của chúng tôi đột nhiên tăng lên hơn 20 USD, liệu người tiêu dùng còn mua nữa không? Chúng tôi không thể tự gánh khoản tăng này, nhưng cũng không biết liệu có thể tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh hay không.”

Ngành công nghiệp đồ chơi, vốn nhập khẩu hơn 75% sản phẩm từ Trung Quốc, là một trong những lĩnh vực đầu tiên chuyển gánh nặng chi phí tăng cao từ cuộc chiến thương mại của Tổng thống Trump sang người tiêu dùng.

Dữ liệu liên bang cho thấy giá đồ chơi đã tăng 3,2% trong thời gian từ tháng 4-6/2025, cao hơn nhiều so với mức lạm phát chung 0,4% trong cùng giai đoạn.

Tổng thống Trump cho rằng các mức thuế cao hơn là cần thiết để chống lại những hành vi thương mại không công bằng của các quốc gia khác, vốn đã làm suy yếu ngành sản xuất của Mỹ và khiến hàng triệu công nhân nhà máy mất việc.

Bằng cách dựng lên các rào cản mới đối với hàng hóa nước ngoài, ông Trump đặt mục tiêu thúc đẩy sản xuất trong nước, đồng thời mở ra “Kỷ nguyên vàng” mới.

Tuy nhiên, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hiệp hội Đồ chơi Greg Ahearn cho biết đối với các sản phẩm như đồ chơi, việc chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc là điều không thực tế.

Ông Greg Ahearn nói không chỉ nhân công ở Trung Quốc rẻ hơn, mà trong nhiều thập kỷ, nước này còn xây dựng được một hệ thống chuyên môn và quy trình sản xuất tại các nhà máy.

Tất cả mọi thứ, từ khâu đóng gói cuối cùng cho đến các nguyên liệu như lò xo, động cơ và linh kiện nhựa “đều không thể tái tạo ở Mỹ.”

Theo ông Alberto Cavallo, Giáo sư tại Trường Kinh doanh Harvard và đồng Giám đốc Phòng Thí nghiệm Giá cả của trường, một phân tích giá cả gần đây từ bốn nhà bán lẻ lớn nhất nước Mỹ cho thấy các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng khoảng 4% kể từ khi các mức thuế đầu tiên của chính quyền Tổng thống Trump có hiệu lực trong năm nay. Ông Alberto Cavallo dự đoán chi phí này sẽ tăng lên khoảng 10% vào cuối năm.

Theo các tính toán của Phòng Thí nghiệm Ngân sách, người Mỹ hiện đang phải chịu mức thuế suất thực tế trung bình tổng thể là 18,6%, mức cao nhất kể từ năm 1933.

“Đầu năm nay, chúng ta có mức thuế trung bình từ 2-3%,” Giáo sư kinh tế Şebnem Kalemli-Özcan của Đại học Brown cho biết.

Các nhà kinh tế mới chỉ bắt đầu hiểu được cách các chính sách thương mại mới đang ảnh hưởng đến giá cả, nhu cầu tiêu dùng và quyết định kinh doanh trên khắp cả nước.

Dữ liệu gần đây cho thấy tăng trưởng kinh tế đã chậm lại trong nửa đầu năm 2025, cùng với sự giảm sút chi tiêu, tuyển dụng và đầu tư của doanh nghiệp. Các hộ gia đình cũng thắt chặt chi tiêu khi chờ xem diễn biến tiếp theo ra sao.

Tuy nhiên, cho đến nay, tác động của lạm phát mới chỉ giới hạn ở một số nhóm hàng cụ thể và chưa dẫn đến việc tăng giá chung trên diện rộng đối với nhiều gia đình.

Một số đề xuất gây chú ý nhất của chính quyền, bao gồm mức thuế 100% đối với chip và chất bán dẫn, cũng như mức thuế lên tới 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, vẫn chưa có được quyết định cuối cùng.

Các nhà sản xuất ôtô cho đến nay đã tự gánh chịu phần lớn chi phí nhập khẩu thay vì chuyển sang người tiêu dùng.

Tháng trước, General Motors cho biết các mức thuế đã khiến công ty mất hơn 1 tỷ USD trong quý gần đây nhất, làm giảm biên lợi nhuận và buộc công ty phải chuyển một số hoạt động sang Mỹ.

Theo Kelley Blue Book, giá một chiếc xe mới trong tháng 6/2025 đã tăng 1,2% so với cùng kỳ năm trước, lên 48.907 USD, thấp hơn mức tăng trung bình 3,9% trong 10 năm qua.

Tuy nhiên, đợt thuế mới được dự báo sẽ làm giá ôtô tăng cao hơn, đặc biệt là những xe được lắp ráp tại Mexico và Nhật Bản.

Jonathan Smoke, nhà kinh tế trưởng của Cox Automotive cho rằng người tiêu dùng sẽ phải trả thêm khoảng 9%, tương đương 3.010 USD, cho các xe lắp ráp ở Nhật Bản, bao gồm một số mẫu của Toyota như Prius và 4Runner.

Theo Cox Automotive, các xe lắp ráp tại Mexico sẽ chịu mức tăng giá cao nhất - khoảng 10%, tương đương 3.550 USD - trong đó có Chevrolet Equinox và Ford Maverick.

Tại vùng Upstate New York, hãng sản xuất linh kiện Gear Motions đã bắt đầu tăng giá từ đầu năm nay để bù đắp chi phí thuế quan.

Mặc dù hàng nhập khẩu chỉ chiếm 5% hoạt động kinh doanh của công ty, nhưng sự bất ổn trong thương mại đã làm phức tạp gần như mọi khía cạnh trong hoạt động của công ty, theo lời Chủ tịch Dean Burrows. Các bánh răng của công ty được sử dụng trong máy nén khí, bộ siêu nạp và hộp số ôtô.

Khách hàng đang mua sắm ít hơn. Ông cho biết việc bán sản phẩm sản xuất tại Mỹ ra nước ngoài cũng trở nên khó khăn hơn. “Chúng tôi là một công ty có lịch sử 140 năm và đã vượt qua nhiều thăng trầm, nhưng sự bất định hiện nay là điều chưa từng có tiền lệ,” ông Burrows nói.

“Chúng tôi có các bánh răng chính xác đang được vận chuyển đường biển từ Italy về, và tôi vẫn chưa biết liệu mình sẽ phải trả mức thuế 15% hay 27,5%. Nhưng dù thế nào đi nữa, chúng tôi cũng không có lựa chọn nào khác: Chúng tôi sẽ trả và sẽ chuyển chi phí này đi.”/.