Bảo đảm an toàn giao dịch trên môi trường điện tử

Chuyển đổi số đang đem lại những hiệu quả to lớn trong lĩnh vực ngân hàng, góp phần hỗ trợ thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, hoạt động ngân hàng cũng đối diện nhiều rủi ro, thách thức khi tình trạng tấn công mạng, lộ lọt thông tin dữ liệu, lừa đảo chiếm đoạt tiền trong tài khoản với thủ đoạn ngày càng tinh vi, táo bạo hơn.

Theo Cổng Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam ghi nhận, năm 2023 có khoảng 13.900 vụ tấn công mạng và gần 16.000 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại 390.000 tỷ đồng (tương đương 3,6% GDP).

Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Quyết định số 2345/QÐ-NHNN, Thông tư số 17/2024/TT-NHNN, Thông tư số 18/2024/TT-NHNN nhằm triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng. Ðến nay, sau hơn 5 tháng triển khai thực hiện xác thực sinh trắc học theo Quyết định số 2345, hiện tượng lừa đảo gian lận chiếm đoạt trên tài khoản của khách hàng giảm đáng kể. Dù vậy, sau khi hạn chế được gian lận thanh toán thông qua tài khoản định danh cá nhân nhờ xác thực sinh trắc học thì cũng ghi nhận xuất hiện hiện tượng gian lận, lừa đảo thông qua tài khoản của tổ chức, doanh nghiệp. Trước hiện tượng này, NHNN phải cảnh báo và có giải pháp khắc phục nhằm bảo đảm an toàn, bảo mật trong thanh toán cho cả khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức.

Hiện nay, theo quy định tại Ðiều 46 Luật Căn cước, từ ngày 1/1/2025, giấy chứng minh nhân dân cũ hoặc căn cước công dân không gắn chíp sẽ hết hiệu lực sử dụng, dù vẫn còn thời hạn, do đó tất cả khách hàng đang giao dịch với ngân hàng bằng loại giấy tờ này sẽ phải xác thực thông tin bằng giấy tờ hợp pháp, phù hợp Luật Căn cước. Ðây là quy định bắt buộc cho nên các tổ chức tín dụng, khách hàng là cá nhân và tổ chức đều phải thực hiện nghiêm túc các quy định này.

Song trên thực tế, dù đã qua thời điểm các quy định nêu trên có hiệu lực, vẫn còn một bộ phận khách hàng chưa thực hiện cập nhật thông tin cá nhân và xác thực sinh trắc học theo quy định, nguyên nhân xác định được do cả khách quan lẫn chủ quan. Do vậy để khắc phục tình trạng nêu trên, rất cần sự chủ động, hợp tác, tinh thần trách nhiệm của chính người dân để phối hợp ngân hàng hoàn thiện thủ tục.

Mặt khác, cũng do các quy định mới này có phạm vi ảnh hưởng sâu rộng và trực tiếp đến hàng triệu khách hàng, các ngân hàng cũng cần tích cực phối hợp, hỗ trợ hiệu quả cho khách hàng. Trước mắt, các ngân hàng tiếp tục tăng cường tuyên truyền tới người dân; bên cạnh đó, không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng dịch vụ và hạ tầng công nghệ để hỗ trợ khách hàng cập nhật sinh trắc học tiện lợi và dễ dàng nhất.