Bạn và tôi có thể đã được uống sữa bò, tiêm kháng sinh Cuba giữa lúc khó khăn

Quan hệ Việt Nam - Cuba hết sức đặc biệt, gắn bó keo sơn, chia sẽ, ủng hộ nhau cả về vật chất, lẫn tinh thần mà không mối quan hệ nào có được.

Mối quan hệ Việt Nam - Cuba có bề dày lịch sử và sự sâu đậm, chí tình hiếm có giữa hai dân tộc dù cách xa nhau về địa lý nhưng lại tương thông trong dòng chảy Cách mạng. Quan hệ Việt Nam - Cuba trong suốt những năm qua liên tục phát triển, không có khoảng trầm lắng hay đứt quãng, mà chỉ có đổi mới nội dung và hình thức thể hiện phù hợp với bối cảnh cụ thể.

Quan hệ đặc biệt Việt Nam - Cuba

Trả lời phỏng vấn Báo Điện tử VTC News, PGS. TS Nguyễn Viết Thảo - nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba cho rằng, động lực thúc đẩy cho mối quan hệ mẫu mực giữa Việt Nam - Cuba trước hết phải kể đến việc hai nước có chung mục tiêu, lý tưởng và con đường Cách mạng. Cả hai đều theo đuổi con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, chống thực dân và đế quốc.

Ông Thảo cảm động nhắc lại rằng, trong những năm tháng chúng ta đánh Mỹ, Cuba cũng có nhiều khó khăn, nhưng các bạn đã dành cho chúng ta không chỉ sự ủng hộ về mặt chính trị to lớn, vững chắc, mà các bạn còn viện trợ cho chúng ta hàng hóa vật phẩm rất thiết yếu, trong đó có đường, lương thực, thuốc men...

Cuba cũng giúp quân đội ta tìm kiếm những trang bị cần thiết để mở đường Trường Sơn, đường mòn Hồ Chí Minh, phục vụ cuộc chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, giải phóng Việt Nam. Cả đất nước và cả thế giới, trong đó có nhân dân hai nước, nhớ mãi câu nói của chủ tịch Fidel Castro: Vì Việt Nam, nhân dân Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình.

Đặc biệt, chính những hỗ trợ nghĩa tình, một miếng khi đói bằng một gói khi no của bạn đã là những viên gạch xây đắp, làm ấm nồng thêm quan hệ trong thế kỷ 20 giữa hai dân tộc, làm tiền đề cho sự hỗ trợ quý báu, cần thiết giữa hai quốc gia vào thời điểm hiện nay.

Theo ông Thảo, Cuba không bao giờ đem đồ dư thừa để viện trợ giúp đỡ các nước anh em. Cuba không dư thừa vật chất nào hết. Cuba dành những nguồn lực vật chất ít ỏi, thậm chí dù vẫn đang thiếu thốn, vẫn giúp đỡ nhân dân các nước khác.

Đây mới là điều đặc biệt giá trị, đúng như tinh thần của Việt Nam chúng ta: Lá rách ít đùm lá rách nhiều hơn. "Cho nên mỗi lần nói đến sự giúp đỡ, viện trợ, tình cảm quốc tế của Cuba đối với Việt Nam, chúng tôi vẫn lần nào cũng thấy xúc động", ông Thảo nói.

Tại Cuba, nhiều nhà trường, đại lộ, công viên mang tên Việt Nam, mang tên Hồ Chí Minh, Nguyễn Văn Trỗi, Võ Thị Sáu, Bến Tre... Riêng ở thủ đô Havana, có hơn 150 cơ quan, trụ sở mang tên Việt Nam. Những trường hợp người Cuba có tên Việt Nam rất nhiều, như Liên, Hà, Minh…

Việt Nam và Cuba tiếp tục giúp đỡ nhau với những nội dung và hình thức mới, phù hợp với bối cảnh tình hình mỗi giai đoạn. Về nội dung, hai nước giúp đỡ nhau ở những vấn đề thiết thực. Nếu như trước kia Cuba san sẻ với Việt Nam từng cân đường thì ngày nay chúng ta sẵn sàng san sẻ cho Cuba từng hạt gạo. Cuba không chỉ khó khăn trong ngoại tệ mà khó khăn trong cả nhập khẩu vì bị cấm vận. Việt Nam đã góp phần để đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba.

Việt Nam khuyến khích các doanh nghiệp sang đầu tư, làm ăn ở Cuba, sản xuất những mặt hàng thiết yếu tại Cuba. Trong đó, Viglacera sản xuất mặt hàng đồ sứ, Công ty Thái Bình sản xuất xà phòng, nước gội đầu và sản phẩm từ xà phòng làm sao đủ cho Cuba dùng…

Trong những thập kỷ vừa qua, Việt Nam đã cử rất nhiều đoàn chuyên gia sang triển khai các dự án. Trong đó, có dự án trồng lúa gạo, vì Cuba có mặt thổ nhưỡng tốt, có những vùng trồng lúa. Chuyên gia Việt Nam sang hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật, công nghệ để nước bạn tự trồng lúa.

Những dự án triển khai hợp tác kinh tế này đều nhận được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo cấp cao Việt Nam.

Trên trường quốc tế, PGS. TS Nguyễn Viết Thảo cho rằng Việt Nam luôn thể hiện tinh thần ủng hộ, có những hành động "kề vai, sát cánh" với Cuba. Theo đó, tại Đại hội đồng Liên hợp quốc, Việt Nam luôn đồng hành, sát cánh cùng Cuba không chỉ về quan điểm mà còn cả về tiếng nói. Việt Nam đi đầu trong việc lên tiếng mạnh mẽ, nhất quán trong việc yêu cầu Chính phủ Mỹ chấm dứt cấm vận. Nhiều nước cũng phân tích, chỉ ra rằng chính sách bao vây cấm vận của Mỹ đối với Cuba đã lỗi thời, không thể hiện vấn đề sinh hoạt chính trị thế giới văn minh.

“Tôi đã dự nhiều diễn đàn quốc tế ủng hộ Cuba, phía đại biểu Mỹ, tổ chức chính trị xã hội tiến bộ của nước này đều lên tiếng mạnh mẽ, thậm chí họ còn cảm thấy xấu hổ vì những chính sách lỗi thời của nước mình. Cuba được cả thế giới đứng bên cạnh. Kể từ khi cách mạng Cuba thành công đến nay, hơn 10 đời Tổng thống Mỹ thực thi chính sách cấm vận với Cuba song đều thất bại", PGS. TS Nguyễn Viết Thảo nhấn mạnh.

Cung cấp hàng triệu liều vaccine cho Việt Nam

Đặc biệt, Phó Chủ tịch thường trực Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba nhấn mạnh: "Trong kháng chiến chống thực dân đế quốc, chúng ta đã có những quan hệ kinh tế, thương mại, giáo dục, đào tạo, khoa học, kỹ thuật, văn hóa thành công, đó là tiền đề rất quý báu. Hiện nay, hai bên đang rất tích cực tìm kiếm những khuôn khổ mới, hình thức mới, biện pháp mới để tiếp tục nâng cao hiệu quả hợp tác bên cạnh quan hệ chính trị và tầm cao đặc biệt".

Ông lấy ví dụ, trong những thời điểm mỗi bên gặp rủi ro, khó khăn, bất trắc, thiên tai, bão lụt, hỏa hoạn, dịch bệnh,... thì sự giúp đỡ lẫn nhau giữa hai nước là vô cùng cảm kích, vô tư, trong sáng. Nhân dân Việt Nam chúng ta đã thực hiện khá nhiều chiến dịch quyên góp vật chất, dù không lớn nhưng đầy tình cảm, với tình anh em thắm thiết để giúp đỡ nhân dân Cuba.

Cuba cũng vậy, trong thời điểm chống dịch COVID-19, Cuba vô tư sẵn sàng chuyển giao toàn bộ công nghệ sản xuất vaccine cho Việt Nam, rồi ưu tiên cho Việt Nam hàng triệu liều vaccine.

Đây là những biểu hiện rất sinh động trong thời kỳ mới của mối quan hệ hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Cuba.

PGS.TS Nguyễn Viết Thảo cho rằng, mặc dù đối mặt với rất nhiều khó khăn, song đất nước Cuba làm được những điều rất đặc biệt.

“Trước đòn cấm vận của Mỹ, đất nước và nhân dân Cuba vẫn kiên cường. Cuba vẫn duy trì nền giáo dục, y tế chất lượng cao, miễn phí cho toàn dân. Hầu hết hoạt động văn nghệ, văn hóa, thể thao cũng được miễn phí. Chưa bao giờ tôi gặp một trẻ em suy dinh dưỡng cũng như những gương mặt buồn ở Cuba. Người Cuba rất tươi vui và sẵn sàng đối mặt với những khó khăn ở phía trước”, PGS. TS Nguyễn Viết Thảo cho hay.

Theo PGS. TS Nguyễn Viết Thảo, Cuba còn có rất nhiều thành tựu mà thế giới phải khâm phục. Có một điều rất kỳ lạ, đặc biệt như một kỳ tích là Cuba tiếp tục phát triển mũi nhọn khoa học công nghệ như niềm tự hào, trong đó có dược phẩm, y tế.

Vừa qua, tôi có đến thăm Viện Kỹ nghệ biến đổi gen và Công nghệ sinh học - nơi sản xuất ra 5 loại vaccine phòng chống COVID-19, và nhiều loại thuốc điều trị khác.

“Cuba là nước đang phát triển duy nhất trên thế giới tự sản xuất vaccine phòng chống COVID-19 cho nhân dân và giúp gần 50 quốc gia trên thế giới, trong đó có nhiều nước phát triển như Italia và giúp đỡ hoàn toàn miễn phí”, ông Thảo chia sẻ.

Nếu như Trung Quốc và các nước Mỹ, phương Tây chỉ sản xuất, bào chế được vaccine đặc hiệu phòng chống COVID-19 sau khi có sinh phẩm sống từ những bệnh nhân F0 trên cơ sở giải trình tự gen thì Cuba đã sản xuất ra vaccine trước khi nước này ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên. Có nghĩa là Cuba sản xuất vaccine không dựa vào sinh phẩm sống, sản xuất hoàn toàn trên phương diện lý thuyết. Điều này cho thấy trình độ của các nhà khoa học y dược Cuba rất cao.

Các nhà khoa học ở đây cảm nhận hàng ngày, hàng giờ ảnh hưởng từ đòn bao vây, cấm từ Mỹ và phương Tây. Để sản xuất ra sinh phẩm và vaccine, các nước phải nhập khẩu nhiều thiết bị đầu vào từ bên ngoài, song do bị Mỹ cấm vận, Cuba không chỉ không nhận được những thiết bị này của Mỹ mà còn từ nhiều đối tác khác. Thế nhưng, Cuba vẫn sản xuất được 5 loại vaccine, trong đó có Abdala từng được tiêm tại Việt Nam. Đây là thành tích rất kỳ diệu.