45 năm đồng hành cùng sự nghiệp văn hóa dân tộc Việt Nam

Ngày 20/7/1976, Nhà xuất bản (NXB) Văn hóa dân tộc được thành lập, tiền thân là NXB Việt Bắc. Qua chặng đường 45 năm hình thành và phát triển, NXB Văn hóa dân tộc đã đạt được nhiều thành tựu.

45 năm qua, Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản (NXB) Văn hóa Dân tộc đã làm tốt sứ mệnh của một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa; cho ra đời các xuất bản phẩm phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần của người dân; góp phần phát triển văn hóa, nâng cao dân trí, xây dựng đạo đức, lối sống và nhân cách con người Việt Nam.

Với mục tiêu tuyên truyền, quảng bá văn hóa Việt Nam, trong 45 năm qua, NXB đã giới thiệu, quảng bá các tác phẩm văn hóa nghệ thuật các dân tộc Việt Nam và thế giới tới nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế nhằm lưu giữ, bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc Việt Nam và hội nhập văn hóa nghệ thuật thế giới. Ngoài ra, NXB cũng đã làm tốt nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, cổ động đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung và chính sách dân tộc nói riêng đối với đồng bào dân tộc thiểu số; phổ biến kiến thức chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật… phục vụ mục tiêu nâng cao dân trí, phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

▪ Những dấu mốc quan trọng
– Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc thành lập ngày 20/7/1976 – tiền thân là Nhà xuất bản Việt Bắc.
– Năm 1978 sáp nhập vào Nhà xuất bản Văn hóa.
– Năm 1986 tái lập theo quyết định của Bộ Văn hóa. Tên gọi là Nhà xuất bản Văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam (viết tắt là Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc).
– Năm 1993 chuyển đổi sang doanh nghiệp nhà nước.
– Năm 2010 chuyển đổi sang công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
– Năm 2015 nhận sáp nhập Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin, Nhà xuất bản Âm nhạc.
– Năm 2016, bổ sung chức năng nhiệm vụ xuất bản ấn phẩm văn hóa – thông tin và âm nhạc (sau sáp nhập). Tên gọi là Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Văn hóa các dân tộc Việt Nam (viết tắt là Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc).

Một trong những mảng nội dung quan trọng của NXB trong suốt chặng đường hình thành và phát triển là tuyên truyền, phổ biến kiến thức, tri thức mọi mặt cho người đọc miền núi, vùng cao, vùng sâu, vùng xa… Nhiều ấn phẩm về văn hóa, nghệ thuật, phổ biến kiến thức, chính trị, kỹ năng sống, nông nghiệp, pháp luật, đào tạo nghề nghiệp, gia đình, tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và phổ biến kiến thức phổ thông … đã được xuất bản và phát hành tới hệ thống các thư viện tỉnh, thành phố, thư viện các trường đại học chuyên ngành văn hóa – nghệ thuật; đồng thời phát hành tới hơn 1.500 xã khu vực III, các trường phổ thông dân tộc nội trú, các phòng Văn hóa – Thông tin huyện và 2.896 điểm bưu điện văn hóa xã thuộc các tỉnh có dân tộc thiểu số và miền núi – những địa bàn có ảnh hưởng quan trọng đến tình hình an ninh chính trị của đất nước.

Với đội ngũ cán bộ quản lý, biên tập viên am hiểu và có kinh nghiệm trong công tác xuất bản ấn phẩm phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), cùng sự đầu tư tâm huyết và trách nhiệm xã hội trong công tác xây dựng hệ thống đề tài; tổ chức bản thảo, biên tập nội dung và hình thức, những xuất bản phẩm phục vụ đồng bào DTTS của Nhà xuất bản đã được đồng bào đón nhận và có phản hồi tích cực; góp phần thực hiện đường lối, chính sách, pháp luật về công tác dân tộc của Đảng và Nhà nước; nâng cao dân trí, mức hưởng thụ văn hóa và làm phong phú đời sống tinh thần của đồng bào DTTS.

Bà Cát Thị Khánh Vân – Giám đốc NXB cho biết: “Chủ đề nội dung xuất bản phẩm bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước, như: Thông tin, tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên các lĩnh vực: Giảm nghèo, văn hóa, gia đình, thể dục thể thao…; giới thiệu di sản văn hóa các dân tộc Việt Nam; tuyên truyền về xây dựng đạo đức, lối sống văn hóa của con người Việt Nam; phổ biến kiến thức phổ thông phục vụ phát triển kinh tế – xã hội vùng dân tộc, miền núi, biên giới và hải đảo; giới thiệu gương điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh…”

Năm 2019, Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc và Nhà Xuất bản và Phát hành sách Quốc gia Lào đã ký ghi nhớ hợp tác xuất bản, phát hành các xuất bản phẩm về văn hóa – nghệ thuật và du lịch của hai nước, góp phần thắt chặt tình hữu nghị với các nước láng giềng.

Đặc biệt, năm 2020, mặc dù có nhiều khó khăn khách quan, nhất là trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, song hoạt động xuất bản, kinh doanh của NXB vẫn ổn định và có sự tăng trưởng về số bản sách phục vụ; bảo đảm đúng tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ; tuân thủ các quy định của pháp luật; không có xuất bản phẩm sai phạm về nội dung tư tưởng.

Danh hiệu thi đua, khen thưởng từ năm 2001 đến nay”
Khen thưởng cấp Nhà nước:
– Huân chương Lao động hạng Ba năm 2001
– Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2006
– Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2011
Danh hiệu thi đua cấp Nhà nước:
– Cờ thi đua của Chính phủ các năm 2009, 2013, 2014, 2018, 2020
Danh hiệu thi đua cấp Bộ, ngành:
– Cờ thi đua của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch các năm 2010, 2011, 2012, 2017, 2019, 2020;
– Cờ thi đua của Bộ Thông tin và Truyền thông năm 2019, 2020;
– Bằng khen của Tổng cục An ninh – Bộ Công an năm 2017.

Những chủ đề ấn phẩm xuất bản năm 2020 đã góp phần thiết thực trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa các dân tộc, nâng cao mức hưởng thụ về thông tin, văn hóa cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Xuất bản phẩm năm 2020 đa dạng về loại hình, gồm: Sách chữ, sách ảnh, đĩa CD/VCD, tranh, tờ gấp…; hình thức xuất bản phẩm được đổi mới phù hợp với thị hiếu, nhu cầu xã hội. Trong đó có nhiều cuốn sách của Nhà xuất bản đã được trao tặng giải thưởng, như: “Bộ sách Hát then các dân tộc Tày, Nùng, Thái” đạt giải B sách hay của Hội đồng giải thưởng sách quốc gia lần thứ 3; “Trăng Tân Trào” đạt giải A, “79 ca khúc Mùa xuân dâng Người” đạt giải B cuộc thi sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật về chủ đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2018-2020 của Ban Tuyên giáo Trung ương…”.

Sự khởi sắc trong hoạt động xuất bản – kinh doanh cùng những cống hiến cho cộng đồng của Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; Cờ thi đua của Chính phủ; Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương; Cờ thi đua của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bằng khen của Tổng cục An ninh – Bộ Công an…

45 năm thành lập không chỉ là dịp kỷ niệm, mà còn là dấu mốc để NXB Văn hóa dân tộc hướng về tương lai với những cơ hội mới, thách thức mới, nỗ lực phấn đấu không ngừng vì sứ mệnh đồng hành cùng sự nghiệp bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc Việt Nam.

Năm 2020:

NXB thực hiện 237 loại xuất bản phẩm, 766.750 bản, tăng 17,06% so với kế hoạch; riêng sách phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tăng 54,5% so với năm 2019.

Doanh thu đạt gần 25 tỷ đồng, tăng 37,11% so với kế hoạch; lợi nhuận đạt 610 triệu đồng, tăng 35,56%; nộp ngân sách nhà nước 1,672 tỷ đồng, tăng 27,15%; thu nhập bình quân người lao động đạt 7,1 triệu đồng/người/tháng, tăng 10,94%.